Nga - Thổ đạt được bước tiến lịch sử trong tiến trình hòa bình ở Syria
Quân đội Syria và Nga trong rạng sáng 30/12 đã tuyên bố một lệnh ngừng bắn có hiệu lực trên phạm vi toàn lãnh thổ, trong một bước tiến đột phá sau gần 6 năm nội chiến dai dẳng. Lệnh ngừng bắn này được đưa ra là nhờ nỗ lực đàm phán của Nga và Thổ Nhĩ Kỳ.
Nỗ lực của Nga, Thổ Nhĩ Kỳ đã giúp đạt được lệnh ngừng bắn
trên toàn lãnh thổ Syria. (Nguồn: Reuters).
Thỏa thuận này trước đó được Nga và Thổ Nhĩ Kỳ thúc đẩy, cả hai bên đều ủng hộ các phe phái đối lập nhau trong cuộc xung đột dài kỳ, tuy nhiên thỏa thuận lại không có sự góp sức của Mỹ, nước đã nỗ lực đàm phán trong các thỏa thuận ngừng bắn trước đây cũng với Moscow.
Thỏa thuận ngừng bắn lần này, được chính phủ Syria hoan nghênh như một “cơ hội thực tế” nhằm tìm kiếm một giải pháp chính trị cho cuộc nội chiến, xuất hiện chỉ một tuần sau khi chính quyền Syria kiểm soát hoàn toàn thành phố Aleppo, đánh dấu thất bại nặng nề nhất từ trước đến nay của phe nổi dậy nước này.
Tổng thống Nga Vladimir Putin, người đã tuyên bố về thỏa thuận, nói rằng chính quyền Damascus và “lực lượng vũ trang chính của phe nổi dậy” đã đặt bút ký vào một lệnh ngừng bắn và một tài liệu thể hiện rõ sự sẵn sàng của họ trong việc khởi động các vòng đàm phán hòa bình.
“Vài giờ trước, sự kiện mà chúng tôi đã mong chờ và nỗ lực từ lâu đã diễn ra” - ông Putin nói trong một cuộc họp với Bộ trưởng Ngoại giao và Bộ trưởng Quốc phòng Nga.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã mô tả thỏa thuận là một “cơ hội lịch sử” nhằm chấm dứt cuộc nội chiến ở Syria, đến nay đã khiến hơn 310.000 người thiệt mạng và buộc hàng triệu người khác phải rời khỏi nhà của họ.
Quân đội Syria cho hay họ sẽ ngừng tất cả các chiến dịch quân sự bắt đầu từ đêm 29/12 (giờ địa phương), trong khi phe đối lập hàng đầu hiện nay, Liên minh Quốc gia, cũng lên tiếng ủng hộ lệnh ngừng bắn này.
Tổng thống Putin cho hay ông cũng sẽ giảm các hoạt động quân sự ở Syria, vốn bắt đầu từ hồi tháng 9 năm ngoái. Tuy nhiên, ông nói rằng Nga vẫn sẽ tiếp tục cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố ở nước này và duy trì sự ủng hộ của họ đối với chính quyền. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Lavrov cho biết có 7 tổ chức nổi dậy, trong đó có Ahrar al-Sham, đã ký kết thỏa thuận trên và những bên không tham gia sẽ bị coi là “những kẻ khủng bố”.
Trong khi đó, Tổng thống Erdogan cũng nhấn mạnh rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục đẩy mạnh cuộc chiến chống lại tổ chức phiến quân Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) và phiến quân người Kurd mà họ đã thực hiện trong suốt 4 tháng qua ở Syria.
Các vòng đàm phán mới ở Astana
Quân đội Syria cho hay thỏa thuận này sẽ không bao gồm tổ chức phiến quân IS và một nhánh cũ của mạng lưới khủng bố al-Qaeda mà trước đây từng biết đến dưới cái tên Al-Nusra Front, giờ đã đổi tên thành Fateh al-Sham Front. Sự việc này có thể gây bất ổn ở một số khu vực như Idlib ở Tây bắc Syria, nơi mà Fateh al-Sham liên minh với một số nhóm nổi dậy cũng tham gia ký kết vào thỏa thuận.
Đảng đối lập và các phe nổi dậy ở Syria cũng xác nhận về sự ủng hộ của họ đối với thỏa thuận này, khẳng định rằng thỏa thuận ngừng bắn có hiệu lực trên toàn lãnh thổ Syria.
“Thỏa thuận này được áp dụng trên toàn Syria và không có điều kiện trước hay ngoại lệ nào khác” - ông Osama Abou Zeid, một cố vấn pháp lý cho các tổ chức nổi dậy đang chiến đấu dưới cái tên Quân đội Tự do Syria (FSA), cho hay.
Thỏa thuận xuất hiện sau khi Nga và Thổ Nhĩ Kỳ trước đó cũng đưa ra một thỏa thuận nhân đạo nhằm triển khai chiến dịch sơ tán hàng chục nghìn thường dân và tay súng nổi dậy ra khỏi thành phố Aleppo. Moscow và Ankara giờ đang tiếp tục thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình giữa chính quyền Damascus và phe nổi dậy, dự kiến sẽ sớm được tổ chức tại thủ phủ Astana của Kazakhstan.
“Giờ chúng tôi cần phải làm mọi thứ để các thỏa thuận này đi vào hiệu lực, để chúng có tác dụng, để các đội ngũ đàm phán đã và đang được thành lập tới Astana sớm nhất có thể” - Tổng thống Putin nói.
Thỏa thuận cũng được LHQ hoan nghênh. Đặc phái viên hòa bình tại Syria, ông Staffan de Mistura, nói rằng ông hy vọng thỏa thuận này sẽ “dọn đường cho các vòng đàm phán hiệu quả” ở Kazakhstan, đồng thời nhắc lại rằng ông mong muốn các vòng đàm phán này sẽ được văn phòng của ông đứng ra làm trung gian để tiếp diễn trong năm tới.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói rằng Moscow sẽ tìm kiếm sự giúp đỡ của chính quyền Tổng thống đắc cử Donald Trump trong vấn đề Syria ngay khi ông tuyên thệ nhậm chức vào tháng tới, tuy nhiên tiến trình này sẽ không bao gồm chính quyền hiện tại của Tổng thống Barack Obama.