Nhân rộng các điển hình cai nghiện ma túy
Trong điều kiện khó khăn về kinh tế và những bất cập của một số văn bản pháp luật nhưng một số địa phương dựa trên những điều kiện thực tế của cơ sở đã có những cách làm hay, những mô hình hiệu quả trong việc triển khai công tác cai nghiện ma túy và hỗ trợ người sau cai.
Đó là những đánh giá của đại biểu tại Hội nghị Nhân rộng các điển hình cai nghiện thành công do Bộ LĐTB&XH tổ chức chiều ngày 22/6 tại Hà Nội.
Nhiều người nghiện ma túy đã cai nghiện và tự tạo cuộc sống.
Những mô hình điểm
Chuyển đổi cơ sở cai nghiện là một nhiệm vụ trọng tâm của Đề án đổi mới công tác cai nghiện. Trong khi nhiều cơ sở cai nghiện còn lúng túng thì đã có nhiều cơ sở xây dựng được mô hình cơ sở cai nghiện thân thiện, tiêu biểu như Trung tâm tư vấn và điều trị nghiện ma túy tỉnh Lâm Đồng. Dù là tỉnh còn gặp nhiều khó khăn về kinh tế song công tác cai nghiện ma túy luôn được tỉnh quan tâm.
Cơ sở điều trị ma túy tỉnh Lâm Đồng là cơ sở cai nghiện có kết nối với nhiều cộng đồng như: Văn phòng tư vấn ở các huyện để tư vấn thu hút người vào cai nghiện; liên kết hợp tác với các nguồn lực tại cộng đồng, kết nối với chính quyền cơ sở, các câu lạc bộ, các tổ nhóm tự lực...để tạo điều kiện cho các học viên trở về sinh hoạt, không có cảm giác bị kỳ thị, có công ăn việc làm. Bên cạnh đó các cơ sở cai nghiện còn là điểm tham quan, sinh hoạt ngoại khóa về phòng chống ma túy cho học sinh, sinh viên và thanh niên.
Mặc dù đã có nhiều chính sách song hiện nay tình hình nghiện ma túy ở vùng dân tộc thiểu số vẫn rất phức tạp. Xuất phát từ thực tế này mô hình cai nghiện quân dân y kết hợp ra đời với sự tham gia của lực lượng bộ đội biên phòng. Tại Thanh Hóa mô hình được áp dụng tại các xã biên giới huyện Mường Lát, Tổ công tác cai nghiện và Đội công tác xã hội tình nguyện phân công cụ thể từng thành viên quản lý, tư vấn, giúp đỡ người sau cai nghiện ổn định cuộc sống. Sau 5 năm triển khai đến nay 8/12 người nghiện được hỗ trợ chưa sử dụng lại ma túy.
Tương tự tại Nghệ An mô hình được triển khai tại huyện Kỳ Sơn là huyện biên giới có 18/21 xã tiếp giáp với nước bạn Lào, là huyện có số người nghiện đứng thứ 3 trong tỉnh. Sau 3 năm triển khai mô hình quân dân y kết hợp đã tổ chức cai nghiện cho 130 người và hỗ trợ việc làm ổn định cho 60 người.
Đánh giá về vai trò của mô hình quân dân y kết hợp, Thứ trưởng Bộ LĐTB &XH Nguyễn Trọng Đàm cho rằng, cộng đồng vùng cao hoàn toàn có thể giải quyết được các vấn đề liên quan đến ma túy nếu các cấp chính quyền có chủ trương, chính sách đúng để người dân chủ động bàn bạc giải quyết vì cộng đồng này có mối quan hệ ràng buộc, quan hệ huyết thống...họ sẵn sàng giúp đỡ, đùm bọc nhau. Nhờ đó số người cai nghiện thành công từ các mô hình ngày càng tăng và bền vững.
Đổi mới nhận thức
Theo báo cáo của Bộ LĐTB&XH thực hiện chuyển đổi Trung tâm Chữa bệnh – Giáo dục – Lao động xã hội thành cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện, cơ sở cai nghiện đa chức năng theo Đề án đổi mới công tác cai nghiện ma túy đến năm 2020 và Nghị quyết 98/NQ –CP đến nay cả nước có 127 cơ sở cai nghiện ma túy. Trong đó 105 cơ sở cai nghiện ma túy công lập, 22 cơ sở cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện do tư nhân thành lập. Các cơ sở cai nghiện hiện đang quản lý, chữa trị, cai nghiện cho 31.455 học viên trong đó cai nghiện bắt buộc theo quyết định của Tòa án cho 19.546 học viên, cai nghiện tự nguyện tại cơ sở công lập cho 4.019 học viên.
Thực tế cũng nhờ có mô hình cai nghiện từ cộng đồng của các tổ chức đoàn thể thành lập mà hàng nghìn người nghiện có thể tái hòa nhập. Đáng ghi nhận có rất nhiều trường hợp cai nghiện thành công đã trở thành những tình nguyện viên giúp đỡ nhiều người nghiện khác thoát khỏi ma túy. Điển hình như trường hợp anh Phạm Ngọc Tân phường Gia Viên, quận Ngô Quyền, Hải Phòng từng là người nghiện ma túy nhưng sau cai anh tham gia sinh hoạt Câu Lạc bộ “ S- A”do Đoàn thanh niên thành lập. Sau thời gian hoạt động anh được bầu vào Chủ nhiệm Câu lạc bộ. Sau 10 năm hoạt động anh đã tư vấn, giúp đỡ cho 37 người nghiện ma túy tiếp cận với các dịch vụ điều trị, cai nghiện ma túy.
Từ những mô hình điểm trên cho thấy, để công tác cai nghiện đem lại hiệu quả xã hội cần thay đổi quan điểm về ma túy coi đây là căn bệnh mãn tính và người nghiện là những người bệnh cần được điều trị. Bên cạnh đó để giúp đỡ, hỗ trợ người nghiện ma túy cai nghiện đạt hiệu quả, địa phương phải huy động mọi nguồn lực như gia đình, cộng đồng, các tổ chức chính trị xã hội.