Khảo thí ngoại ngữ: Hướng tới chuẩn quốc tế

(Ảnh: TL).

Ngày 13 và 14/10, tại Hà Nội diễn ra Hội nghị quốc tế về khảo thí và ngôn ngữ tiếng Anh “New Directions”, do Hội đồng Anh tổ chức. Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Bùi Văn Ga nhấn mạnh: Đây là sự kiện quan trọng trong việc hỗ trợ Đề án Ngoại ngữ Quốc gia 2020 đạt được những mục tiêu đề ra, giúp cải thiện năng lực ngoại ngữ quốc gia, đặc biệt là cải thiện tiếng Anh dành cho học sinh. Làm sao để các em có thể đạt được những yêu cầu của khu vực và thế giới.

PV: Ông đánh giá như thế nào về tầm quan trọng của khảo thí ngoại ngữ?

Thứ trưởng Bùi Văn Ga: Đề án 2020 về dạy ngoại ngữ trong giáo dục quốc dân là Đề án rất quan trọng, tạo điều kiện cho nhân lực của chúng ta có thể hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Đề án ấy từ khi bắt đầu đến nay đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong việc giảng dạy ngoại ngữ từ các cấp học từ bậc học phổ thông đến Trung cấp chuyên nghiệp, CĐ, ĐH.

Thứ trưởng Bùi Văn Ga.

Hiện nay hầu hết học sinh ở phổ thông và sinh viên ĐH, CĐ đều học ngoại ngữ. Sinh viên các trường ĐH đã học rất tốt. Chúng ta đã sử dụng một số chương trình nước ngoài dạy trực tiếp bằng tiếng nước ngoài để cho sinh viên làm quen với cách học, cách dạy, giúp các em có đủ trình độ ngoại ngữ để có thể hội nhập, giao lưu với thế giới, đồng thời có thể công nhận tín chỉ, văn bằng lẫn nhau. Hội nghị về đánh giá trình độ ngoại ngữ như thế này, cũng là 1 hoạt động nằm trong khuôn khổ của Đề án Ngoại ngữ 2020. Tức là hướng đến xây dựng một Trung tâm đánh giá về trình độ ngoại ngữ theo chuẩn quốc tế, để sinh viên và người học ngoại ngữ của chúng ta sau khi được đánh giá có thể tương thích với các chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế, và hội nhập sâu rộng được.

Ông có thể nói rõ hơn về tầm quan trọng của việc kiểm định trong xu thế hội nhập?

- Hiện nay chúng ta đã đưa ra khung trình độ năng lực Ngoại ngữ 6 bậc dành cho người Việt Nam, cũng tương thích với khung trình độ 6 bậc của cộng đồng châu Âu, và một số cơ sở cũng đã bắt đầu tiến hành đánh giá theo khung năng lực này. Nhưng đánh giá của chúng ta mới công nhận ở trong nước. Cho nên bây giờ cần phải đánh giá ngoại ngữ tương thích với khung ngoại ngữ của thế giới, để chứng chỉ được cấp ở các trung tâm này tương thích với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới. Như vậy thì những người lao động sau này, nếu có được chứng chỉ, thì có thể đi lao động, và được công nhận ở các nước.

Trong thời điểm hiện nay, chúng ta còn gặp khó khăn và thách thức gì về kiểm định ngoại ngữ, thưa Thứ trưởng?

- Cần kinh nghiệm. Còn việc đánh giá, ví dụ chứng chỉ A, B, C trước đây chúng ta đã làm rồi. Nhưng làm sao để cho các bài đánh giá của chúng ta tương thích với bài đánh giá thế giới, làm sao để chứng chỉ của các trung tâm khảo thí của chúng ta cấp cho thí sinh cũng được các nước công nhận, thì cái đó cần có sự hợp tác nhất định. Hiện, Hội đồng Anh đang giúp đỡ cho chúng ta xây dựng trung tâm này.

Vậy còn đội ngũ cán bộ, có gặp khó khăn không?

