Ám ảnh mùa thi

* 85% sĩ tử rơi vào trạng thái căng thẳng thần kinh

Áp lực mùa thi căng thẳng khiến nhiều học sinh mệt mỏi. Ảnh minh họa.

Mệt mỏi, ủ rũ

Sự oi ả, nóng bức của những ngày cuối tháng 5 tăng lên cùng với không khí ôn thi cấp tập của kì thi THPT quốc gia và kì thi vào cấp 3. Những ngày này, từ các sĩ tử đến các thầy cô và các bậc phụ huynh đều trong tình trạng nước sôi lửa bỏng. Đặc biệt là các bậc phụ huynh, ngoài việc đôn đáo tìm hiểu điểm chuẩn của các trường năm ngoái, lo phương án ôn luyện và chăm sóc sức khỏe cho con.

Bản thân các sĩ tử phải chịu rất nhiều áp lực. Áp lực thi cử, áp lực từ việc phải đỗ vào trường đại học mình mong muốn, áp lực trước những kì vọng của gia đình khiến các em luôn trong tình trạng căng như sợi dây đàn. Thống kê của ngành y tế cho thấy 85% các sĩ tử trong giai đoạn ôn thi rơi vào tình trạng căng thẳng thần kinh.

Những áp lực tinh thần cộng với việc phải nhồi nhét quá nhiều kiến thức trong quãng thời gian ngắn khiến các em dễ rơi vào tình trạng mất tập trung. Điển hình của việc này là thần kinh căng thẳng, mệt mỏi bơ phờ, thậm chí có em ngồi lì cả ngày ở trong phòng ôm quyển sách nhưng không được chữ nào vào đầu. Và khi rơi vào tình trạng như thế này nhiều em học sinh càng thêm mệt mỏi vì kiến thức phải học còn nhiều mà đầu óc lại nhớ chẳng bao nhiêu.

Em Kiều Trang- học sinh lớp 12 Trường Việt Đức (Hà Nội) lo lắng cho biết: Không chỉ em mà hầu hết các bạn học sinh đều lo lắng, tham gia hầu hết các buổi ôn luyện ở trường, ở nhà thầy cô, rồi có bạn học thêm cả ở trung tâm. Nhiều lúc mệt quá, bài học qua rồi, thậm chí làm vài lần rồi, khi ôn lại vẫn thấy như mới. Khoảng cách giữa các ca học chỉ khoảng hơn một tiếng, vì thế ăn uống rất vội và mệt. Chẳng biết ôn kỹ như thế rồi lúc thi có làm được bài không?...

Còn Thế Hùng- học sinh lớp 12 Trường Trương Định thì nói: Học sinh cuối cấp lớp 12 chúng em có được một kẽ hở thời gian nào giữa các tiết học là các bạn gục xuống bàn ngủ ngay. Các bạn đều tham gia học ở trường, học thêm ở các trung tâm và thầy cô; học từ sáng đến tối. Có hôm em đi học không kịp ăn. Có thầy giáo khuyên các con đừng học như điên như khùng thế để rồi khi thi xong thì chẳng nhớ gì. Nhưng thật ra chúng em lo lắm.

Chị Thu Hà, có con đang ôn thi đại học thì chia sẻ: Thật ra hầu hết các con ôm một mớ kiến thức, nhưng ra đời chẳng áp dụng được bao nhiêu. Nhưng cả xã hội lao vào chạy đua, ai cũng mong con vào được đại học vì thế gia đình nào cùng con ôn luyện hết tốc lực, cha mẹ không học hộ được thì thu xếp thời gian đưa đón con hay lo tẩm bổ cho con. Thấy con căng thăng, cũng lo mà không biết làm sao.

Chia sẻ về vấn lo lắng này, chuyên gia tâm lý Vũ Thu Hương (ĐH Sư phạm Hà Nội) từng phân tích: Lâu nay các bậc cha mẹ đang cùng con em mình oằn mình trong cuộc đua mà kẻ thắng và người bại đều mệt mỏi. Dường như nền giáo dục hiện đang đang khiến các em suốt ngày bị giam trong cái “vòng kim cô” của việc học, mà không biết những gì đang xảy ra xung quanh mình. Nếu có biết cũng chỉ lơ mơ vì không có thời gian. Nhận thức các vấn đề xã hội một cách ấu trĩ. Để rồi khi ra đời các em lại thiếu những kỹ năng cần thiết như kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp ứng xử, không biết cách bảo vệ mình.

