Đi tìm lại bản sắc văn hóa cho đồng bào dân tộc

Hội đồng Tư vấn về Dân tộc họp tổng kết công tác năm 2016.

Theo báo cáo HĐTV về Dân tộc, trong năm 2016, với tinh thần trách nhiệm, HĐTV đã tích cực tham gia thự hiện các nhiệm vụ tư vấn như: Góp ý kiến phản biện một số dự án luật có liên quan đến dân tộc thiểu số như Luật khám chữa bệnh (sửa đổi, bổ sung), Luật hình sự, Luật tín ngưỡng, tôn giáo, Luật về Hội và các chính sách liên quan đến lĩnh vực dân tộc…

Hội đồng đã đóng góp nhiều ý kiến về công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc, đặc biệt những chính sách đối với người tiêu biểu có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số. Ngoài ra, một số thành viên của Hội đồng cũng đã tham gia khảo sát việc thực hiện chính sách cử tuyển, tuyển dụng cán bộ là người dân tộc thiểu số theo Nghị định 134/2006/NĐ-CP của Chính phủ tại các tỉnh Hà Giang, Lai Châu, Kon Tum và Nghệ An.

Trong năm 2017, HĐTV về Dân tộc tiếp tục tham mưu, thực hiện kết luận của Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam về “Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của MTTQ Việt Nam đối với công tác dân tộc” theo 5 chương trình phối hợp và thống nhất hành động của UBTƯ MTTQ Việt Nam gồm: Nâng cao hiệu quả tuyên truyền, vận động, tập hợp các tầng lớp nhân dân, củng cố và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; phát huy tinh thần sáng tạo và tự quản của nhân dân, triển khai các CVĐ, các phong trào thi đua yêu nước; phát huy dân chủ, đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; giám sát và phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng và chính quyền vững mạnh; tiếp tục mở rộng và nâng cao hiệu quả chất lượng hoạt động đối ngoại nhân dân; hoàn thiện cơ chế, nâng cao năng lực hoạt động của hệ thống MTTQ Việt Nam đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới.

Bên cạnh đó, Hội đồng tiếp tục tham mưu giúp Ban Thường trực phối hợp với Ủy ban Dân tộc tổ chức Hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện Chương trình phối hợp giữa Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam và Ủy ban Dân tộc. Đặc biệt trong năm 2017, Hội đồng Tư vấn về Dân tộc sẽ tiến hành khảo sát về vấn đề tiếng, chữ viết dân tộc hiện nay và vấn đề tảo hôn trong đồng bào dân tộc.

Tại hội nghị, ông Chu Tấn Thanh, nguyên Vụ Trưởng Vụ Tuyên truyền Ủy ban Dân tộc cho rằng việc khảo sát, tư vấn về chính sách dân tộc là việc làm cần thiết vì tiếng nói, chữ viết đang bị phai nhạt dần trong đồng bào dân tộc. Hiện nay, chỉ còn dân tộc Hoa, Kherme và dân tộc Chăm có bộ chữ viết còn lại nhiều dân tộc đang đứng trước nguy cơ mai một.

“Cùng với chữ viết, tiếng nói trong đồng bào, vấn đề hôn nhân cận huyết thống đang là vấn đề nhức nhối trong đồng bào dân tộc, vì chính hôn nhân cận huyết làm suy giảm sức khoẻ và dân số các dân tộc ngày càng mai một. Cần phải tuyên truyền kết hợp giữa tảo hôn và hôn nhân cận huyết trong đồng bào dân tộc, để đồng bào có ý thức hơn trong việc này”, ông Chu Tấn Thanh đề nghị.

Về phương thức khi đi khảo sát, theo bà Bùi Thị Bình, nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng dân tộc của Quốc hội cho rằng muốn khảo sát tốt cần phải nghiên cứu các chính sách của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào dân tộc, từ đó tìm ra những vấn đề còn vướng mắc để giải quyết.

Ở góc độ khác, nhiều thành viên HĐTV về Dân tộc cũng đã đề cập đến việc giữ gìn bản sắc văn hoá trong đồng bào dân tộc, theo TS. Bế Trường Thành – Nguyên Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc, hiện nay bản sắc văn hoá ở đồng bào các dân tộc đang phai nhạt dần và những quy hoạch phát triển vùng đồng bào dân tộc hiện nay chưa thực sự đề cập sâu đến vấn đề duy trì và phát triển nét văn hoá tại các vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc ít người.

Theo Phó Chủ tịch Bùi Thị Thanh, với trọng tâm hai chương trình khảo sát trong năm 2017, Hội đồng cần đưa ra kế hoạch cụ thể để triển khai hiệu quả chương trình này, từ đó đưa ra những gợi mở cho Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam báo cáo trước Quốc hội .

Phát biểu kết luận Hội nghị, bà Hà Thị Khiết đánh giá cao hoạt động của HĐTV về Dân tộc trong năm 2016 đồng thời tiếp thu sâu sắc những ý kiến thảo luận tâm huyết, góp ý cho công tác dân tộc trong năm 2017 của các thành viên HĐTV.

Theo bà Hà Thị Khiết, vấn đề tiếng nói, chữ viết, nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết là những vấn đề nhức nhối hiện nay trong đồng bào dân tộc. Mặc dù, nước ta có 53 thành phần dân tộc khác nhau nhưng số lượng đồng bào dân tộc còn rất ít và tiếng nói, chữ viết đang dần phai nhạt theo thời gian. HĐTV về Dân tộc cẩn tổ chức các cuộc khảo sát, đánh giá từ đó tham mưu, đề xuất với UBTƯ MTTQ Việt Nam tìm ra giải pháp cho vấn đề trước khi trình Quốc hội và Chính phủ.

Để thực hiện kế hoạch này, bà Hà Thị Khiết đề nghị các thành viên cùng lập kế hoạch, nội dung đi khảo sát, chọn địa điểm phù hợp và các thành viên HĐTV với tinh thần làm việc khẩn trương, trách nhiệm, hiệu quả nhằm giúp đồng bào dân tộc cải thiện cuộc sống để tiếng nói, chữ viết quay về với đồng bào dân tộc.

Bà Hà Thị Khiết gợi ý: “Khi đi khảo sát cần phải tiếp xúc trực tiếp, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng và chứng kiến hiện thực cuộc sống của đồng bào dân tộc để hiểu được những vấn đề còn tồng đọng trong cuộc sống của đồng bào”.

Nhã Phương