Gặp rắc rối vì... trò đùa

Chỉ là trò vui

Không ít lần, trên các trang mạng xã hội, nhất là facebook, nhiều người đã dùng photoshop để ghép ảnh các nhân vật là nguyên thủ quốc gia, hay chí ít là một số lãnh đạo bộ, ngành, địa phương. Người ta cắt ảnh chân dung các nguyên thủ quốc gia rồi ghép vào với ảnh thân hình một đứa trẻ, hay vào thân hình một chú lùn... để miêu tả điều mà họ đang muốn nói. “Thực ra mình cũng không có ý muốn hạ nhục Tổng thống nước này nước kia, hay bất cứ ai khi ghép ảnh. Chỉ đơn thuần là ghép ảnh như vậy cho vui nhộn thôi...” - anh Hồng, chủ một trang facebook cá nhân tâm sự.

Không chỉ riêng anh Hồng, mà nhiều người khác hoặc là tự “chế” ảnh, hoặc là share ảnh ghép chỉ để tiêu khiển “vì thấy nó hay hay”, chứ không có ý đồ bêu rếu nhân vật bị ghép ảnh. Nếu ai đã “chơi” facebook thì chắc cũng không dưới 1 lần được xem ảnh ghép kỳ quặc, hoặc tếu táo được share trên mạng. Những hành vi nói trên lâu nay không làm sao cả, khiến trò tiêu khiển này có vẻ như ngày một lan rộng như một phong trào trên các trang mạng xã hội. Điều đáng nói là chính hành vi share ảnh ghép vì mục đích mua vui của người dùng facebook đã vô tình tiếp tay cho những kẻ có ý đồ xấu khi ghép ảnh.

Dù đã có Điều 121 Bộ luật Hình sự hiện hành quy định về tội làm nhục người khác, song cũng chẳng mấy ai đệ đơn kiện những người đã làm ra những bức ảnh ghép đó vì mất thời gian, vì chặc lưỡi: Ôi dào cũng chẳng quan trọng. Khi không có người “thưa kiện” thì đương nhiên không có ai bị xử lý, và hệ quả tất yếu khi không có ai bị xử lý về hành vi nói trên thì nhiều người lại tưởng đó là trò vui vô hại, hoặc biết là có hại nhưng sẽ không ai “sờ” đến mình nên vẫn làm càn. “Chỉ là ghép ảnh cho vui thôi chứ có bêu rếu gì đâu mà đòi bỏ tù chúng tôi...”- chị Mai (ở quận Hà Đông, Hà Nội) nói.

Cấm ghép ảnh xuyên tạc nội dung

Và để điều chỉnh hành vi đùa hơi quá lố của một số người (cũng có thể không phải đùa mà cố tình hạ nhục người khác), Chính phủ đã ban hành Nghị định 72 với quy định nghiêm ngặt cấm mọi hành vi ghép ảnh để xuyên tạc nội dung, sự thật khách quan. Tại Điều 5, Nghị định 72/2016/NĐ-CP quy định về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân khi tham gia hoạt động nhiếp ảnh nêu rõ: Hoạt động nhiếp ảnh không được tuyên truyền chống lại Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; không phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc.

Hoạt động nhiếp ảnh của cá nhân, tổ chức không được phép tiết lộ bí mật của Đảng, Nhà nước, bí mật quân sự, an ninh, kinh tế, đối ngoại, bí mật đời tư của cá nhân và bí mật khác do pháp luật quy định. Không kích động chiến tranh xâm lược, gây thù hận giữa các dân tộc và nhân dân các nước; không truyền bá tư tưởng phản động. Không vi phạm các quy định về nếp sống văn minh, thuần phong mỹ tục, an ninh, trật tự; không tuyên truyền bạo lực, các hành vi tội ác, tệ nạn xã hội gây hại cho sức khỏe, hủy hoại môi trường sinh thái và vi phạm các quy định khác của pháp luật.

Đặc biệt, không sửa chữa, ghép tác phẩm nhiếp ảnh làm sai lệch nội dung của hình ảnh nhằm mục đích xuyên tạc lịch sử, phủ nhận thành tựu cách mạng; không xúc phạm vĩ nhân, anh hùng dân tộc, lãnh tụ, danh nhân văn hóa; không vu khống, xâm hại uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân. Không mua, bán, sử dụng, phổ biến tác phẩm nhiếp ảnh vi phạm pháp luật hoặc đã có quyết định đình chỉ lưu hành, cấm lưu hành, thu hồi, tịch thu, tiêu hủy của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Theo đó, kể từ ngày 15-8, mọi hành vi chỉnh sửa, ghép ảnh xuyên tạc nội dung, sự thật khách quan sẽ bị nghiêm cấm, điều chỉnh bằng các biện pháp hành chính hoặc chế tài bằng truy cứu trách nhiệm hình sự. Nếu một số người dùng các trang mạng xã hội, nhất là facebook không từ bỏ thói quen lấy việc ghép ảnh làm thú vui tiêu khiển thì sẽ có thể gặp rắc rối lớn với pháp luật.

Lê Anh Đức