- Khi thực hiện Đề án Ngoại ngữ 2020, chúng ta đã đào tạo các chuyên gia về đánh giá ngoại ngữ. Bên cạnh việc bồi dưỡng giáo viên để dạy ngoại ngữ các cấp, cũng có tập huấn cho các chuyên gia làm công tác đánh giá, đến nay đã có một số lượng đáng kể các chuyên gia làm trong lĩnh vực này. Trong thời gian không xa, với sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, chúng ta có thể hình thành trung tâm đánh giá năng lực ngoại ngữ.

Về quy định sinh viên tốt nghiệp ĐH phải đạt trình độ ngoại ngữ nhất định, để thực hiện tốt, Bộ GD&ĐT có yêu cầu như thế nào ở các trường?

- Hiện nay tất cả các cơ sở giáo dục ĐH đều phải công bố chuẩn đầu ra, trong đó ngoại ngữ là yêu cầu bắt buộc đối với sinh viên tốt nghiệp các tình độ ĐH. Hiện nay nhiều trường ĐH đã công bố chuẩn đầu ra rồi. Rõ ràng, khi các trường ĐH thực nhiện nghiêm yêu cầu chuẩn đầu ra thì có rất nhiều sinh viên đã hoàn thành chương trình đào tạo nhưng chưa đủ trình độ năng lực ngoại ngữ thì không được nhận bằng. Các trường làm nghiêm túc, nhằm đảm bảo cho sinh viên có trình độ ngoại ngữ nhất định,để khi ra trường có thể hội nhập được thị trường lao động. Nhất là khi chúng ta hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng như hiện nay.

Các đại biểu tham dự Hội nghị.

Một số trường ĐH, dù đã có yêu cầu sinh viên khi ra trường phải đạt trình độ tiếng Anh theo khung tham chiếu châu Âu. Thế nhưng, nhiều em khi ra trường trình độ, kỹ năng nói tiếng Anh vẫn chưa được chấp nhận?

- Hiện nay một trong những cái khó khăn của sinh viên chúng ta là học ngữ pháp và từ vựng rất tốt nhưng kỹ năng giao tiếp trực tiếp với nước ngoài gặp nhiều khó khăn. Bởi sinh viên Việt Nam ít có cơ hội để nói chuyện, giao tiếp với người bản ngữ. Bộ cũng thấy được nhược điểm này, cho nên sắp tới Bộ sẽ tăng cường thêm các giáo viên bản ngữ (tiếng Anh, Pháp, Nhật...), giúp sinh viên tiếp cận trực tiếp với các giáo viên này. Đồng thời, Bộ cũng khuyến khích các trường tăng cường chiêu sinh các sinh viên quốc tế đến học. Khi sinh viên quốc tế đến học, thì ngoài giao lưu về văn hóa thì việc tiếp cận, học hỏi ngoại ngữ rất là quan trọng. Sinh viên các nước ASEAN và các nước quốc tế họ có tiếp cận rộng hơn vì có nhiều sinh viên nước ngoài đến học… Đó là khó khăn mà Bộ đã thấy, và trong thời gian tới Bộ có chủ trương khuyến khích các trường tăng cường kỹ năng ngoại ngữ nói thực tế hơn. Làm sao để các em nói, nghe, giao tiếp được chứ không phải học ngoại ngữ để đọc và hiểu.

Thời gian tới, đâu là thay đổi quan trọng nhất của công tác khảo thí, thưa Thứ trưởng?

- Công tác khảo thí nói chung và công tác đánh giá năng lực nói riêng, hiện Bộ đang tiếp cận với xu hướng thế giới. Lâu nay chúng ta tổ chức thi và đánh giá theo truyền thống. Còn bây giờ chúng ta tiếp cận với cách đánh giá cũng như các tiêu chuẩn quốc tế về đánh giá, đặc biệt là đánh giá về ngoại ngữ. Bởi vì với chúng ta, ngoại ngữ không chỉ dùng ở trong nước mà mục đích quan trọng là giao thương với nước ngoài, hội nhập với nước ngoài. Vì vậy nên chứng chỉ và bằng cấp về ngoại ngữ của chúng ta cũng phải được nước ngoài công nhận. Muốn vậy, phải được đánh giá theo các chuẩn của quốc tế.

Trân trọng cảm ơn ông!

Phương Linh (ghi)