Chuyển đổi mô hình cần đi đôi với chuyển đổi nhận thức

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân thăm cánh đồng trồng lạc của HTX Nhân Lý, Bình Xuyên, Vĩnh Phúc.

Tại HTX Nhân Lý xã Phú Xuân huyện Bình Xuyên, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân đã trực tiếp xuống đồng lắng nghe những tâm tư nguyện vọng của bà con nơi đây.

Bà Lê Thị Hương giám đốc HTX Nhân Lý cho biết, HTX dịch vụ nông nghiệp Nhân Lý được thực hiện chuyển đổi theo luật HTX năm 2012 ngày 31/11/2014

HTX có quy mô liên thôn, gồm 6 tổ sản xuất, có tổng số 623 hộ và 2.460 thành viên. Tổng diện tích canh tác 147,8ha, cây trồng của HTX cấy 2 vụ lúa và 1 vụ cây đông chủ yếu là lúa hàng hóa chiếm 95%, cây ngô nếp, ngô ngọt, cây ngô biến đổi gien, khoai tây, ớt, bí đỏ, hoa cúc, hoa hồng chiếm 80% trên tổng diện tích.

“HTX không có tình trạng bỏ ruộng, nông dân tích cực hăng hái tham gia sản xuất.” bà Hương chia sẻ.

HTX làm các khâu dịch vụ gồm: Dịch vụ chỉ đạo sản xuất; dịch vụ khuyến nông; dịch vụ đường nội đồng; dịch vụ bảo vệ sản xuất; dịch vụ môi trường, dịch vụ làm đất; dịch vụ giống cây trồng và chuyển giao khoa học kỹ thuật tiêu thụ sản phẩm; dịch vụ vật tư nông nghiệp: Phân bón, thuốc BVTV; thuốc thú y…

Tổng doanh thu từ các khâu dịch vụ trong 3 năm đạt 20,02 tỷ đồng, lợi nhuận đạt 373,8 triệu đồng.

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân phát biểu tại buổi làm việc với HTX Nhân Lý.

Tuy nhiên theo bà Hương, HTX vẫn còn gặp khó khăn trong hoạt động. Một số thành viên còn tư tưởng ỷ lại, trông chờ sự hỗ trợ của Nhà nước và HTX. Cơ sở vật chất như hệ thống loa truyền thanh, hội trường, nhà kho, sân kho, nhà thường trực xuống cấp trong khi kinh phí có hạn để sửa chữa nâng cấp.

“HTX chưa có kho lạnh để bảo quản nông sản lúc cần thiết. Trong sản xuất thời tiết khắc nhiệt, nắng hạn có lúc kéo dài, mưa thì ngập úng, được mùa thì rớt giá, sản phẩm chưa tiêu thụ được hết.” bà Hương nêu.

Cũng theo bà Hương, vốn để hoạt động ít, phải đi vay. Ruộng thì manh mún chưa dồn ghép được, đồng đất không bằng phẳng nên phần nào ảnh hưởng đến sản xuất và hoạt động của HTX.

Từ những khó khăn của địa phương, lãnh đạo HTX Nhân Lý đề nghị các cấp tiếp tục có các chính sách hỗ trợ về nông nghiệp nông thôn nông dân, hỗ trợ đào tạo cho cán bộ và nông dân HTX; hỗ trợ kinh phí dồn điền đổi thửa.

Đề nghị Nhà nước các cấp, hỗ trợ cho HTX máy cấy động cơ, nhà kho lạnh để bảo quản nông sản, máy sấy thóc, xây dựng nhà thường trực HTX và sân kho HTX, hỗ trợ nhà lưới để trồng mô hình rau sạch, cấp vốn thêm cho Liên minh HTX tỉnh Vĩnh Phúc.

Đề nghị UBND tỉnh sớm có quyết định giao đất làm trụ sở HTX để HTX hoạt động và có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất làm cơ sở đi vay vốn để hoạt động và đề nghị nâng cấp hệ thống kênh mương, xây mương cứng, đường nội đồng được đổ bê tông. Liên minh HTX tỉnh tiếp tục cho HTX vay vốn với số vốn nhiều hơn từ 1- 2 tỷ đồng và thời gian cho vay dài hơn để HTX hoạt động có hiệu quả.

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân thăm HTX Thổ Tang, Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc.

Tại HTX nông nghiệp Thổ Tang (huyện Vĩnh Tường), Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân cùng Đoàn công tác Trung ương đã nghe tình hình hoạt động của HTX trong thời gian qua, lắng nghe những thuận lợi, khó khăn của HTX trong quá trình chuyển đổi.

Theo ông Trần Đăng Minh, Giám đốc HTX nông nghiệp Thổ Tang, HTX được chuyển đổi theo luật HTX tháng 3/2016. Hội đồng quản trị gồm 3 người, Ban kiểm soát 1 người, cán bộ chuyên môn có 21 người. Tổng diện tích sản xuất nông nghiệp của HTX có hơn 332 ha với 3.200 hộ và 9.000 lao động trong độ tuổi.

