Trí thức trẻ đóng góp chất xám với quê hương

Đại sứ Phạm Hải Bằng ngoài cùng bên trái và Đại sứ Dương Chí Dũng tại tọa đàm.

Tọa đàm đã thu hút đông đảo trí thức Việt Nam đang công tác trong nhiều lĩnh vực khác nhau như công nghệ thông tin, kinh tế tài chính, hạ tầng năng lượng và giao thông, cũng như các chuyên gia cao cấp của Việt Nam đang làm việc tại các tổ chức quốc tế tại Geneva như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Các trí thức Việt Nam mang tới tọa đàm 4 tham luận chia sẻ những hiểu biết chuyên môn trong các lĩnh vực như công nghệ thông tin, kinh tế tài chính và xây dựngcơ sở hạ tầng, cũng như phân tích tiềm năng, vai trò, đóng góp của các trí thức đang làm việc trong các tổ chức quốc tế tại Geneva.

Thạc sỹ công nghệ thông tin (CNTT) Nguyễn Hoàng Minh, cựu sinh viên Đại học Bách khoa Hà Nội hiện đang là kỹ sư CNTT tại công ty Sicpa Security Solution, đề cập tới kinh nghiệm của Thụy Sĩ trong việc xây dựng và phát triển mô hình chính phủ điện tử, với việc ứng dụng công nghệ để đổi mới tổ chức, tăng cường năng lực của cơ quan quản lý.

Những kinh nghiệm của Thụy Sĩ trong lĩnh vực này được kỹ sư Nguyễn Hoàng Minh đúc rút ngắn gọn, đó là việc thiết kế và quản lý đồng bộ, cách tiếp cận từ dưới lên, (lấy xuất phát điểm và chú trọng nhu cầu và sự tiện lợi của người dân trong xây dựng mô hình), trao đổi dữ liệu liên thông, minh bạch, thống nhất, khuyến khích sáng kiến, phản hồi từ dân và hợp tác thiết thực, hiệu quả với doanh nghiệp.

Tiến sỹ, kỹ sư về hạ tầng năng lượng và giao thông Trịnh Ngọc Thành, cố vấn và quản lý dự án tại Stucky - công ty hàng đầu thế giới về đập thủy điện, thủy lợi, trình bày tham luận về cơ hội và thách thức hợp tác giữa Việt Nam và Thụy Sĩ trong lĩnh vực xây dựng, quản lý các công trình đập thủy lợi, thủy điện và cơ sở hạ tầng. Xuất phát từ đặc điểm của Việt Nam, quốc gia sở hữu một mạng lưới phong phú các công trình đập thủy điện, thủy lợi, Tiến sỹ Trịnh Ngọc Thành bày tỏ quan tâm đối với chất lượng và độ an toàn của các công trình hạ tầng nói trên tại Việt Nam, với một số lượng đáng kể được xây dựng trong những thập kỷ 1970, 1980, nhiều công trình chưa được chú ý đầy đủ về quy trình vận hành, bảo dưỡng đến nay đã bộc lộ những vấn đề đe dọa sự ổn định và hiệu quả của công trình cũng như ảnh hưởng tới môi trường sống an toàn của người dân.

Ngoài vấn đề cơ sở hạ tầng năng lượng và nông nghiệp, Tiến sỹ Trịnh Ngọc Thành cũng đề cập đến vấn đề cơ sở hạ tầng đô thị tại các thành phố lớn của Việt Nam: Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Để giải quyết các vấn đề hạ tầng đô thị của mình, Việt Nam có thể học tập kinh nghiệm của Thụy Sĩ trong việc tìm kiếm và áp dụng các giải pháp bền vững, cân bằng các yếu tố kinh tế và sinh thái, diễn giả nhấn mạnh. Tiến sỹ Thành cũng gợi ý việc sử dụng nguồn hỗ trợ phát triển của Cơ quan hợp tác kinh tế và phát triển Thụy Sĩ (SECO), tổ chức đã cùng với Ngân hàng Thế giới vừa cung cấp cho Việt Nam một khoản tài chính trị giá 9,5 triệu Francs để giúp Cần Thơ triển khai dự án phát triển đô thị và ứng phó với biến đổi khí hậu trong giai đoạn 2016-2021. Diễn giả cho biết lãnh đạo bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam đã có những tiếp xúc trao đổi với công ty Stucky và tập đoàn Gruner của Thụy Sĩ để xác định phương hướng hợp tác trong lĩnh vực quản lý các đập thủy lợi.

