'Lời của non sông' - 70 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc thơ chúc Tết

Các vị đại biểu tham dự chương trình.

Dự chương trình giao lưu nghệ thuật có Chủ tịch nước Trần Đại Quang; Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân; Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam (TNVN) Nguyễn Thế Kỷ cùng lãnh đạo các ban, bộ, ngành và thành phố Hà Nội.

Mùa xuân năm 1942, Chủ tịch Hồ Chí Minh bắt đầu làm thơ chúc Tết. Mùa xuân năm Đinh Hợi 1947, sau Ngày Toàn quốc kháng chiến, lần đầu tiên Bác Hồ đọc thơ chúc Tết trên làn sóng Đài TNVN, lúc bấy giờ có trụ sở đặt cạnh Chùa Trầm, Hà Tây. Đúng 22h ngày 21/1/1947, Bác trịnh trọng đọc bài thơ chúc Tết đồng bào, chiến sỹ cả nước. Lời thơ của Người vang vọng hòa vào lời non sông với khát khao độc lập, tự do, niềm tin vào sức mạnh dân tộc. Cuộc đời, sự nghiệp của Người là một di sản quý giá. Trong đó những bài thơ của Người ôm trọn một trái tim bao la, yêu nước thương nòi.

Kể từ bài thơ chúc Tết đầu tiên trên làn sóng Đài TNVN năm 1947 đến lúc ra đi, Người đã sáng tác hơn 20 bài thơ chúc Tết. Khi lời thơ của Bác vang lên trong thời khắc giao thừa, gửi tới quốc dân đồng bào đưa tiếng của Người như tiếng của non sông, góp phần động viên nhân dân cả nước cùng vượt qua những khó khăn gian khổ, để hoàn thành cuộc kháng chiến, góp phần giải phóng miền Nam và xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang phát biểu tại Chương trình.

Phát biểu tại chương trình giao lưu nghệ thuật, Chủ tịch nước Trần Đại Quang nêu rõ, đất nước ta vừa tổ chức kỷ niệm trọng thể 70 năm Ngày Toàn quốc kháng chiến. Và hôm nay, chúng ta xúc động kỷ niệm tròn 70 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Thơ chúc Tết Đinh Hợi 1947 trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam động viên, khích lệ đồng bào, chiến sĩ cả nước. Chủ tịch nước cho biết, sinh thời, Bác Hồ thường tâm sự “Ngâm thơ ta vốn không ham…”. Bác chưa bao giờ tự cho mình là nhà thơ, Bác làm thơ là để nuôi dưỡng tâm hồn, bồi đắp lý tưởng, kêu gọi các tầng lớp nhân dân “kháng chiến, kiến quốc”:

“Vì làm thơ cho mọi người dễ nghe, dễ đọc, dễ hiểu nên từ ngữ trong thơ Bác giản dị, trong sáng; tứ thơ rõ ràng, đẹp đẽ; nhịp thơ khoan thai, vững chắc. Làm thơ trong điều kiện chiến tranh ác liệt mà bài thơ nào của Bác cũng toát lên niềm lạc quan vô bờ, sự khoan thai, đĩnh đạc hiếm có", Chủ tịch nước Trần Đại Quang bày tỏ.

Chủ tịch nước nhấn mạnh, giao thừa là thời khắc thiêng liêng nhất của đất nước, của mỗi nhà, mỗi người. Nghe lại những bài thơ chúc Tết của Bác, chúng ta càng bồi hồi, xúc động nhớ về một chặng đường vẻ vang, oanh liệt mà dân tộc ta đã đi qua, hướng về năm mới Đinh Dậu 2017 với bao ước mơ, dự cảm tốt lành:

“Lời thơ chúc Tết của Bác như là lời non nước, là tiếng hịch non sông. Tựa lưng vào lịch sử, đi theo con đường mà Đảng và Bác Hồ đã chọn, ra sức thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết Trung ương 4 về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới đất nước, xây dựng thành công, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Ôn lại những bài thơ chúc Tết của Bác, càng tự hào với truyền thống quật cường, nhân nghĩa của dân tộc, đưa “Chí ta đã quyết, lòng ta đã đồng” vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hôm nay. Sự nghiệp cách mạng vẻ vang của chúng ta nhất định thành công”, Chủ tịch nước Trần Đại Quang khẳng định.

Chương trình nghệ thuật “Lời của non sông” được chuyển tải tới người xem một cách hài hòa giữa thơ và nhạc, giữa phóng sự và tọa đàm. Qua đó giúp người xem hiểu biết thêm về những bài thơ Tết của Bác Hồ. Đặc biệt, trong chương trình sử dụng những bài thơ ngâm của thế hệ trước như Nghệ sỹ nhân dân Trần Thị Tuyết, Nghệ sỹ Ưu tú Vũ Kim Dung và một bản thơ năm 1957 do chính Bác đọc. Bên cạnh đó là các bài hát phổ thơ Bác của nhạc sĩ Huy Thục, Doãn Nho… và một số bài hát nổi tiếng về Bác Hồ do các nghệ sĩ của Nhà hát Đài TNVN thể hiện.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang tặng quà lưu niệm cho Đài tiếng nói Việt Nam.

Phần tọa đàm có sự tham gia của Giáo sư Hà Minh Đức chia sẻ nghiên cứu, phân tích về thơ Tết Bác Hồ cùng nhà thơ, nhà nghiên cứu Hoàng Nhuận Cầm. Phần phóng sự truyền hình có sự góp mặt của nhà nghiên cứu Vũ Quần Phương, Trung tướng Phạm Hồng Cư, nhạc sĩ Huy Thục và cả những tư liệu hiếm hoi khi Bác Hồ thu thanh thơ chúc Tết tại Đài TNVN.

Chương trình giao lưu nghệ thuật đã chuyển tới người xem nội dung chính là: Thơ chúc Tết của Bác không chỉ là mệnh lệnh chiến đấu, lời kêu gọi kháng chiến mà còn là lời nói giản dị, ấm áp của một vị lãnh tụ gần gũi với dân chúng, ở bên dân chúng trong những thời khắc thiêng liêng của đất nước, nhất là những ngày Tết; thể hiện tầm nhìn của Bác - một nhà tiên tri, nhà tư tưởng, nhà quân sự. Trong những bài thơ dù ngắn, nhưng thể hiện nhãn quan của bác về thế trận, chiến sự, những tiên đoán cho cục diện chiến trường, phía sau đó luôn là tinh thần lạc quan của Người, luôn lo lắng cho cuộc sống của người dân. Cùng với đó là những bài thơ - lời kêu gọi của Người đã cộng hưởng với các thế hệ văn nghệ sĩ - chiến sĩ, thúc giục những sáng tạo trong họ để cho ra đời những tác phẩm viết về Bác Hồ, về mùa xuân, về đất nước…

Lê Na Ảnh: Thành Trung