HTX đã xây dựng được 6 vùng sản xuất hàng hóa tập trung tiêu thụ sản phẩm cho thành viên, với tổng diện tích là 140 ha. Nhiều mô hình sản xuất đã thành công trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng như mô hình Cà chua ghép trên cây Cà tím, mô hình sản xuất rau chuyên theo quy trình sản xuất rau an toàn VietGap, mô hình sản xuất lúa hữu cơ.

HTX còn làm một số dịch vụ như dịch vụ giống, đưa dẫn nước vào ruộng, dự tính, dự báo sâu bệnh hại trên cây… góp phần tăng năng suất lao động, đáp ứng được quy trình phát triển của cây trồng.

Theo ông Trần Đăng Minh, qua thực tế hoạt động HTX còn gặp một số khó khăn. Công tác tập huấn, bồi dưỡng kiến thức trình độ chuyên môn cho cán bộ HTX còn hình thức, chất lượng chưa cao. Cán bộ quản lý HTX chủ yếu dựa trên cơ sở kinh nghiệm, chưa nhiều kiến thức chuyên môn về thị trường, về kỹ thuật công nghệ.

“Vì HTX nông nghiệp nên việc huy động vốn từ các thành viên cho HTX khó thực hiện. Vay tín dụng ngân hàng và các tổ chức tín dụng khác gặp khó khăn do không có tài sản thế chấp”, ông Minh nêu.

Từ thực tiễn địa phương, ông Trần Đăng Minh kiến nghị UBTƯ MTTQ Việt Nam phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam tăng cường việc tuyên truyền, hướng dẫn các HTX thực hiện Luật HTX 2012 trong đó chú trọng những mô hình HTX điển hình để các HTX có điều kiện học tập.

Liên minh HTX các cấp cần đẩy mạnh việc xây dựng các mô hình HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị sản phẩm hàng hóa chủ lực của địa phương có quy mô lớn để học tập.

Đề nghị Chính phủ chỉ đạo các ngành liên quan nghiên cứu có cơ chế, chính sách để khuyến khích các ngân hàng thương mại đẩy mạnh cho HTX nông nghiệp vay vốn để giúp các HTX có điều kiện mở rộng ngành nghề theo cơ chế thị trường.

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân phát biểu tại buổi làm việc với HTX Thổ Tang.

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân đánh giá cao sức sáng tạo, năng động, biết vận dụng thời cơ, tranh thủ sự quan tâm tạo điều kiện của lãnh đạo các cấp, các ngành, sự phối hợp chặt chẽ các ngành, sự ủng hộ đồng tình, yên tâm gắn bó với hợp tác xã.

Chia sẻ những khó khăn của hợp tác xã, đó là hệ thống chính sách đối với HTX nông nghiệp tuy đã được quan tâm nhưng chưa đồng bộ, chưa đáp ứng với nhu cầu sản xuất của HTX cũng làm ảnh hưởng đến quá trình chỉ đạo sản xuất, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân cho rằng vẫn còn sự trông chờ, ỷ lại vào HTX. Thành viên HTX chưa nắm rõ mô hình HTX kiểu mới.

“Trong quá trình chuyển đổi, đây là khó khăn lớn trong quá trình tái cơ cấu nông nghiệp. Thực sự chuyển đổi, thay đổi mô hình có đi đôi với chuyển đổi nhận thức từng hộ không? Khi chuyển đổi về mô hình nhưng hộ chưa chuyển đổi nhận thức thì không hoạt động theo đúng mô hình.” Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân đặt vấn đề.

Từ thực tế hoạt động các HTX với số lượng thành viên lớn, đất canh tác ít, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân cho rằng muốn duy trì hoạt động nông nghiệp phải đạt hiệu quả cao, khuyến khích nông dân sáng tạo trong lao động và tiêu thụ qua các khu sản xuất tập trung.

“Muốn các hộ hiểu nhau, đoàn kết lại trên một khu ruộng, trồng một cây tập trung nên có hình thức nhỏ hơn theo hướng sản xuất chuyên. Nếu hướng này đi tốt chính là hợp tác xã.” Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân chia sẻ

Về vấn đề vay vốn cho các HTX, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân khẳng định vấn đề vốn nếu quyết tâm là làm được, làm cụ thể từng việc, từng hồ sơ vay vốn.

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân trò chuyện với xã viên HTX.

Đoàn công tác làm việc tại HTX Nhân Lý.

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân cùng xã viên HTX nông nghiệp Thổ Tang.

Đoàn công tác làm việc tại HTX nông nghiệp Thổ Tang.

Vũ Mạnh Ảnh: Thành Trung