Tiến sỹ Kinh tế Hoàng Ngọc Giang gửi đến tọa đàm tham luận về Tiếp cận kinh tế tri thức và tiến lên trong chuỗi giá trị toàn cầu qua con đường đầu tư mạo hiểm. Từ thực tế của Việt Nam, Tiến sỹ Giang gợi ý một hướng tiếp cận mới mà Việt Nam có thể tính đến, phù hợp với năng lực vốn của Việt Nam hiện nay, là đầu tư mạo hiểm ra nước ngoài, ngay tại các nước có nền kinh tế tri thức phát triển nhất, hướng đến các lĩnh vực tiên phong về công nghệ với đặc điểm quy mô đầu tư mỗi dự án khởi nghiệp thường không cao...

Các nhóm giải pháp cho hướng tiếp cận này là: Việt Nam cần cử các cá nhân xuất sắc ra nước ngoài học tập với định hướng tạo ra các phát minh, sáng chế, thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu ngay tại các quốc gia tu nghiệp, Chính phủ và Nhà nước cần tiếp cận, hỗ trợ tài chính để các cá nhân khởi nghiệp xuất sắc của Việt Nam tham gia vào các chương trình ươm tạo và tăng tốc tại nước ngoài, những nơi có hệ sinh thái khởi nghiệp tốt nhất. Trong số những lợi ích quan trọng của việc đầu tư mạo hiểm ra nước ngoài, có thể kể đến việc gia tăng lợi ích chiến lược về kỹ năng quản trị, năng lực cạnh tranh, tích lũy tri thức và tài chính, là tiền đề đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế tri thức trong nước và rút ngắn khoảng cách tụt hậu.

Các đại biểu dự tọa đàm.

Cuối cùng, Tiến sỹ Hoàng Ngọc Giang đề xuất một số biện pháp cụ thể để triển khai đầu tư mạo hiểm ra nước ngoài như: nghiên cứu định hướng cụ thể, phân tích kinh nghiệm quốc tế, chuẩn bị nhân lực, nguồn vốn, lựa chọn các lĩnh vực ưu tiên trọng điểm như công nghệ nông nghiệp, công nghệ chế biến, từng bước đánh giá và tổng kết kinh nghiệm.

Với tham luận về tiềm năng đóng góp của các trí thức Việt Nam làm việc tại các tổ chức quốc tế, bác sỹ Nguyễn Nhật Linh, công tác tại WHO, cho rằng, cần có nhiều cán bộ Việt Nam hơn nữa tham gia công tác tại các tổ chức quốc tế của Liên hợp quốc cũng như tại các định chế kinh tế, tài chính thế giới. Tiến sỹ Nguyễn Nhật Linh cũng kêu gọi các trí thức, chuyên gia của Việt Nam cần tự tin và quyết đoán hơn để tham gia vào các hoạt động của các tổ chức quốc tế, cũng như cần có sự hỗ trợ về chính sách từ Chính phủ Việt Nam giúp các trí thức bước ra thế giới với tâm thế đĩnh đạc, tự tin hơn.

Ngoài những tham luận chính tham gia đóng góp tại tọa đàm, sự kiện cũng ghi nhận sự những ý kiến tham gia thảo luận sôi nổi từ các trí thức nhiều thế hệ. Anh Lưu Vĩnh Toàn, Tiến sỹ công nghệ thông tin tại Zurich, chia sẻ mong muốn nguyện vọng của bản thân trong việc đóng góp chia sẻ kinh nghiệm phát triển, mang lại những giá trị thiết thực phục vụ cuộc sống của 95 triệu đồng bào Việt Nam.

Tiến sỹ Toàn nhấn mạnh các trí thức Việt Nam có đầy đủ các yếu tố thiên thời, địa lợi nhân hòa để đóng góp, chia sẻ kinh nghiệm, hiểu biết với đất nước. Anh Toàn cũng chia sẻ những suy nghĩ về cách tiếp cận, vị trí công việc của mỗi trí thức để có thể mang lại những đóng góp thiết thực, hiệu quả nhất cho đất nước, hỗ trợ thế hệ trẻ Việt Nam tiếp cận nguồn tri thức tại nước ngoài.

Phát biểu tổng kết tọa đàm, Đại sứ Trưởng Phái đoàn Việt Nam ghi nhận và hoan nghênh các ý kiến đóng góp của các trí thức, trong đó có sáng kiến về thành lập cơ chế thường trực liên kết trí thức Việt Nam tại Thụy Sĩ. Hướng đến kết nối và thúc đẩy các đóng góp của đội ngũ trí thức người Việt Nam tại Thụy Sĩ, Đại sứ Dương Chí Dũng đề xuất các trao đổi cần được tổ chức thường xuyên, đồng thời khẳng định Phái đoàn và Đại sứ quán Việt Nam tại Thụy Sỹ sẽ tiếp tục là cầu nối để các trí thức chuyển tải đóng góp thiết thực, hiệu quả về đất nước.

M.L.