Lỗi từ chính quyền, dân lãnh đủ
Vào cuối năm 2016, Chủ tịch UBND huyện Ninh Sơn (tỉnh Ninh Thuận) Võ Đình Vinh đã ban hành hàng chục quyết định thu hồi đất để triển khai dự án đập dâng Tân Mỹ.
Hệ thống kênh chính Tân Mỹ.
Theo đó, huyện cho rằng đất do một số hộ đã lấn chiếm, huyện chưa có nhu cầu chuyển đổi đất (mặc dù tỉnh đã có quyết định chuyển đổi đất này sang mục đích khác đến nay đã chục năm, theo Quyết định 241 của UBND tỉnh Ninh Thuận có hiệu lực), nên huyện không hỗ trợ đền bù khi thu hồi đất.
Tại Quyết định số 241/2007/QĐ-UBND của UBND tỉnh Ninh Thuận về việc phê duyệt kết quả rà soát, quy hoạch lại 3 loại rừng của giai đoạn 2007-2015 với hàng trăm ha đất rừng được chuyển đổi sang mục đích khác, trong đó có 927.700 m2 đất của gia đình ông Lê Châu Chính được chuyển ra khỏi 3 loại rừng. Gia đình ông Chính và các con của ông tiếp tục sản xuất ổn định, không ai tranh chấp, phát triển ổn định theo hướng phát triển kinh tế trang trại, phát triển trồng cây ăn quả lâu năm như xoài, me Thái, keo,.v.v…
Theo ông Võ Đình Vinh – Chủ tịch UBND huyện Ninh Sơn - năm 2007 tỉnh Ninh Thuận đã ban hành Quyết định số 241/2007/QĐ-UBND về việc phê duyệt kết quả rà soát, quy hoạch 3 loại rừng tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2007-2015. Toàn bộ diện tích đất của gia đình ông Lê Châu Chính và một số hộ khác cùng nằm trên tuyến kênh chính mà Dự án đi qua là đất không nằm trong 3 loại rừng. Bản thân gia đình nhà ông Chính cũng có điều chỉnh một số diện tích đất sang sản xuất và làm trang trại, phát triển nông nghiệp.
Tuy nhiên, một số diện tích trên địa bàn huyện, mặc dù đã có chủ trương chuyển đổi sang mục đích sử dụng khác, nhưng đến nay, huyện chưa có nhu cầu. Ông Vinh cũng thừa nhận, lỗi tại chính quyền địa phương là chủ yếu, nhưng chủ đất cũng có lỗi một phần. “Tuy nhiên cái đó là nhu cầu phát triển của từng địa phương, cũng như phù hợp với quy hoạch của từng vùng. Tức là khi đưa vào sử dụng chuyển đổi ra khỏi 3 loại rừng - chính quyền địa phương có thể giao cho chủ cũ hoặc giao cho người khác để phát triển kinh tế, cũng có thể là xây dựng nhà máy, hay đất giãn dân,vv…và đối tượng là do chính quyền xác định. Đến nay huyện vẫn chưa có kế hoạch sử dụng đất trên diện tích đã đưa ra khỏi 3 loại rừng” - ông Vinh nói.
Báo cáo số 53/BC-UBND ngày 28/2/2017 của tỉnh Ninh Thuận có ghi: Đối với kiến nghị về bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất, trong khi có nguồn gốc do lấn chiếm đất rừng và một số trường hợp khiếu nại có đủ điều kiện bồi thường về đất đã được UBND tỉnh giao cho các cơ quan chức năng rà soát lại từng trường hợp cụ thể (nằm trong hay ngoài quy hoạch đất rừng) và điều kiện bồi thường, hỗ trợ theo đúng quy định của pháp luật để có hướng giải quyết trong thời gian sớm nhất.
Toàn bộ diện tích đất trên 92 ha của ông Chính và các con ông đã được các cấp chính quyền giao quyền sử dụng 50 năm, gia đình ông đã sử dụng đúng mục đích, phát triển kinh tế trang trại, ổn định lâu dài, không có tranh chấp và đã được chuyển ra khỏi 3 loại rừng. Đây là đất được sử dụng hợp pháp nên diện tích đất này đã đủ điều kiện bồi thường khi bị thu hồi, theo quy định tại Điều 75 và Điều 101 Luật Đất đai năm 2013.
Chủ tịch UBND huyện Võ Đình Vinh, đã ban hành 4 quyết định thu hồi của gia đình ông Chính 43 ha đất, trong đó 37,4 ha không bồi thường, dẫn tới việc ông và gia đình và một số bà con tiếp tục đội đơn khiếu nại.
Như vậy xung quanh việc giải phóng mặt bằng để thực hiện Dự án Thủy lợi Tân Mỹ cần phải xem lại nguyên tắc về bồi thường, hỗ trợ theo quy định của pháp luật. Rất mong các cơ quan chức năng sớm vào cuộc làm rõ, giải quyết để đảm bảo quyền lợi cho dân.