Giảm nghèo phải đi vào thực chất hơn

Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ phát biểu tại hội nghị.

Sáng 18/7, tại Trụ sở Chính phủ, Ban chỉ đạo Trung ương về giảm nghèo bền vững đã họp sơ kết 6 tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm. Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, Trưởng Ban chỉ đạo chủ trì.

Số hộ nghèo tăng hơn 10% so với chuẩn nghèo cũ

Theo Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Nguyễn Trọng Đàm, các bộ, ngành đã chủ động rà soát, sửa đổi, bỏ sung các chính sách giảm nghèo theo lộ trình và tiến độ phù hợp với tình hình thực tế. Những chính sách hiện hành còn hiệu quả như y tế, giáo dục, nhà ở, tín dụng ưu đãi, hỗ trợ phát triển sản xuất… tiếp tục được tập trung ưu tiên nguồn lực triển khai, không ngừng giảm các thủ tục hành chính cũng như nâng cao chất lượng phục vụ cho người dân, đặc biệt là người nghèo.

Việc sửa đổi, bổ sung chính sách đã ưu tiên thứ tự phân loại đối tượng, từng bước phân định rõ đối tượng bảo trợ xã hội và hộ nghèo theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều, mở rộng đối tượng thụ hưởng đối với một số nhóm, tăng dần chính sách cho vay có điều kiện.

Theo chuẩn nghèo theo cách tiếp cận đa chiều, báo cáo kết quả sơ bộ của các địa phương cho thấy, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo cả nước là 15,1%, cao hơn hộ nghèo theo chuẩn cũ khi tại thời điểm cuối năm 2015 tỷ lệ này là gần 5%. Trong đó tỷ lệ nghèo là 9,88%, tỷ lệ cận nghèo là 5,22%.

Thực hiện Nghị quyết của Chính phủ và Chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, trong 6 tháng đầu năm, các chính sách giảm nghèo tiếp tục được bố trí kinh phí và đã phát huy tác dụng, hỗ trợ có hiệu quả cho hộ nghèo, người nghèo. Theo đó, ngân sách đã bố trí khoảng 6.800 tỷ đồng để mua thẻ bảo hiểm y tế cho người nghèo, người thuộc hộ cận nghèo, hộ nông, lâm, ngư và diêm nghiệp có mức sống trung bình; thực hiện cho 431.000 lượt hộ nghèo, cận nghèo vay vốn và 18.000 lượt học sinh, sinh viên vay vốn với doanh số cho vay là hơn 30.274 tỷ đồng; thực hiện cho vay với hơn 155.000 lượt hộ đã thoát nghèo với doanh số 4.770 tỷ đồng;…

Đến nay, hầu hết các địa phương đã phê duyệt kế hoạch và giao vốn cho các huyện, xã, sở ngành thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo năm 2016 và tiến hành các thủ tục đầu tư các công trình cơ sở hạ tầng ở các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển, hải đảo; đầu tư công trình hạ tầng thiết yếu ở các xã, thôn bản đặc biệt khó khăn vùng dân tộc miền núi; nhân rộng mô hình giảm nghèo, tạo việc làm cho lao động nông thôn…

Tuy nhiên, ông Nguyễn Trọng Đàm cho biết vẫn còn một số địa phương chưa thực hiện việc giao vốn cho các huyện, xã, sở ngành để thực hiện Chương trình năm 2016.

Tai hội nghị, lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết việc chuyển tiếp cận nghèo từ đơn chiều sang đa chiều sẽ khiến số hộ nghèo tăng lên. Bộ đang rà soát, tính toán để có kế hoạch phân bổ nguồn lực cho các địa phương. Còn theo lãnh đạo Ủy ban Dân tộc, khi thay đổi sang chuẩn nghèo đa chiều, cần có tiêu chí xác định các xã, thôn đặc biệt khó khăn và Ủy ban này đang gấp rút xây dựng bộ tiêu chí, trình Thủ tướng phê duyệt trong tháng 9/2016.

Đổi mới nội dung và cách làm trong công tác giảm nghèo

Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội và các Bộ, ngành liên quan đã làm tốt công tác điều tra số liệu về hộ nghèo, cận nghèo theo chuẩn mới; nỗ lực thực hiện Quyết định số 398/QĐ-TTg của Thủ tướng về kế hoạch triển khai Nghị quyết số 100/2015/QH13 của Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016- 2020.

Trưởng Ban chỉ đạo Chương trình cho rằng điều quan trọng là phải hoàn thành khung khổ cho thể chế của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn tới. Theo đó, Chính phủ sẽ giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, thay đổi nội dung và cách làm để 5 năm tới, chương trình giảm nghèo phải đi vào thực chất hơn, góp phần phát triển đất nước.

Phó Thủ tướng yêu cầu Ban chỉ đạo rà soát danh mục các huyện, xã nghèo; rà soát chính sách đảm bảo thận trọng cho cả chính sách đã có và ban hành chính sách mới. Một số nơi vẫn phải có chính sách cấp phát cho không, nhưng phải căn cơ, cụ thể, giảm bớt phần của Nhà nước càng nhiều càng tốt, huy động nguồn lực xã hội và ý chí vươn lên của người dân. Không bao cấp tràn lan để triệt tiêu động lực của người dân.

Ngoài ra, tại một số đối tượng, lĩnh vực, địa bàn cũng cần có tính toán kỹ càng khi xóa bỏ chính sách cấp cho không phải gắn liền với giáo dục, tuyên truyền cho người dân và có chính sách hỗ trợ khác đi kèm.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh cần tích hợp các chương trình, giảm bớt số lượng văn bản của các bộ, ngành hướng dẫn thực hiện Chương trình. Nếu cần thiết có thể ban hành một văn bản sửa cho nhiều văn bản, thay đổi theo hướng phát huy ý chí khát vọng vươn lên thoát nghèo, làm giàu của người dân, làm cho cuộc sống ngày một tốt đẹp hơn. Đồng thời có giải pháp tôn vinh, vinh danh các tấm gương thoát nghèo, không để các xã “chạy” vào danh mục xã khó khăn.

Lãnh đạo Chính phủ cũng đề nghị cần có chính sách hỗ trợ thêm tín dụng thương mại để hỗ trợ các chương trình này với lãi suất hấp dẫn, ưu đãi, thủ tục thuận tiện hơn tác động đến các hộ nông trại, gia trại, trang trại, doanh nghiệp là những “cánh chim đầu đàn” trong thoát nghèo, tạo việc làm.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu sớm kiện toàn Ban chỉ đạo ở Trung ương và địa phương, có bộ phận giúp việc chuyên nghiệp theo tinh thần cơ cấu lại trong số hiện có, cương quyết không tăng biên chế, không tạo tầng nấc trung gian, không làm chậm công việc; tăng cường công tác truyền thông, phát hành cẩm nang tuyên truyền về giảm nghèo đa chiều và các mô hình giảm nghèo hiệu quả.

T.M.