Ngộ độc rượu ngâm củ ấu tàu

Củ ấu tàu.

3 trường hợp được đưa đến bệnh viện Bắc Kạn cấp cứu là Luân Văn Thuần, Luân Văn Thể và Hứa Văn Tường cùng trú tại thôn Bắc Lanh Trang, xã Lục Bình, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn.

Khi chuyển đến bệnh viện, cả 3 bệnh nhân đều trong tình trạng mạch nhanh, huyết áp tụt, da tái nhợt, tê lưỡi, nôn, hoa mắt chóng mặt, đồng tử giãn... do bị ngộ độc rượu ở dạng nguy hiểm. Các bác sỹ xác định, 3 trường hợp trên bị ngộ độc do uống rượu ngâm củ ấu tàu.

Theo bác sỹ Đinh Thị Đầm, Phó trưởng Khoa hồi sức tích cực và chống độc, Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Kạn thì do được phát hiện sớm và kịp thời đưa đến bệnh viện nên cả 3 người đã qua cơn nguy kịch.

Anh Luân Văn Thể kể lại: “Bình rượu ấu tàu của tôi đã ngâm được hơn 1 năm. Trước đó, sau khi đi làm về, tôi cùng người em ruột và một người hàng xóm lấy rượu củ ấu tàu ra uống. Sau khi uống được khoảng 20 phút bắt đầu cảm thấy tê lưỡi, nóng đầu, hoa mắt chóng mặt, buồn nôn, nóng bụng, tức ngực, khó thở nên được người nhà đưa đi cấp cứu”.

Củ ấu tàu, ấu tẩu, hay còn gọi là củ ấu tàu, là rễ củ của cây Ô đầu, được xếp vào danh sách thuốc độc bảng A, nhưng cũng là một vị thuốc quý đứng thứ 4 trong “tứ đại danh dược” (sâm, nhung, quế, phụ) sau khi được bào chế cẩn thận.

Theo đông y, củ ấu tàu thường được dùng làm rượu thuốc để xoa bóp chữa các chứng đau, tê, nhức, mỏi. Tuy nhiên, trong thành phần của nó chứa aconitin là một chất rất độc.

Trong trường hợp uống rượu ngâm củ ấu tàu hoặc bệnh nhân tự ý dùng thuốc có chứa aconitin… aconitin ngấm rất nhanh qua da và niêm mạc dạ dày, ruột để vào máu gây nên các triệu chứng: đầu tiên là các rối loạn cảm giác tại chỗ, cảm giác kiến bò ở lưỡi rồi mất hết cảm giác dẫn tới tê môi, lưỡi, họng và mặt, đôi khi gây cảm giác như đầu to ra; các chi cũng có thể mất cảm giác.

Ngoài ra, các triệu chứng khác thường gặp là người bệnh thấy lo sợ, khó chịu, buồn bã chân tay, tiếp theo là các rối loạn thần kinh thực vật: buồn nôn, nôn mửa, vã mồ hôi, chảy nước dãi, co giật thớ cơ, có thể ngất, hạ thân nhiệt. Rối loạn hô hấp: khó thở, nhịp thở chậm, tình trạng tăng tiết gây ứ đọng khí phế quản, ngừng thở. Rối loạn nhịp tim là triệu chứng hay gặp và thường nặng, có thể gây tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời và đúng cách.

Trong trường hợp bệnh nhân bị ngộ độc rượu ấu tàu, BS Đinh Thị Đầm khuyến cáo người nhà cho bệnh nhân gây nôn, sau đó nhanh chóng đưa tới bệnh viện điều trị. Tuyệt đối không để người bị ngộ độc ở nhà tự theo dõi và điều trị, bệnh nhân có thể tử vong nhanh do suy hô hấp hoặc loạn nhịp tim.

Vì củ ấu tàu rất độc nên người dân tuyệt đối không tự ý sử dụng. Khi dùng các chế phẩm thuốc có thành phần là củ ấu tàu phải hết sức thận trọng và theo đúng hướng dẫn của thầy thuốc có kinh nghiệm. Không tự chế biến củ ấu tàu làm thức ăn.

Các loại rượu ngâm ấu tàu dùng để xoa bóp phải dán nhãn rõ ràng, cất giữ nơi an toàn, xa tầm tay trẻ em và để tránh nhầm lẫn khi sử dụng. Khi có biểu hiện ngộ độc cần nhanh chóng xử trí cấp cứu ban đầu, sau đó đưa bệnh nhân tới bệnh viện nơi có khả năng cấp cứu, chống độc hoặc trung tâm chống độc để xử trí kịp thời.

Chính quyền địa phương cần tuyên truyền để người dân, nhất là người dân ở vùng sâu, vùng xa hiểu biết về củ ấu tàu và cách sử dụng, tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra.

TH