Bộ Y tế khuyến cáo không ăn tôm, cua, ghẹ... miền Trung

Đại diện các cơ quan công bố báo cáo về môi trường biển và việc khai thác,
sử dụng hải sản tại vùng biển Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế. Ảnh: TPO.

Tất cả các mẫu hải sản ở miền Trung đều không phát hiện có xyanua, một trong hai độc tố gây ra sự cố cá chết miền Trung trong thời gian qua. Các chỉ số asen, thủy ngân, cadimi, chì, crom, sắt ở cả 7 tỉnh gồm 4 tỉnh miền Trung và 3 tỉnh đối chứng đều nằm trong giới hạn an toàn. Tuy nhiên, hàm lượng phenol, độc tố thứ hai vẫn tồn tại ở các loại hải sản tầng đáy. Đây là công bố tại cuộc họp liên Bộ giữa các Bộ Tài nguyên - Môi trường, Bộ Y tế và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, được tổ chức sáng nay, 20/9, tại Hà Nội.

Bộ Y tế đề nghị không sử dụng các loại hải sản tầng đáy trong vùng 20 hải lý

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, theo kết qua điều tra của Bộ, tất cả các hải sản như cá ngừ, cá thu, cá nục, cá chỉ vàng, cá bạc má, cá hố, cá bò, cá cam, cá trích, cá đuối, cá cơm và các loại hải sản khác sống ở tầng nổi, hải sản nuôi ở vùng đầm nuôi thuộc 4 tỉnh miền Trung đều đảm bảo sự an toàn khi sử dụng.

Kết luận trên được đưa ra sau khi Bộ Y tế đã tiến hành phân tích hơn 1.040 mẫu hải sản được lấy hàng ngày ở các cảng cá, đầm nuôi, thuyền cá tại 4 tỉnh miền Trung và hơn 300 mẫu hải sản đối chứng khác ở các tỉnh Hải Phòng, Khánh Hòa và Bà Rịa - Vũng Tàu.

Các mẫu hải sản đã được kiểm nghiệm các chỉ tiêu xyanua, phenol, thủy ngân, cadimi, chì, crom, asen và sắt tại Viện Dinh dưỡng Quốc gia và Việc Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm.

Bên cạnh việc phân tích tại Việt Nam, Bộ Y tế cũng phối hợp chặt chẽ với chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới WHO và các chuyên gia an toàn thực phẩm ở Nhật, Canada.

Ngoài việc phân tích ở Việt Nam, các mẫu phân tích còn được gửi đi Nhật Bản, Singapore để kiểm chứng về mức độ an toàn.

Cụ thể, theo kết quả phân tích, tất cả các mẫu hải sản ở miền Trung đều không phát hiện có xyanua, một trong hai độc tố gây ra sự cố cá chết miền Trung.

Tuy nhiên, hàm lượng phenol, độc tố còn lại khá bất thường ở các hải sản tầng đáy. Kết quả phân tích ở các mẫu thu tập đã phát hiện 132 mẫu hải sản, chủ yếu là các sinh vật tầng đáy có nhiễm phenol, phân bố từ 5-25km trong vùng.

Địa phương có tỷ lệ hải sản nhiễm phenol cao nhất là Hà Tĩnh và Quảng Bình.

“Bộ Y tế đề nghị không sử dụng các loại hải sản sống ở tầng đáy trong vùng 20 hải lý. Bên cạnh đó, UBND các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế cần tiến hành phân loại hải sản theo từng đơn vị. Sở Y tế các tỉnh sẽ lấy mẫu để tiến hành phân tích kiểm tra. Sẽ chỉ cho phép lưu thông với sản phẩm đã được xét nghiệm an toàn. Với các đơn vị không an toàn sẽ buộc phải tiêu hủy và đền bù theo quy định”, Thứ trưởng Nguyễn Thành Long nhấn mạnh.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, trong thời gian tới, Bộ Y Tế sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức thực hiện giám sát định kỳ đối với hải sản được khai thác ở các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế đồng thời tiếp tục lấy mẫu các loại hải sản có phát hiện phenol và hải sản tầng đáy trong vòng 20 hải lý để tiến hành xét nghiệm, giám sát.

Mức độ an toàn sẽ tiếp tục được cập nhật, công bố với người dân hàng ngày trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Còn khoảng 800 km2 ngư trường chưa nên khai thác hải sản

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Công Tuấn cho biết, các địa phương trong thời điểm này tiếp tục hướng dẫn người dân hoạt động khai thác hải sản bình thường trên các vùng biển.

Chỉ riêng với ba vùng biển nhạy cảm còn có hàm lượng độc tố còn cao là Sơn Dương, Hà Tĩnh (diện tích khoảng 300 km2), cửa Nhật Lệ, Quảng Bình (diện tích khoảng 330 km2), hòn Sơn Chà, Thừa Thiên - Huế (diện tích khoảng 160 km2), các thuyền ngư ngư dân chưa khai thác.

Bên cạnh đó, ngư dân cũng không sử dụng các nghề khai thác tầng đáy như câu đáy, lưới kéo, lặn lồng bẫy, khai thác nhuyễn thể hai mảnh, trong vùng 20 hải lý trở vào bờ thuộc 4 tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế.

“Vấn đề giám sát an toàn thực phẩm hải sản, các đoàn kiểm tra với địa phương sẽ tiếp tục giám sát tại cảng cá, bến cá đặc biệt đối với các loại hải sản tầng đáy thường gặp ở 4 tỉnh miền Trung. Tần suất lấy mẫu 2-3 ngày/lần, tùy vào điều kiện thực tế ở địa phương.

Số lượng mẫu sẽ đại diện cho các tàu đang đưa cá lên bờ tại thời điểm lấy mẫu, sẽ lựa chọn các cá thể mẫu đảm bảo đại diện tầng sinh thái (tầng đáy, tầng nổi) và các loại hải sản khác nhau. Việc sản xuất muối tiếp tục bình thường. Bộ sẽ lấy mẫu giám sát chất lượng muối”, Thứ trưởng Hà Công Tuấn cho biết.

Trước đó, ngày 22/8, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức công bố kết quả điều tra, đánh giá mức độ phạm vi ô nhiễm môi trường biển sau sự cố môi trường Formosa, theo đó trên cơ sở phân tích 1080 mẫu (tháng 5), 331 mẫu (tháng 6) và 68 mẫu kiểm chứng (tháng 8), so sánh đối chiếu với quy chuẩn Việt Nam về chất lượng nước biển cho thấy về cơ bản hầu hết các thông số đều nằm trong giới hạn cho phép.

Riêng thông số tổng phenol trong tháng 6 hàm lượng có tăng lên và một số mẫy vượt giới hạn cho phép, chủ yếu là mẫu tầng đáy.

Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường Võ Tuấn Nhân cho biết, nguyên nhân của phenol cao là do cơ chế nhả hấp phụ phenol từ dạng phức hỗn hợp dưới dạng keo sắt và từ trầm tích đáy vào nước biển.

Tuấn Việt - Ngọc Kha