Chùa Hương, mùa không lễ hội
Lễ hội chùa Hương (huyện Mỹ Đức - Hà Nội) thường khai hội vào ngày mồng 6 tháng Giêng âm lịch hàng năm. Lễ hội ở danh thắng được mệnh danh là Nam thiên đệ nhất động kéo dài trong vòng 3 tháng, với hàng chục ngàn lượt du khách trảy hội mỗi ngày.
Xuồng máy hoạt động ở khu vực suối Yến- chùa Hương.
Nhưng còn có một hình ảnh chùa Hương khác bình lặng khi không vào mùa lễ hội, mà giờ đây nhiều người đã chọn tiết cuối hạ, đầu thu hoặc tiết đông chí để thưởng ngoạn cảnh đẹp của quần thể danh thắng này.
Vẻ đẹp ấy bắt đầu từ dòng suối Yến thơ mộng với cơ man là hoa súng nở vào tiết thu làm nao lòng khách thập phương. Dịp cuối năm, kịp với những con nước mùa đổ ải, dòng suối Yến cũng đầy ắp nước. Mây nước núi sông bảng lảng sương sớm khiến cảnh sắc suối Yến trở lên huyền ảo.
Lên cao một chút, ngắm chùa Thiên Trù uy nghiêm giữa trầm mặc núi rừng với vẻ đẹp linh thiêng, kỳ lạ lại càng hiểu thêm về ý nghĩa của thung lũng Thiên Trù - Bếp Trời.
Chùa Thiên Trù có khuôn viên rộng lớn, là một công trình kiến trúc văn hóa nghệ thuật thời Lê - Nguyễn. Đây cũng là nơi an cư và tu thiền nhập định của các nhà tu hành. Khách thập phương đi trẩy hội vào tới đây thường nghỉ chân ăn uống để dưỡng sức đi lên động Hương Tích.
Từ khi có cáp treo, quãng đường hành hương từ chùa Thiên Trù tới động Hương Tích đã được rút ngắn lại. Song vãn cảnh chùa Hương không trong mùa lễ hội, du khách sẽ cảm nhận được vẻ khoan thai khi bước tới cửa động Hương Tích linh thiêng, thong thả bước hết 120 bậc đá, nằm giữa hai bên là cây rừng cao vút.
Chùa Hương những ngày cuối năm tuy ít khách, nhưng đang tấp nập chuẩn bị cho mùa khai hội Xuân Đinh Dậu. Các hộ gia đình đang tích cực dựng lại lều lán bán hàng, sơn lại thuyền chở khách...
Điều khiến du khách không khỏi băn khoăn trước mùa lễ hội mới là lượng thuyền máy được hoạt động trên dòng suối Yến ngày càng nhiều hơn. Len lỏi giữa những con thuyền nhỏ chở khách, thuyền máy chạy ngược xuôi tạo ra những đợt sóng lớn, nguy cơ thiếu an toàn với người đi lễ có thể xảy ra bất kỳ lúc nào. Việc ô nhiễm suối Yến từ những chiếc thuyền máy cũng là nỗi lo của người đi lễ suốt nhiều mùa lễ hội qua.
Trẩy hội chùa Hương không chỉ đi lễ Phật mà còn là có dịp thưởng ngoạn cảnh đẹp của biết bao hình sông thế núi, có cơ hội nhận biết bao công trình lớn nhỏ đặc sắc của di tích Hương Sơn.
Trong khi hàng trăm con đò xuôi, ngược nối đuôi nhau chở khách về Hương Tích, tạo nên một khung cảnh hữu tình, ấy vậy mà gần đây dòng suối này không còn cái khung cảnh ấy nữa bởi vô số thuyền máy đi lại. Thử hỏi còn đâu cảnh thơ mộng, thanh bình nơi đất Phật.