Chạy đâu cho thoát

Đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai.

Hệ thống camera giám sát tự động trên đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai là dự án xã hội hóa đầu tiên do một đơn vị thành viên của Tập đoàn FPT thực hiện. Đơn vị này đã lắp tổng số 58 camera, trong đó 42 camera được lắp đặt tại 22 vị trí dọc theo tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai, 16 chiếc lắp tại 6 trạm thu phí để tự động giám sát, phát hiện, ghi lại hình ảnh các hành vi vi phạm pháp luật về trật tự ATGT. Khi hệ thống camera giám sát tự động ghi lại được hình ảnh vi phạm, lực lượng CSGT sẽ xử lý theo hai phương thức là phạt trực tiếp và “phạt nguội”.

Việc phát triển hệ thống giám sát, xử lý vi phạm qua camera là nhu cầu tất yếu của một xã hội văn minh, hiện đại đã được Chính phủ phê duyệt. Trước đây, C67 cũng đã triển khai hệ thống giám sát ở một số đoạn tuyến như Pháp Vân – Cầu Giẽ, Hà Nội – Vinh, TP HCM – Trung Lương... mang lại hiệu quả tích cực, giúp cho việc phát hiện và xử lý vi phạm khách quan, chính xác, nâng cao ý thức của người tham gia giao thông. Việc thí điểm trên tuyến cao tốc Hà Nội – Lào Cai sẽ vừa làm vừa rút kinh nghiệm, khi thành công sẽ triển khai ở tất cả các tuyến đường trên toàn quốc.

Cũng có một vài ý kiến cho rằng, dù sao thì hệ thống giám sát cũng chỉ là máy móc do con người điều khiển nên vẫn có thể xảy ra những sai sót, hoặc thậm chí là gian lận như kiểu “ENTER” lấy biển số khi đi đăng ký phương tiện nhưng chẳng bao giờ có số đẹp. Song, lãnh đạo C67 cũng đã khẳng định chắc nịch như một lời hứa rằng, với hệ thống camera giám sát tự động thì từ công cụ, thiết bị tới người vận hành đều phải chính xác không có kẽ hở để người vi phạm phản ứng và bất phục.

Còn về việc cùng bị hệ thống camera giám sát tự động ghi được hình ảnh vi phạm nhưng xe này thì bị phạt, xe kia thì được lờ đi, hay xe tư nhân thì bị gửi giấy về tận nhà, còn xe biển xanh, nhất là những xe mang biển 80 thì sẽ được bỏ qua... lãnh đạo C67 cũng đã nhấn mạnh rằng: Trong thời gian qua, các đơn vị CSGT địa phương như Hà Nội, TP.HCM... cũng đã không ngần ngại xử lý khá nhiều xe công mang biển xanh, kể cả xe quân đội mang biển số đỏ. Điều đó chứng tỏ sẽ không có chuyện xuê xoa, bỏ qua cho vi phạm đối với cá nhân, tổ chức nào.

Theo thống kê, trong năm 2015, CSGT Công an TP Hà Nội đã xử phạt bằng hình ảnh trên 2.000 trường hợp vi phạm trật tự ATGT. Ngoài ra, thông qua camera, PC67 Công an TP Hà Nội còn phát hiện 2 ô tô sử dụng biển kiểm soát giả lưu thông trên đường. Trước đó, năm 2013, PC67 Công an TP Hà Nội đã kiểm tra, xử lý 369 trường hợp ô tô biển xanh vi phạm, phạt tiền gần 600 triệu đồng. Cũng trong năm 2015, PC67 Công an TP HCM đã ghi hình được 42.500 trường hợp vi phạm, trong đó có 6.195 trường hợp đã đến thực hiện quyết định xử phạt. Riêng trong những tháng đầu năm 2016, PC67 Công an TP HCM đã ghi hình và xử phạt khoảng hơn 5.000 trường hợp vi phạm trật tự ATGT.

Trở lại câu chuyện thí điểm xử “phạt nguội” các phương tiện vi phạm trật tự ATGT trên tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai. Theo quy trình xử lý “phạt nguội” thì sau khi trích xuất hình ảnh phương tiện giao thông vi phạm, lực lượng CSGT sẽ gửi quyết định xử phạt về nơi cư trú của chủ phương tiện yêu cầu trong vòng 10-30 ngày kể từ khi nhận được thông báo phải đến kho bạc nộp phạt. Với những chủ phương tiện cố tình không chấp hành quyết định xử phạt, hoặc phương tiện giao thông không còn chính chủ, lực lượng CSGT sẽ tiến hành xác minh, ghi vào nhật ký hệ thống camera để làm căn cứ xử lý sau.

Cùng với việc thông báo danh sách các chủ phương tiện chây ỳ không chấp hành quyết định xử phạt vi phạm trật tự ATGT tới các đội CSGT tuần tra kiểm soát trên đường dừng xe để xử phạt trực tiếp, nếu cần có thể tạm giữ phương tiện, người điều khiển phương tiện theo quy định của pháp luật... cơ quan có thẩm quyền cũng sẽ gửi danh sách đến các trung tâm đăng kiểm để những nơi này thu tiền phạt, hoặc không cho phương tiện vi phạm đăng kiểm. Với các biện pháp trên sẽ không có chủ phương tiện nào dám “ngó lơ” đối với quyết định “phạt nguội” của cơ quan chức năng.

Ưu điểm nổi bật của hệ thống camera giám sát tự động là tất cả hành vi vi phạm trên đường, các vụ TNGT... đều được ghi lại chính xác không chỉ giúp lực lượng CSGT có thể ra các quyết định xử phạt vi phạm một cách công bằng, đúng người, đúng vi phạm, mà còn chủ động trong công tác chỉ huy điều khiển giao thông và giải quyết kịp thời các vấn đề phức tạp liên quan đến vi phạm trật tự ATGT như, đồng thời phát hiện hành vi đua xe trái phép, tội phạm cướp, cướp giật... Đặc biệt là đối với các vụ gây TNGT rồi bỏ chạy thì sẽ nhanh chóng tìm ra phương tiện và người điều khiển phương tiện giao thông đã gây tai nạn.

Lãnh đạo C67 từng khẳng định: Hệ thống camera giám sát tự động trên tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai sẽ góp phần nâng cao ý thức tự giác chấp hành luật giao thông của người đi đường; từng bước đổi mới phương thức hoạt động tuần tra, kiểm soát, giảm bớt sự có mặt của CSGT trên đường nhưng vẫn bảo đảm kiểm soát chặt chẽ trật tự ATGT. Dư luận đang hết sức ủng hộ, kỳ vọng vào dự án thí điểm này và tin rằng với hệ thống “mắt thần” trên đường các phương tiện vi phạm trật tự ATGT chạy đâu cho thoát.

Lê Anh Đức