Bộ não đâu phải là chiếc thùng không đáy

Lo lắng cho sức khỏe của con trong thời điểm ôn thi cấp tốc này, chị Hằng- Thanh Trì (Hà Nội) đã chủ động ra hiệu thuốc mua hàng loạt thuốc bổ gan, bổ não, giải nhiệt về bồi dưỡng cho cậu con trai. Chị bảo, chẳng biết tác dụng đến đâu nhưng ít nhiều cũng giúp hỗ trợ thể lực cho con. Chỉ tính riêng việc di chuyển từ nhà đến trường rồi đến nhà cô ôn luyện giữa trời nóng, oi bức và đông đúc thế này đã đủ oải rồi.

Lý giải cho vấn đề này, Phó giáo sư, Tiến sĩ, Nguyễn Minh Hiện- Trưởng khoa Đột quỵ não Bệnh viện Quân y 103 thì vào mùa thi, tình trạng thiếu tỉnh táo, đau đầu, chóng mặt kém tập trung, học mãi không vào,... xuất hiện ở rất nhiều sĩ tử, khiến cho việc học của nhiều sĩ tử không đạt được hiệu quả như mong đợi.

Theo BS Hiện, trong những giai đoạn căng thẳng, tập trung như khi ôn thi, tế bào não hoạt động liên tục với cường độ gấp 2 lần so với bình thường, đòi hỏi năng lượng rất lớn. Chính vì vậy, các sĩ tử cần tăng cường hàm lượng canxi, protein, đạm qua khẩu phần ăn hàng ngày,… Những loại thuốc này cũng cần uống theo chỉ định và liều lượng của bác sĩ.

Phân tích cụ thể hơn, GS.TS.BS Nguyễn Văn Thông- Phó Chủ tịch Hội đột quị Việt Nam, Phó nhiệm Khoa Thần kinh Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết: Não bộ đâu phải là một chiếc thùng không đáy. Não cần phải tiếp nhận, phân loại và xử lý thông tin một cách có hệ thống. Một lượng thông tin ào ạt, tới tấp sẽ khiến não bộ bị quá tải và kém minh mẫn do các trung khu vỏ não bị suy giảm chức năng tập trung. Thêm vào đó thói quen thức đêm, thiếu ngủ, thậm chí có những em học sinh thức trắng đêm ngày ngủ bù trong quá trình ôn thi cũng khiến cơ thể và não bộ mệt mỏi không thể dung nạp thêm kiến thức. Các sĩ tử dễ rơi vào tình trạng đau đầu, mệt mỏi, kém tập trung, hay quên.

Cũng theo BS Thông, trong thời gian gần thi, não chỉ tiếp thu một lượng kiến thức nhất định. Đây chính là lý do của tình trạng học nhiều, cố gắng nhồi nhét mà tiếp thu chẳng được bao nhiêu, chậm nhớ chóng quên của các sĩ tử. Theo đồng hồ sinh học, từ 21 đến 23h là quãng thời gian hệ miễn dịch (bạch cầu lymph) đào thải chất độc. Từ 23h đêm đến 1h sáng là thời gian bài độc của gan, quá trình này cần tiến hành trong khi ngủ say. Do đó không nên thức trong khoảng thời gian này sẽ làm rối loạn nhịp sinh học của cơ thể. Ngủ đủ giấc, giúp não thư giãn để nạp lại năng lượng, có khả năng hoạt động tốt nhất.

Còn ThS.BS Vũ Quỳnh Hoa (Trung tâm Dinh dưỡng TP HCM) thì khuyên: Trong thời gian ôn thi, các em học quá sức và ăn uống lơ là, bỏ bữa nên cảm thấy mệt nhiều. Các em phải ăn thật đầy đủ trong các bữa chính và thêm vài bữa phụ. Cần lưu ý bữa ăn sáng là cực kỳ quan trọng. Nếu thời gian học nhiều quá, các em nên cân nhắc tranh thủ ngủ trưa, cố gắng ngủ trước 11 giờ đêm và dậy lúc 5 giờ sáng. Nếu ngủ không đủ giấc kéo dài sẽ ảnh hưởng đến thần kinh. Nếu mình làm việc, học tập với thời gian không đủ thì nên thư giãn, khoảng 45 phút nên vận động chứ không nên học một mạch.

Ở các trường nước ngoài, có một số nơi cho phép học sinh chợp mắt 3-5 phút để bộ não làm việc tốt trở lại.

Hồng Hà