Chuyển đổi mô hình sản xuất, nói không với thực phẩm bẩn
Dứt khoát phải chuyển đổi mô hình sản xuất và không để tình trạng mất an toàn vệ sinh thực phẩm như hiện nay là 2 vấn đề lớn được Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân phát biểu tại phiên họp thường kỳ đầu tiên của Chính phủ ngay sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán sáng ngày 3/2.
Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân khảo sát các mô hình sản xuất nông nghiệp tại Nghệ An.
Trong phát biểu của mình, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân cũng đã đề cập đến các giải pháp cụ thể để tháo gỡ cho những vấn đề trên.
Không chuyển đổi mô hình điệp khúc được mùa rớt giá tái diễn
Ngay trong phần đầu của phát biểu, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân đề cập đến câu chuyện người nuôi heo chịu cảnh lỗ nặng trong thời gian vừa qua và nhấn mạnh rằng “chúng ta phải thay đổi mô hình sản xuất nông nghiệp”. Khi nào nông dân có HTX nuôi heo có đủ quy mô lớn mới bán trực tiếp được với các nhà máy, công ty chứ còn là hộ cá thể thì không thể làm được. Nếu không chuyển đổi mô hình sản xuất tình trạng này sẽ tái diễn. Không chỉ có heo gặp cảnh “được mùa rớt giá” mà lúa gạo trong ngắn hạn tuy không xảy ra hiện tượng này, nhưng dài hạn cũng chịu cảnh tương tự. Rau, cá các nông sản khác cũng sẽ gặp cảnh tương tự như vậy.
Theo Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân, hộ cá thể thì không có khả năng đàm phán để hạ giá đầu vào và cũng không đàm phán được để tìm đầu ra, nên sẽ bị ép giá.
Dẫn chứng, năm 2017 là tròn 5 năm chúng ta có Luật HTX năm 2012, việc triển khai Luật HTX đã có chuyển biến nhưng chưa rõ nét. “Chúng tôi đề nghị, trong năm 2017, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), Giao thông, Ngân hàng Nhà nước, Công Thương… cùng với MTTQ tổ chức sơ kết 5 năm thực hiện Luật HTX” và phải có kết luận chúng ta mới tạo đột phá được nhận thức- người đứng đầu Mặt trận nói.
Bởi, theo Chủ tịch MTTQ Việt Nam: Hiện nay nhận thức là cứ mãi làm hộ cá thể và ông đặt câu hỏi: Vậy hộ cá thể có thể tồn tại lâu dài mãi được không? Muốn tiếp tục nghèo thì cứ làm hộ cá thể độc lập. Còn, muốn thoát nghèo phải liên kết. Liên kết vào HTX, liên kết với các DN địa phương. “Tháng 8/2017, tôi đề nghị phải chốt luôn vấn đề này” - Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân đưa ra ý kiến.
Người đứng đầu Mặt trận kiến nghị: Thủ tướng Chính phủ giao cho Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cùng MTTQ sơ kết 5 năm thực hiện Luật HTX để có hướng điều chỉnh, nếu không nhiệm kỳ này không có chuyển biến chờ hết nhiệm kỳ thì chúng ta bỏ lỡ cơ hội.
Để minh chứng cho hiệu quả của mô hình HTX kiểu mới, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân nói về điển hình Sơn La: “Trong năm vừa qua, Sơn La thành lập 80 HTX kiểu mới. Tại sao tỉnh này làm được? Là vì sau khi đi thăm các mô hình HTX ở Lâm Đồng, Bí thư Tỉnh ủy Sơn La đã chỉ đạo chi trả kinh phí cho các Giám đốc HTX hiện tại và các giám đốc HTX tương lai tới Lâm Đồng học mô hình HTX từ 2 đến 3 tuần. Sau khi học xong họ về áp dụng vào mô hình HTX ở địa phương. Hiện táo, nhãn, xoài đã vào mô hình HTX. Táo thì gốc Sơn La nhưng lai với táo Thái Lan, xoài cũng gốc Sơn La lai với giống xoài nhập từ Thái Lan, Úc, nhãn gốc cũng ở Sơn La nhưng phần mầm ở Hưng Yên cho hiệu quả tốt”.
Không đổi mô hình khó kiểm soát thực phẩm
Vấn đề thứ 2 được người đứng đầu Mặt trận nêu lên là, qua khảo sát, muốn an toàn thực phẩm thì không thể chỉ có Nhà nước kiểm soát từ các hộ nông dân. Phải thông qua mô hình DN, HTX mới giúp kiểm soát được an toàn thực phẩm từ người sản xuất. “Cho nên làm HTX là vì nông dân và vì an toàn thực phẩm”.
Hiện, đã có ký kết giữa Chính phủ và các Bộ, ngành với MTTQ về kiểm soát an toàn thực phẩm. Vấn đề là ở chỗ, chúng ta có thể kiểm tra an toàn thực phẩm nhưng chỉ kiểm tra không thể giải quyết được tận gốc vấn đề. Mà, muốn kiểm soát được, trước hết người sản xuất phải có quy trình sản xuất an toàn.
Trước đây, Bộ NN&PTNT chưa ban hành đủ các quy chuẩn nhưng vừa rồi đã công bố các quy trình sản xuất an toàn của các cơ quan. Trong khi đó, Bộ Công Thương quản lý khâu chế biến thực phẩm; còn Bộ Y tế thì quản lý khâu tiêu thụ.
Như vậy trong lộ trình an toàn thực phẩm 5 năm, năm 2017 chúng ta phải tập hợp được ít nhất 50% hộ sản xuất phải sản xuất an toàn chứ không phải không đăng ký khi kiểm tra lại trả lời: “Tôi không biết đến quy trình đó” thì không xử lý được. Theo Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân, trong năm 2017 phải vận động 50% hộ nông dân và 100% HTX đăng ký sản xuất an toàn theo quy chuẩn công bố của các Bộ: NN&PTNT, Công Thương, Y tế.