Giải cứu mãi có tạo tâm lý ỷ lại?
Trả lời báo chí về các chiến dịch giải cứu nông sản thời gian gần đây, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Nguyễn Đức Kiên cho rằng, cần chấm dứt các “chiến dịch giải cứu” hết mặt hàng nông sản này đến mặt hàng nông sản khác. Dù như thế không đồng nghĩa với việc chính quyền vô can trong kịch bản buồn lặp đi lặp lại này.
Ông Nguyễn Đức Kiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội.
"Qua các sự kiện giải cứu dưa hấu, thịt lợn rồi gần đây là trứng, phải thấy là giá thành sản xuất so với giá bán trên thị trường và giá trị sử dụng là có vấn đề. (Giá thành cao), khó cạnh tranh. Dù nói là do cung- cầu nhưng, rõ ràng, việc giá bán gấp 3 lần giá thành, song lợi nhuận của 2 lần giá trị gia tăng đó không được phân phối công bằng giữa các khâu sản xuất – vận chuyển – thương mại. Cho nên khi không còn nền thương mại XHCN nữa thì mô hình kinh tế thị trường (KTTT) khâu quyết định chia sẻ công bằng lợi ích. Chính KTTT chứ không phải kế hoạch hóa tập trung", ông Kiên nói.
Chúng ta lâu nay cứ hay nói: Dân chủ nhưng phải tập trung. Cả bộ máy chính trị đến người dân đều nói theo phong trào, vấn đề ở đây không phải là sở hữu mà sử dụng tài sản ấy như thế nào. Không phải cứ sở hữu nhiều gà hơn, sử dụng diện tích đất lớn hơn thì tôi có mô hình sản xuất tiên tiến hơn. Không phải bỏ ra vài ba đến chục tỷ xây chuồng trại quy mô lớn đã là công nghiệp hóa chăn nuôi.
“Đi xuống Vĩnh Bảo, Hải Phòng mới thấy, người ta nuôi gà theo hộ rất thành công, chỉ có 2000 con thôi. Nhưng mô hình nuôi theo modul, gọn gàng và dễ phát triển; vẫn áp dụng được khoa học kỹ thuật tiên tiến. Giống gà được lựa chọn, đảm bảo, chuồng trại đúng quy chuẩn, cho ăn đúng quy trình. Nhược điểm duy nhất của sản xuất nhỏ là chi phí bảo vệ môi trường sẽ cao, nhưng yêu cầu của thị trường là thế. Nhà khoa học cần nghiên cứu mô hình xử lý chất thải chăn nuôi theo từng modul, từng block một 2-3000 con gà.”, Phó Chủ nhiệm UB Kinh tế kể và đưa ra nhận định: Tóm lại, thị trường quyết định chứ không phải ý muốn của chúng ta.
Ai cũng nói chuyện HTX, nhưng không có một nghị quyết nào quy định là tỉnh ủy đó nếu không phát triển được kinh tế tập thể thì bị kỷ luật. Không một tỉnh ủy nào như Quảng Ngãi dưa hấu như thế thì tỉnh ủy vô can, ủy ban vô can, chủ tịch Hội Nông dân vô can. Chỉ có mấy ông thanh niên ra bán dưa hấu không phân biệt loại gì cả.
Vì thế, theo ông Nguyễn Đức Kiên, chính quyền từng nơi phải tùy vào điều kiện cụ thể của địa phương mà phát huy sáng kiến. Sản xuất quy mô lớn, sản lượng lớn nhưng không có đầu ra thì chết. Nguyên liệu công nghiệp sản xuất quy mô hàng hóa…
Trở lại với câu chuyện dưa hấu: Trong bữa cơm gia đình người Việt bao nhiêu người ăn dưa hấu. Nông dân cứ thích bán xô cho người Trung Quốc, tự dễ dãi với sản phẩm của mình. Không chịu làm ăn bài bản. Thu hoạch đổ đồng cả, chất hết lên xe mang lên biên giới, rồi đến khi đối tác siết lại, yêu cầu đúng chuẩn, đúng kích cỡ là chết. Tự mình làm khó mình.
Hay như câu chuyện thịt heo, ông Kiên đặt vấn đề: Sao không nghĩ công nghệ bảo quản. Ai ăn được nhiều mà giải cứu, vài tháng lại 1 lứa mới, cứu mãi được không; như thế sẽ tạo thói quen ỷ lại mà không tuân thủ quy luật của nền kinh tế thị trường.