Vướng chế tài xử lí, thuốc lá lậu bùng phát

Vụ vận chuyển 12.900 bao thuốc bị lực lượng chức năng bắt giữ tại huyện Đăk Đoa.

Hoạt động buôn lậu thuốc lá vào những tháng cuối năm 2016 đầu năm 2017 trên địa bàn tỉnh Gia Lai đã bùng phát bất thường, các đầu nậu hoạt động ngày một tinh vi, thủ đoạn, manh động sẵn sàng chống đối người thi hành công vụ.

Thống kê, 3 tháng đầu năm nay lực lượng chức năng tỉnh Gia Lai đã phát hiện 7 vụ, bắt 6 đối tượng và thu giữ hơn 57.000 gói thuốc lá ngoại nhập lậu, chủ yếu là các loại mang nhãn hiệu JET, HERO, thuốc 555, ESSE. Điển hình là vụ bắt giữ bắt 12.900 gói thuốc lá lậu nhãn hiệu Jet, Hero, Esse, đối tượng đã rất manh động, không chấp hành hiệu lệnh dừng xe mà phóng "bạt mạng" hòng tìm đường tẩu thoát.

Thượng tá Nguyễn Đắc Thức, Phó trưởng Phòng CSĐT về kinh tế (PC 46) Công an tỉnh Gia Lai cho biết, lực lượng chức năng phải trinh sát, mật phục theo dõi và truy đuổi hàng trăm km như “phim hàng động” mới tóm được đối tượng. Tất cả số thuốc lá thu giữ được ngụy trang bằng 39 bao nilon màu đen, không giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ.

Thượng tá Nguyễn Đắc Thức cho rằng, nếu trước đây, thuốc lá nhập lậu được qui định là mặt hàng cấm, có thể xử lí hành chính hoặc khởi tố hình sự, nhưng từ ngày 1/7/2015, khi Luật Đầu tư 2014 có hiệu lực, thuốc lá lậu được xem là mặt hàng kinh doanh có điều kiện nên việc xử lí gặp rất nhiều khó khăn, lúng túng.

Gia Lai có 3 huyện biên giới giáp ranh với Campuchia, các đầu nậu thường mua bán, tập kết tại cửa khẩu Quốc tế Lệ Thanh (Đức Cơ) lén lút vận chuyển tiêu thụ tại các tỉnh Bình Định, Phú Yên để tiêu thụ.

Lực lượng chức năng đang kiểm đếm số lượng thuốc lá lậu bị bắt giữ.

Ông Lê Hồng Hà - Chi cục trưởng Chi cục Quản lí thị trường (QLTT) tỉnh Gia Lai than vãn, so với cả năm 2016, số thuốc lá nhập lậu bắt giữ đầu năm nay đã tăng gấp 4 lần. Số vụ vi phạm giảm nhưng số lượng vận chuyển gia tăng, đầu nậu sử dụng phương tiện bằng ô tô, thủ đoạn tinh vi, manh động gây rất khó khăn cho lực lượng chức năng. Nhiều vụ việc bắt giữ với khối lượng lớn nhưng không có hướng xử lí nên chỉ tịch thu tang vật, các đối tượng vẫn vô can.

“Việc trưng cầu cơ quan định giá của Sở Tài chính thì người ta cũng xin ý kiến của Bộ Tài chính, nhưng mà Cục quản lý giá, Bộ Tài chính thì hướng dẫn lấy các địa phương lân cận để làm giá. Sau đó, Sở Tài chính từ chối giám định nên chúng tôi cũng không có căn cứ để xử lý vi phạm hành chính”, ông Hà lí giải.

Phó tổng Giám đốc Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam Bùi Nhật Tiến cho biết, bên cạnh sự bất cập trên, việc định giá hàng cấm như qui định tại Bộ luật hình sự 2015 là không đảm bảo nguyên tắc của pháp luật.

Ngoài ra, ông Tiến cho biết thêm, việc quy định giá trị hàng phạm pháp từ 100 triệu đồng trở lên dẫn tới bất cập khi mức định lượng tối thiểu để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi buôn bán, tàng trữ, vận chuyển hàng cấm là thuốc lá điếu cao gần gấp 4 lần (tương đương 50.000 bao thuốc lá) so với mức hướng dẫn hiện nay đã tiềm ẩn nguy cơ làm gia tăng tình trạng buôn bán thuốc lá nhập lậu vào thị trường Việt Nam

Để kịp thời giải quyết các vướng mắc, gỡ nút thắt trong việc xử lí thuốc lá nhập lậu, trong thời gian Bộ luật Hình sự 2015 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự 2015 chưa có hiệu lực, Bộ Tư pháp đề nghị Thủ tướng tổ chức cuộc họp liên ngành giữa các bộ: Tài chính, Công Thương, Kế hoạch và Đầu tư, Công an, Tư pháp và TAND tối cao, Viện KSND tối cao; Ủy ban Tư pháp, Ủy ban Pháp luật, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội xin chủ trương áp dụng pháp luật để xử lý hành vi tàng trữ, vận chuyển, buôn bán thuốc lá nhập lậu để công tác đấu tranh, xử lí thuốc lá lậu có hiệu quả.

Tuy nhiên theo ông Bùi Nhật Tiến trong thời gian chờ đợi, thuộc lá lậu tiếp tục thẩm thấu vào thị trường nội địa không chỉ gây khó khăn đến hoạt động sản xuất trong nước mà còn giảm nguồn thu ngân sách. Vì vậy ông Tiến kiến nghị, đã là hàng hóa nhập lậu thì không phân biệt giá trị, cần căn cứ vào số lượng vi phạm để có cơ sở xứ lí hình sự.

Phạm Hưởng