Người thắp lửa thơ Hàn Mặc Tử
Bất ngờ gặp nghệ sĩ Dzũ Kha trong Ngày thơ Hàn Mặc Tử tại Hà Nội. Thấy anh vui đấy mà cũng thấp thoáng nỗi buồn. Suốt 35 năm nay, Dzũ Kha được ví như người truyền lửa thơ Hàn Mặc Tử.
Nghệ sĩ Dzũ Kha viết thơ Hàn Mặc Tử bằng bút lửa.
1.Ai từng đến Quy Nhơn, đã thăm mộ Hàn Mặc Tử nằm trong khuôn viên khu du lịch Ghềnh Ráng chắc đều đã thăm vườn thơ Hàn Mặc Tử với những bài thơ, đoạn thơ được khắc trên đá, trên gỗ bởi bàn tay tài hoa của nghệ sĩ Dzũ Kha. Người ta ví, Dzũ Kha đã góp phần làm cho thơ Hàn Mặc Tử gần hơn với du khách, nhắc nhớ về một thi sĩ tài hoa vắn số.
Dzũ Kha ra Hà Nội lần này còn bởi ấn bản thứ 15 cuốn sách “Hành trình đến với Hàn Mặc Tử” do anh sưu tầm và biên soạn được Công ty sách Liên Việt ra mắt. Cầm cuốn sách mới trên tay, Dzũ Kha vui vì như thế đồng nghĩa với việc sẽ có thêm nhiều người đọc, nhiều người hiểu và yêu thơ Hàn Mặc Tử. Với Dzũ Kha, anh nguyện suốt đời sẽ tiếp lửa thơ Hàn với công chúng.
Theo nhà thơ Đặng Vương Hưng, “Dzũ Kha là người thuộc nhiều thơ Hàn Mặc Tử nhất Việt Nam, và có lẽ thế, anh cũng là người thấu hiểu niềm vui, nỗi buồn, đồng cảm với tâm hồn của người thi sĩ tài hoa mà bạc mệnh ấy hơn ai hết”.
Trò chuyện với anh, thấy người ta ví anh là “từ điển sống về cuộc đời và thơ ca Hàn Mặc Tử” quả không sai. Dzũ Kha thuộc lòng cả trăm bài thơ Hàn cũng như thân thế, sự nghiệp và các mối tình của thi sĩ yểu mệnh. Năm nay 57 tuổi, nhưng Dzũ Kha vẫn “ở vậy” để nguyện giữ mộ cho thi nhân Hàn Mặc Tử, và hàng năm, cứ đến ngày 22/9 anh đều tổ chức lễ sinh nhật với nhiều bạn hữu và người yêu thơ ở đồi Thi Nhân.
Không chỉ thuộc thơ của thi sĩ họ Hàn, Dzũ Kha còn tham gia làm Phòng Lưu niệm tại Quy Hòa và Nhà Lưu niệm tại Gềnh Ráng, Quy Nhơn để phục vụ khách đến viếng thăm Hàn Mặc Tử. Anh cũng dành nhiều thời gian đi gặp các nhân chứng, sưu tập các nguồn tài liệu, sưu tập những bút tích độc đáo gắn với cuộc đời thi sĩ “Đây thôn Vỹ Dạ”. Vì thế, cuốn sách “Hành trình đến với Hàn Mặc Tử” mỗi lần tái bản lại dày thêm, phong phú hơn. Nếu ở lần in đầu chỉ khoảng 100 trang thì lần này tăng lên gấp đôi, với nhiều tư liệ quý mà bất cứ ai muốn tìm hiểu thơ Hàn Mặc Tử đều cảm thấy hữu ích. Ví như những giai thoại về thi sĩ do bạn bè, người thân nhớ lại lúc ông còn sống, và cả những câu chuyện về các mối tình huyền thoại một thời với người đẹp Kim Cúc, Mộng Cầm, Mai Đình…
Đặc biệt là các tư liệu về gia đình và tuổi ấu thơ của Hàn Mặc Tử từ người anh ruột Nguyễn Bá Tín… Chủ tịch Hội Nhà văn Hà Nội Phạm Xuân Nguyên chia sẻ, cuốn sách “Hành trình đến với Hàn Mặc Tử” do Dzũ Kha sưu tầm và biên soạn đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin, tư liệu mới và độc đáo với bạn đọc; đồng thời giới thiệu nhiều tác phẩm đặc sắc của Hàn Mặc Tử mà rất ít người biết.
2. Nghệ sĩ bút lửa Dzũ Kha tên thật Trương Vũ Kha, sinh năm 1960, quê Bình Định. Sau khi tốt nghiệp Trường Mỹ thuật TP.HCM, anh về Quy Nhơn mở phòng tranh nghệ thuật tại Quy Hòa, nơi nhà thơ Hàn Mặc Tử chữa trị bệnh phong.
Lý giải về quyết định nguyện cả đời gắn bó với Hàn Mặc Tử, Dzũ Kha bảo đó như là cái “duyên trời định”. Từ năm 1982 đến nay, bên cạnh làm hướng dẫn viên giới thiệu về cuộc đời và sự nghiệp của Hàn Mặc Tử khi đến Ghềnh Ráng, Dzũ Kha còn dùng bút lửa viết những câu thơ, bài thơ của Hàn Mặc Tử lên gỗ thông.
“Mỗi câu thơ, mỗi bài thơ của Hàn Mặc Tử được anh vẽ ra trên giấy hay gỗ, đều như có lửa từ trái tim đầy khát vọng về cuộc sống, tình yêu và hạnh phúc con người. Ở đất nước ta không thiếu những nhà thơ nổi tiếng như Hàn Mạc Tử, nhưng không phải ai cũng may mắn là sau khi qua đời có được một Dzũ Kha cho riêng mình. Có thể nói: Trời đã sinh ra Hàn Mặc Tử cho Dzũ Kha yêu thương và trân trọng. Nhưng cũng có thể nói: Trời đã sinh ra Dzũ Kha là để tôn vinh Hàn Mặc Tử”- nhà thơ Đặng Vương Hưng đánh giá.
Còn nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn thì cho rằng, chính sự âm thầm và bền bỉ làm việc của Dzũ Kha đã góp phần truyền lửa thơ Hàn Mặc Tử tới nhiều thế hệ công chúng, khi đến với Ghềnh Ráng.
3. Ra Hà Nội lần này thấy Dzũ Kha vui đấy mà cũng buồn ngay đấy. Hỏi, anh chỉ lắc đầu. Nhà thơ Đặng Vương Hưng bảo, Dzũ Kha muốn giấu chuyện mới đây không gian anh tạo dựng suốt mấy chục năm qua trên khu đồi Thi Nhân tại Ghềnh Ráng đã bị giải tỏa, san bằng để quy hoạch lại nhằm phát triển du lịch. Hiện cái nơi gắn bó, chất chứa bao tình cảm của Dzũ Kha với thi sĩ họ Hàn đã không còn.
“Mong rằng thời gian tới, các cơ quan chức năng sẽ tạo điều kiện để nghệ sĩ Dzũ Kha có địa điểm mới tại Đồi Thi Nhân để thể hiện các tác phẩm của Hàn Mặc Tử bằng nghệ thuật bút lửa, và tiếp tục giúp công chúng thêm yêu, hiểu về con người và cuộc đời nghệ thuật của thi sĩ Hàn Mặc Tử”- nhà thơ Đặng Vương Hưng chia sẻ.