Tạo sân chơi mới cho nông sản

Nhiều mặt hàng nông sản đang tìm đường xuất khẩu.

Rộng đường xuất ngoại

Các mặt hàng nông sản chiếm kim ngạch xuất khẩu lớn, song trên thực tế, khi sang các thị trường quốc tế, nhiều mặt hàng của Việt Nam gặp không ít rào cản.

Đặc biệt Australia là một trong những thị trường xuất khẩu nông thủy sản lớn của Việt Nam, với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu đạt 8,3%/năm và kim ngạch bình quân khoảng 450 triệu USD/năm. Tuy nhiên, thời gian qua có nhiều rào cản được nước bạn đặt ra đã gây khó khăn cho việc xuất khẩu của Việt Nam.

Trước thực trạng đó, Bộ Công thương đã và đang phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tìm nhiều giải pháp nhằm tháo gỡ rào cản kỹ thuật để mở cửa thị trường Australia, nhất là đối với mặt hàng tôm và một số loại trái cây tươi khác.

Theo lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), mặc dù quá trình đàm phán đối với mỗi mặt hàng gặp nhiều khó khăn và mất thời gian (thường từ 5 - 10 năm, vải mất 12 năm, xoài mất 7 năm), nhưng đến nay đã hoàn tất việc thâm nhập thị trường Australia cho vải thiều (năm 2015) và xoài (năm 2016), tạo thêm “sân chơi” cho các loại trái cây tươi của Việt Nam.

Đối với mặt hàng tôm, từ ngày 9/1/2017, Australia thông báo tạm ngừng nhập khẩu một số sản phẩm tôm và thịt tôm chưa nấu chín của Việt Nam.

Trước những nguy cơ con tôm sang thị trường này gặp nhiều khó khăn, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh đã có công thư gửi Bộ trưởng Bộ Thương mại, Du lịch, Đầu tư và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên Australia bày tỏ quan ngại trước sự ảnh hưởng của lệnh tạm ngừng nhập khẩu này đối với tình hình nuôi trồng, sản xuất tôm của Việt Nam, đề nghị các Bộ này cân nhắc sớm bãi bỏ lệnh tạm ngừng nêu trên.

Bộ Công thương cũng đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn liên tục đề cập vấn đề này và đề nghị Chính phủ Australia xem xét dỡ bỏ lệnh tạm ngừng nhập khẩu trong tất cả các cuộc làm việc song phương, diễn đàn khu vực (ASEAN, APEC) và đa phương (WTO).

Với nỗ lực này, sau 4 lần thông báo nới lỏng lệnh tạm ngừng nêu trên, ngày 31/5/2017, Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên Australia đã loại trừ 7 sản phẩm tôm tẩm ướp và thịt tôm tẩm ướp chưa nấu chín của Việt Nam ra khỏi lệnh tạm ngừng nhập khẩu, đồng thời thông báo phía Australia sẽ bắt đầu chấp nhận các đơn đặt hàng nhập khẩu của Việt Nam sau khi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xác nhận với phía Australia có thể đáp ứng các điều kiện nhập khẩu mới.

Đẩy mạnh xúc tiến thương mại

Sau hàng loạt các nỗ lực của nhà quản lý, từ ngày 15/6 vừa qua, Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên nước Australia chấp nhận các đơn xin phép nhập khẩu đối với mặt hàng tôm chưa nấu chín được đánh bắt tự nhiên ở Australia rồi xuất khẩu sang Việt Nam để chế biến sau đó tái xuất sang Australia.

Đây là một động thái tích cực của Chính phủ Australia và cũng là một thành công đáng kể của các bộ, ngành, hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp Việt Nam trong công tác tháo gỡ rào cản, hỗ trợ mở cửa lại thị trường Australia cho các sản phẩm tôm Việt Nam trong suốt nửa năm qua.

Khi mở cửa thị trường Australia cho vải thiều và xoài, Bộ Công thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang tích cực trao đổi, làm việc với phía Australia để tiếp tục cho một số loại quả tươi (thanh long, chôm chôm, vú sữa, nhãn) của Việt Nam được nhập khẩu vào Australia, trước mắt là khẩn trương hoàn tất thủ tục nhập khẩu cho quả thanh long.

Không chỉ con tôm, vải thiều, xoài, nhiều sản phẩm nông sản khác của Việt Nam cũng đã và đang được xúc tiến xuất khẩu sang thị trường quốc tế.

Đặc biệt, thanh long là mặt hàng trái cây xuất khẩu chủ lực của Việt Nam với kim ngạch xuất khẩu năm 2016 đạt 895,7 triệu USD, chiếm tỷ trọng 50,3% trong xuất khẩu trái cây tươi và 36,1% trong tổng xuất khẩu rau quả của Việt Nam.

Tại thị trường Australia, Bộ Công thương cũng đã có nhiều động thái nhằm đẩy mạnh xuất khẩu trái thanh long. Kết quả là, trung tuần tháng 6 vừa qua, Đại sứ quán Australia tại Việt Nam đã có công thư gửi Bộ trưởng Bộ Công thương cập nhật thông tin về tiến độ công tác mở cửa thị trường đối với quả thanh long tươi của Việt Nam và cũng đề xuất được hỗ trợ Việt Nam trong việc xin phép Cơ quan Quản lý An toàn thực phẩm Australia - New Zealand để sử dụng phương pháp chiếu xạ cho quả thanh long tươi khi xuất khẩu sang Australia.

Được biết, không chỉ tại thị trường Australia, nhiều thị trường khác cũng đang được nhà quản lý xây dựng kế hoạch xúc tiến xuất khẩu các mặt hàng nông sản.

Theo đó sẽ tổng hợp đầy đủ các thông tin về nhu cầu, thị hiếu, tiêu chuẩn, quy định chất lượng, phương thức tiếp cận mạng phân phối... của các thị trường quốc tế để hỗ trợ DN Việt Nam có thể đón đầu cơ hội xuất khẩu các mặt hàng nông sản vào nhiều thị trường quốc tế.

Minh Phương