Giám đốc Sở TN-MT trả lời về vụ chôn chất thải của Formosa ở… trang trại

Ông Võ Tá Đinh trả lời PV Đại Đoàn Kết.

Sáng 13/7, PV Đại Đoàn Kết đã có cuộc phỏng vấn ông Võ Tá Đinh - Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Tĩnh xung quanh việc chất thải của Formosa được chôn lấp tại trang trại của ông Lê Quang Hòa - Giám đốc Công ty cổ phần xây dựng quản lý môi trường đô thị Kỳ Anh (gọi tắt là Công ty môi trường đô thị Kỳ Anh).

Không có chức năng vận chuyển, xử lý chất thải công nghiệp

PV: Sau khi nhận được phản ánh của người dân về việc chất thải của Formosa được chôn lấp ở trang trại của ông Lê Quang Hòa thì sở đã xử lý vấn đề này như thế nào thưa ông?

Ông Võ Tá Đinh: Sau khi nhận được phản ánh, tôi đã chỉ đạo cán bộ chuyên môn, Thanh tra Sở, Chi cục Bảo vệ môi trường, trung tâm quan trắc, phối hợp với Phòng Cảnh sát môi trường, Công an tỉnh, chính quyền địa phương ra hiện trường xác định vị trí, phạm vi, tính toán khối lượng đồng thời lấy mẫu gửi ra Viện môi trường thuộc Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam phân tích và lập biên bản vi phạm của Công ty môi trường đô thị Kỳ Anh.

Công ty môi trường đô thị Kỳ Anh có chức năng vận chuyển, xử lý chất thải công nghiệp không, thưa ông?

- Công ty môi trường đô thị Kỳ Anh không có chức năng vận chuyển, xử lý rác thải công nghiệp nói chung.

Việc ký kết hợp đồng giữa Formosa và Công ty môi trường đô thị Kỳ Anh thì sở có biết hay không?

- Sở không biết, hai đơn vị tự ký hợp đồng với nhau.

Hôm qua tôi đã làm việc rất cụ thể với Công ty môi trường đô thị Kỳ Anh và Formosa. Làm rõ sai phạm của hai đơn vị.

Thứ nhất Formosa ký hợp đồng với đơn vị không có chức năng xử lý chất thải công nghiệp là vi phạm luật môi trường.

Công ty môi trường không có chức năng vận chuyển, xử lý chất thải công nghiệp nhưng vẫn ký hợp đồng với Formosa là vi phạm pháp luật môi trường.

Khi nào có kết luận về chất thải được chôn lấp tại trang trại của ông Hòa là độc hại hay không độc hại?

- Vừa qua chúng kiểm tra sổ sách chứng từ xuất kho mà Formosa ký với công ty môi trường công ty thì đã vận chuyển 267 tấn, trong đó có bùn thải sinh hoạt 77 tấn, bùn thải công nghiệp thông thường là 189 tấn.

Hiện nay mẫu lấy phân tích đã gửi ra Viện Công nghệ môi trường, theo thông báo của viện thì Viện sẽ tập trung cán bộ, máy móc, cố gắng làm trong thời gian nhanh nhất cho tỉnh. Theo thông báo thì khả năng là thứ 6 tuần này sẽ có kết quả.

Hai bên tự ký hợp đồng

Có ý kiến cho rằng, Sở TN- MT lỏng lẻo trong việc quản lý chất thải của Formosa, ý kiến của ông về vấn đề này như thế nào?

- Cái thứ nhất, nói rằng việc Công ty môi trường vận chuyển như thế thì Sở TN-MT cho phép hay không thì hai đơn vị tự ký hợp đồng với nhau, như tôi nói ở trên là việc này vi phạm pháp luật. Đã vi phạm thì phải xử lý.

Ngoài việc Sở đi kiểm tra, làm việc, phân định rõ trách nhiệm thì tôi đã giao Thanh tra Sở mời hai đơn vi lên để lập biên bản xử phạt, quy kết trách nhiệm và tổ chức các giải pháp xử lý.

Khi Formos và công ty môi trường ký hợp đồng thì Sở có biết hay không?

- Không biết, hai đơn vị tự ký với nhau.

