Tập trung tháo gỡ những nút thắt chính về giao thông tại ĐBSCL

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc.

Nhiều công trình chậm trễ vì thiếu cát

Tại buổi làm việc, nhiều địa phương lên tiếng về tình trạng thiếu cát và giá cát tăng cao ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các dự án và làm đội giá thành trong đó có các dự án giao thông trọng điểm.

Ông Lâm Quang Thi, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang khẳng định: Hiện nay cát không thiếu. Trục sông Mekong qua An Giang, Đồng Tháp có trữ lượng lớn nguồn cát phục vụ cho xây dựng và san lấp. Nhưng xảy ra tình trạng khan hiếm như hiện nay là cung không đủ cầu, nguồn cung bị bóp lại do việc ngừng cấp phép khai thác cát các mỏ cát mới. Các dự án nạo vét sông luồng lạch cũng tạm dừng, do đó nguồn cung không đủ cầu nên có nơi giá cát tăng từ 200 đến 300%. Các công trình đầu tư của Trung ương và địa phương ở khu vực bị đội tổng chi phí đầu tư.

Ông Lâm Quang Thi đề xuất: Để đảm bảo nguồn cát phục vụ các công trình của địa phương và Trung ương hoàn thành theo tiến độ đề ra, các dự án thông luồng chuyển về địa phương phải được thực hiện ngay. Đồng thời đề nghị cho các địa phương tự chủ trong việc cấp phép khai thác cát, có đánh giá tác động môi trường thì mới cấp phép khai thác cát, nhưng không cần lấy ý kiến người dân vì việc sạt lở đất xuất phát từ nhiều nguyên nhân.

Đồng quan điểm này, ông Nguyễn Trung Hoàng, Phó Chủ tich UBND tỉnh Trà Vinh cho biết: Việc tham vấn người dân trong việc cấp mỏ cát theo quy định của pháp luật rất khó, vì khi lấy ý kiến thì không có hộ dân nào đồng ý cho khai thác cát cả. Tỉnh Trà Vinh có tổng cộng 36 mỏ cát, nay đang xem xét thêm 6 mỏ.

Ông Nguyễn Văn Thể, Bí thư Tỉnh uỷ Sóc Trăng cho biết: Nếu Chính phủ không giải quyết được vấn đề cát và giá cát thì không có công trình nào triển khai nhanh được. Cụ thể nếu dự án Trung Lương - Mỹ Thuận, cát tăng đội giá từ 9.000 tỷ đồng lên 14.000 hay 15.000 tỷ đồng, thì nhà nước nên chịu phần đội giá này. Có vậy, nhà đầu tư mới an tâm thực hiện dự án.

Ông Sơn Minh Thắng, Phó Trưởng Ban thường trực, BCĐ Tây Nam Bộ cũng đề nghị Chính phủ có chỉ đạo chung về giải pháp, vì nguồn cát không thiếu. Từ đầu năm tới nay hai dòng sông lớn có sạt lở, nhưng việc khai thác như thế nào, kiểm tra ra sao cần tính toán kỹ lại.

Theo ông Sơn Minh Thắng, qua khảo sát cầu Cao Lãnh, Vàm Cống, có thể bị chậm trễ vì thiếu cát thực hiện việc san lấp mặt bằng tuyến đường kết nối. Các địa phương phải san sẻ cát cho nhau, nhiều nhất là hai mỏ cát ở hai tỉnh An Giang, Đồng Tháp.

Đồng quan điểm với các địa phương, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Nhật cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phỉ chỉ đạo các Bộ, ngành và các địa phương hỗ trợ bố trí mỏ cát mới hoặc cấp phép tăng công suất khai thác cát để có thể đáp ứng nhu cầu cho các dự án đang triển khai trong vùng (như Dự án xây dựng tuyến Lộ Tẻ -Rạch Sỏi, tuyến cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận...).

“Cung cấp cho các thông tin chính thức, số liệu thực tế của các mỏ cát hiện nay về trữ lượng và công suất để các dự án có giải pháp phù hợp” - Thứ trưởng Nguyễn Nhật nói.

Quang cảnh buổi làm việc.

Tập trung tháo gỡ những nút thắt về giao thông

Tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Nhật kiến nghị: Chính phủ cần xem xét bổ sung nguồn vốn dự phòng của Chính phủ giai đoạn 2016-2020 nguồn ngân sách Nhà nước với kinh phí khoảng 1.500 tỷ đồng để triển khai hoàn thành 6 dự án đang thi công sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước; 22.645 tỷ đồng để triển khai khởi công mới 17 dự án sử dụng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ trong vùng.

