Giá cá tra tăng, người nuôi vẫn lo

Thu hoạch cá tra.

Sở dĩ giá cá tra tăng mạnh trở lại trong thời gian qua là do nguồn cung cá tra nguyên liệu bị giảm mạnh. Nhiều nhà máy chế biến cá tra xuất khẩu đã phải tăng giá thu mua để đảm bảo số lượng phục vụ chế biến và có hàng cung ứng cho các đơn vị đặt hàng.

Hiện nay, một số doanh nghiệp đã tiến hành thu mua cá tra với giá 22.800 đồng/kg. Đây là mức cao nhất từ đầu năm đến nay. Thế nhưng, nhiều người dân nuôi cá ở các tỉnh, thành vùng ĐBSCL vẫn không phấn khởi. Do nhiều tháng trước đó, giá cá tra nguyên liệu tại các ao nuôi luôn ở mức thấp, khiến nhiều người nuôi bị thua lỗ phải bán tháo, bán đổ. Nhiều trường hợp người dân phải “treo” ao trống vì không còn vốn để tái đầu tư. Thậm chí có người phải bỏ xứ đi làm thuê tại các thành phố lớn.

Ông Nguyễn Văn Tân, ngụ tại xã Vĩnh Trường, huyện An Phú, tỉnh An Giang, một hộ nuôi cá tra nhiều năm cho biết: Các hộ nuôi cá tra cũng cảm thấy rất tiếc khi giá cá cao nhưng không còn cá để bán. Có hộ may mắn lắm thì còn một số ít để thu hoạch muộn mới thì mới có cá để bán được giá cao.

Đến thời điểm này, giá cá tra nguyên liệu thuộc các kích cỡ khác nhau đều đã tăng khá cao, với mức tăng vào khoảng 2.000-3.000 đồng/kg. Tuy nhiên, giá cá tra tăng cao nhưng lượng cá trong dân còn rất ít, vì người nuôi đã phải chịu bán lỗ từ nhiều tháng trước.

Bà Võ Thị Thu Hương, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Cá tra Việt Nam cho rằng: Giá cá tra tăng một phần là do thị trường xuất khẩu tại một số thị trường châu Á, đặc biệt là thị trường Trung Quốc có bước tăng trưởng mạnh. Cụ thể, tính đến 15/9/2016, tổng kim ngạch xuất khẩu cá tra đạt 1.150 triệu USD, tăng 6,6% so với cùng kì năm 2015.

Vòng luẩn quẩn tăng – giảm cá tra thời gian qua khiến người nuôi liên tục bị xoay vòng và tất nhiên người nuôi là người chịu thiệt thòi nhất. Nhiều hộ nuôi cá tra còn đang lo ngại việc giá cá tra tăng là do chiêu trò của các nhà máy khi thấy khan hiếm nguồn cá nguyên liệu thì đẩy giá cá lên cao. Người dân thấy có lợi nhuận, đổ xô đầu tư vào nuôi vụ mới thì ngay sau đó sẽ có “lý do hợp lý” để giá cá lại rớt xuống thấp. Cuối cùng thiệt hại vẫn thuộc về người dân nuôi cá.

Bà Võ Thị Thu Hương nhận định: Giá cá tra hiện dù có tăng nhưng còn thấp so mức đỉnh điểm 23.750 đ/kg vào năm 2014. Hiện tượng tăng giá chưa biểu hiện sự cải tiến bền vững cho ngành cá tra tại ĐBSCL. Việc tăng giá này còn mang tính mùa vụ nên bà con cần thận trọng việc tái đầu tư vào vụ nuôi mới.

Đến thời điểm hiện nay, nhiều vùng nuôi cá tra chủ lực tại các tỉnh thuộc ĐBSCL có xu hướng giảm mạnh diện tích nuôi so với cùng kì. Đáng chú ý là các tỉnh Đồng Tháp, Cần Thơ (giảm 17%), Vĩnh Long (giảm 39%),... Với thực trạng trên các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu cá tra đang phải đứng trước nguy cơ thiếu nguồn nguyên liệu phục vụ cho chế biến xuất khẩu.

Theo Chi cục Thủy sản các tỉnh ĐBSCL: tính đến ngày 9/10 diện tích nuôi mới cá tra trong vùng hơn 2.570 ha, giảm 9% so cùng kỳ 2015.

TS. Võ Hùng Dũng, Giám đốc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Chi nhánh Cần Thơ cho biết: Người nuôi cá tra tại ĐBSCL cũng như cả nước nói chung phải thay đổi phương thức canh tác, vì cách nuôi cá tra truyền thống hiện tại tiềm ẩn nhiều rủi ro, việc sử dụng các chất kháng sinh, chất cấm của các hộ nuôi vẫn còn tồn tại.

Từ đó dẫn đến chất lượng nguồn cá nguyên liệu không đảm bảo, chưa được cải thiện. Trong khi đòi hỏi của thị trường, người tiêu dùng về chất lượng nguồn cá không ngừng tăng cao, đặc biệt là các thị trường khó tính. Do đó, phần lớn chúng ta chỉ có thể đáp ứng được các thị trường dễ tính và cũng bị phụ thuộc khá nhiều vào thị trường này mà không thể bước xa hơn để tiến đến các thị trường khó tính đầy tiềm năng khác.

Việc cá tra nguyên liệu phục vụ cho chế biến xuất khẩu ở ĐBSCL đang sôi động và tăng giá cao, những tưởng người nuôi cá tra sẽ có được cơ hội vực dậy ngành thủy sản của vùng gắn liền với biểu tượng con cá tra bao đời. Thế nhưng, người nuôi cá tra vẫn đang lo âu và có phần nghi ngại, bởi giá cá tăng không biết nên mừng hay lo.

Tuấn Quang