Sở có lường trước được việc Formosa sẽ có lượng chất thải công nghiệp lớn như thế không?

- Vừa qua, khoảng tháng 11/2015, Formosa có văn bản gửi Sở TN-MT và Bộ TN-MT đề nghị xác định bùn thải này là loại bùn thải gì để có hướng xử lý. Sở TN-MT đã lấy mẫu gửi ra Viện Công nghệ môi trường kiểm tra. Theo kết quả Viện môi trường thông báo thì các bùn thải này thuộc loại bùn thải công nghiệp thông thường.

Người dân rất lo lắng vấn đề là ngoài chất thải đổ ra biển, giờ lại lên rừng và còn khói bụi mà Formosa thải ra thì liệu địa phương mình có cách gì kiểm soát khói bụi này không?

- Hiện nay, trong báo cáo đánh giá tác động môi trường có xác định các lượng khói thải ra môi trường, yêu cầu Formosa lập các trạm quan trắc để gửi về các cơ quan chức năng xử lý. Vừa qua các cơ quan chức năng đã kiểm tra, đến thời điểm này công ty đã lắp đặt được 5 trạm xử lý ống khói. Sở giám sát rất chặt chẽ việc này.

Trong quy hoạch của tỉnh, ở KKT Vũng Áng, ở gần Formosa có quy hoạch 6.000m2 để xây dựng trung tâm giám sát nước thải của Formosa và các nhà máy khác có chất thải thải ra môi trường, hai nữa là giám sát khí thải, thứ ba là giám sát nước biển và có thể là sẽ giám sát về động đất, sóng thần.

Như vậy để nói rằng tỉnh đã có tính toán trước mắt và dài hạn trong việc quản lý công tác môi trường.

Trong hồ sơ xuất kho của Formosa là đã xuất 267 tấn bùn thải, nhưng tại trang trại của ông Hòa cơ quan xác định là 100 tấn, vậy thì số còn lại đã làm rõ được là đang ở đâu, thưa ông?

- Số liệu hiện trường chúng tôi xác định khoảng 100 tấn là đo đếm sơ bộ trên hiện trường, tuy nhiên số liệu 267 tấn là số liệu chúng tôi kiểm tra sổ sách chứng từ của Formosa xuất kho.

Hôm qua làm việc với Công ty môi trường đô thị Kỳ Anh thì toàn bộ lượng bùn thải chuyển về tập kết tại xã Kỳ Trinh, chỉ có 1 điểm đó thôi. Không có điểm nào khác. Số lượng kiểm tra chỉ là ước lượng.

Sở đang giao chính quyền địa phương rà soát có nơi nào chứa chất thải nữa hay không.

Khi Formosa và Công ty môi trường ký hợp đồng thì giá là 800 đồng/kg nhưng khi công ty đổ về trang trại thì chi phí sẽ giảm hơn, ông có ý kiến gì về việc này không?

- Hiện nay nói chính xác hơn, theo hợp đồng thì có 2 loại, 1 là hợp đồng về xử lý bùn thải sinh hoạt là giá 800 đồng/kg, 1 là bùn thải công nghiệp thông thường là giá 1.000 đồng/kg.

- Giá cả này là do hai bên thỏa thuận, tất nhiên theo quy định phải đưa vào vị trí xử lý, còn đưa vào chôn lấp trong trang trại là không đúng quy định. Đương nhiên phải xem xét lại đó là giá để xử lý chứ không phải giá để vận chuyển thu gom.

Chất thải độc hay không cũng phải đưa đi chỗ khác

Theo ông thì mẫu chất thải đã được Sở TN-MT kiểm tra và trả lời cho Formosa với chất thải chôn lấp tại trang trại có trùng nhau hay không?

- Việc Formosa đề nghị Sở TN-MT và Bộ TN-MT xác định là loại bùn thải gì thì tháng 11/2015 Sở TN-MT đã vào lấy mẫu gửi ra Viện môi trường phân tích và tháng 1/2016 Chi cục môi trường có công văn khẳng định đó là bùn thải sinh hoạt và bùn thải công nghiệp thông thường.