Đối với các dự án dự kiến sử dụng nguồn vốn ODA, sau khi Bộ GTVT hoàn thành hồ sơ dự án, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét bổ sung vào danh mục đầu tư công trung hạn để có cơ sở triển khai Dự án. Đối với việc sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ còn dư các dự án để đầu tư bổ sung một số hạng mục nhằm phát huy hiệu quả đầu tư của các dự án, đề nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận để Bộ GTVT tiếp tục thực hiện…

Kết luận buổi làm việc, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhận định: Hệ thống giao thông trong vùng vẫn còn một số lĩnh vực chưa khai thác triệt để, nhất là giao thông hàng không hiện khai thác rất thấp so với công suất đầu tư, như cảng hàng không quốc tế Cần Thơ và Phú Quốc. Hệ thống cảng biển cũng vậy, hiện có 9 cảng biển, năng lực khai thác cảng biển còn dư nhiều, hệ thống đường thuỷ nội địa dày đặc nhưng chưa khai thác hết.

Phó Thủ tướng cho rằng: Nhu cầu vốn để đầu tư các dự án rất lớn nhưng việc đáp ứng của Chính phủ lại rất ít chỉ khoảng 30%. Nhiều dự án lớn dở dang: Đang triển khai 26 dự án với tổng đầu tư 80 ngàn tỷ đồng, trong khi đó vốn ngân sách chỉ khoảng 20 đến 30 ngàn tỷ.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh đến việc tập trung tháo gỡ những nút thắt chính về giao thông của vùng ĐBSCL. Đầu tiên là xây dựng tuyến đường cao tốc TP Hồ Chí Minh về Cần Thơ. Đề nghị Bộ GTVT tiếp tục chủ trì phối hợp với các bộ ngành để sớm triển khai dự án, đặc biệt phát huy vai trò của ngân hàng, các nhà tài trợ đã cam kết, “ngân hàng phải tạo điều kiện giải ngân”; Tuyến N2, tổng đầu tư trên 26.000 tỷ, có 2 cụm dự án chính là tuyến Cao Lãnh đến Vàm Cống, dự án này phải xong cuối năm nay và đưa vài khai thác. Tuyến Vàm Cống đi Kiên Giang cố gắng làm xong năm 2018 đưa vào khai thác sử dụng; Tuyến đường nối từ Cà Mau đến Sóc Trăng qua Trà Vinh - Bến Tre - TP Hồ Chí Minh, nếu làm tuyến này tốt sẽ rút ngắn quảng đường từ 70 đến 80 km về TP Hồ Chí Minh, hiện tuyến này đi qua nhiều tỉnh nghèo. Nếu làm sớm sẽ tạo ra trục giao thông rất thuận lợi. Đoạn quản lộ phụng hiệp, đưa vào mục đặc biệt ưu tiên đầu tư, bù lún và trải thảm.

Phó Thủ tướng giao Bộ GTVT tổng hợp các nút thắt về giao thông những thuận lợi, khó khăn để có báo với với Chính phủ, Thủ tướng. Bộ GTVT và các Bộ sớm báo cáo Chính phủ về dự án cảng than, để đáp ứng yêu cầu cung ứng than cho khu vực. Huy động, rà soát các nguồn đầu tư, nạo vét cửa sông, cửa biển, luồng lạch giao thông thuỷ nội địa,

Về vấn đề khai thác cát, Phó Thủ tướng cho biết: Việc khai thác cát ảnh hưởng đến sói lở của dòng sông, ảnh hưởng đến tính mạng và tài sản của người dân. Vì vậy cần được kiểm soát chặt chẽ làm sao vừa đảm bảo an toàn người dân nhưng vẫn đảm bảo phát triển kinh tế và đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng. Hiện chúng ta đang thiếu nguồn cát để phục vụ xây dựng cần phải tập trung tháo gỡ khó khăn.

Bộ TN&MT, Bộ NN&PTNT rà soát lại quy hoạch khai thác cát, sỏi lòng sông, cửa sông, luồng lạch cảng biển bổ sung, điều chỉnh quy hoạch thấy cần thiết. “Cấm khai thác bừa bãi, cát tặc phải xử lý nghiêm nhưng nếu khai thác đúng quy định, thì Chính phủ nhất trí cho làm”. Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ XD nghiên cứu các vật liệu thay thế cát xây dựng và các vật liệu thay thế.

Trước đó, ngày 22/6, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng cùng Đoàn công tác của Chính phủ cũng đã đi thị sát, kiểm tra các công trình kết cấu hạ tầng giao thông quan trọng của vùng ĐBSCL như: Cầu Đại Ngãi; dự án tuyến Quản Lộ - Phụng Hiệp; dự án tuyến Lộ Tẻ - Rạch Sỏi; dự án cầu Vàm Cống và dự án cầu Cao Lãnh…

Quốc Trung