Thiên lệch
Sau 75 năm, Trân Châu Cảng lại trở thành dấu mốc lịch sử mới trong mối quan hệ giữa Mỹ và Nhật Bản.
Trận Trân Châu Cảng.
Năm 1941, cuộc tấn công của Nhật Bản vào Trân Châu Cảng giống như giọt nước làm tràn cốc khiến Mỹ chính thức tuyên chiến với Nhật Bản và Đức.
Cuối năm nay, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe sẽ cùng Tổng thống Mỹ Barack Obama tưởng niệm những binh lính ở cả hai phía đã tử nạn trong trận chiến ở đó năm 1941.
Ông Abe sẽ là thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản tới Trân Châu Cảng để tưởng niệm kẻ thù trong Thế chiến thứ hai. Tưởng niệm như thế không thôi chưa phải là chính thức xin lỗi, nhưng cũng đã là sự thể hiện nhận thức khác trước và thái độ hoà giải mà phía Mỹ không thể đòi hỏi nhiều hơn từ Nhật Bản vào thời điểm hiện tại.
Chỉ như vậy thôi cũng đã đủ để cho thấy trên phương diện nhận thức về quá khứ lịch sử Nhật Bản hiện tại với Mỹ khác biệt rất nhiều so với với Trung Quốc và Hàn Quốc.
Cụ thể là ông Abe thiên lệch rõ ràng về phía Mỹ. Đã từ bao năm nay, Trung Quốc và Hàn Quốc đòi Nhật Bản phải có nhận thức đúng đắn và nhận trách nhiệm đầy đủ về những gì đã gây ra trong thời kỳ quá khứ lịch sử ấy nhưng tất cả những người tiền nhiệm của ông Abe và bản thân ông Abe trong hai lần cầm quyền đều cự tuyệt hoặc lẩn tránh, thậm chí còn biểu lộ nhận thức khác.
Hồi mùa hè năm nay, ông Obama là tổng thống đương nhiệm đầu tiên của nước Mỹ tới và đặt vòng hoa tưởng niệm các nạn nhân ở hai thành phố Hiroshima và Nagasaki của Nhật Bản.
Tháng 8/1945, Mỹ đã thả bom nguyên tử xuống hai thành phố này, huỷ hoại hoàn toàn hai thành phố và sát hại hàng trăm ngàn thường dân đô thị. Cho tới nay, Mỹ cũng chưa hề nói ra lời xin lỗi chính thức về tội ác nói trên. Nhưng chỉ như vậy cũng đã đủ để biểu lộ nhận thức mới từ phía Mỹ.
Ông Abe đến Trân Châu Cảng để đáp lại cử chỉ đó của ông Obama và để tranh thủ người kế nhiệm ông Obama là ông Donald Trump. Ông Abe chủ ý tạo dựng sự thiên lệch để dùng sự chênh lệch ấy làm con bài nhằm tranh thủ chính quyền mới ở Mỹ.
Động thái ngoại giao của ông Abe ở Trân Châu Cảng không có nghĩa là Nhật Bản đã có nhận thức mới về cả thời kỳ quá khứ lịch sử chung với Trung Quốc và Hàn Quốc.