Tuy nhiên cũng nói rõ thêm là kết quả đó là tại vị trí lấy mẫu còn bùn thải phát hiện tại trang trại có trùng với vị trí đó hay không thì chúng tôi đang kiểm tra. Liệu có trộn lẫn với bùn thải khác hay không thì kết quả phân tích sắp tới sẽ trả lời.

Trường hợp nếu kiểm tra chất thải mà công ty của ông Hòa chôn lấp là chất thải công nghiệp thông thường thì liệu ông Hòa có bị xử lý gì không?

- Sai phạm thì phải xử lý còn xử lý như thế nào phải căn cứ vào các điều luật để xử lý. Cái này tôi đang giao thanh tra mời hai đơn vị ra làm việc để có căn cứ xử lý.

Công ty môi trường đô thị Kỳ Anh có điểm xử lý rác thải ở xã Kỳ Tân (thị xã Kỳ Anh), điểm này có được xử lý chất thải công nghiệp không?

- Công ty môi trường này được quy hoạch một điểm xử lý ở Kỳ Tân nhưng điểm này xử lý rác thải bằng phương thức lò đốt và xử lý hầm cầu.

Hôm qua, sau khi cơ quan chức năng chỉ ra các sai phạm thì Formosa trả lời như thế nào, thưa ông?

- Nói chung là biên bản được các thành phần tham gia cuộc họp ký, đương nhiên là Formosa thừa nhận sai phạm.

Nếu kết quả phân tích số chất thải chôn lấp đó là nguy hại thì việc xử lý số chất thải đó như thế nào?

- Nếu đó là rác thải nguy hại hoặc nếu là rác thải công nghiệp thông thường thì cũng phải bốc vận chuyển ra nơi đúng quy định. Hiện nay Công ty Phú Hà có địa chỉ ở phường Kỳ Tân có chức năng xử lý chất thải này.

Số chất thải được phát hiện tại trang trại xử lý như thế nào rồi, thưa ông?

- Hiện nay chúng tôi đang cho giữ nguyên hiện trạng và giao cho công ty đô thị Kỳ Anh không có hoạt động gì ở đó, đồng thời giao cho chính quyền địa phương tăng cường kiểm tra giám sát.

Qua sự việc này, Sở rút ra được bài học kinh nghiệm gì không?

- Qua sự cố này chúng tôi rút ra bài học là cần phải tăng cường hơn nữa công tác quản lý nhà nước về môi trường, đặc biệt là ở KKT Vũng Áng. Ngoài sự giám sát của Sở TNMT, các ngành chức năng thì vai trò của chính quyền địa phương là rất quan trọng, đặc biệt là chính quyền cơ sở.

Xin cảm ơn ông!

Công văn số 07 của Chi cục môi trường Hà Tĩnh trả lời Formosa về mẫu Formosa yêu cầu giám định:

Hạnh Nguyên (ghi)

Chiều ngày 13-7, ông Hoàng Văn Thức- Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ TN&MT) cho biết, việc đem chất thải từ Formosa chôn lấp xuống lòng đất của ông Lê Quang Hòa- Giám đốc Công ty Môi trường đô thị Thị xã Kỳ Anh, dù nguy hại hay không nguy hại, song theo quy định là sai quy trình về bảo vệ môi trường. Ông Thức khẳng định, Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh không được cấp phép xử lý về chất thải công nghiệp mà chỉ được xử lý về chất thải sinh hoạt. Công ty này cũng không được phép vận chuyển chất thải mà phải là một đơn vị có chức năng xử lý. Tuy nhiên, công ty lại tự đem đi chôn. Quá trình ấy là hoàn toàn sai phạm. Hiện nay, Bộ TN&MT đã cử một đoàn công tác do Cục trưởng cục quản lý chất thải làm trưởng đoàn vào lấy mẫu phân tích theo đúng Thông tư 07. Việc lấy mẫy trên sẽ xác định xem thành phần trong chất thải được chôn lấp là loại chất gì, có nguy hại tới môi trường hay không. Khoảng 1 tuần sau sẽ có kết quả. Được biết, trong ngày hôm nay 14-7, Sở TN&MT tỉnh Hà Tính sẽ phải báo cáo Bộ TN&MT về những vấn đề xung quanh vụ chôn lấp chất thải được dư luận quan tâm.

Tuấn Việt