Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình: Mặt trận phải hiểu tình hình nhân dân hơn nữa

Bà Nguyễn Thị Bình (bìa phải) và bà Ngô Thị Huệ (phu nhân Tổng bí thư Nguyễn Văn Linh) trong cuộc gặp mặt các cán bộ lão thành do Ủy ban TƯMTTQ Việt Nam tổ chức năm 2015 tại TP Hồ chí Minh.

Có nhiều yếu tố hội tụ làm nên phẩm chất đặc biệt của Bà – một trí thức từng theo học ”trường Tây”, một nhà yêu nước và cách mạng, một nhà ngoại giao xuất sắc, một nhân vật lịch sử của những thời khắc lịch sử của đất nước. Ở tuổi 90, nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình vẫn làm mọi người kinh ngạc vì trí tuệ mẫn tiệp, vì phong thái lịch lãm vốn có của một nhà ngoại giao.

Nhớ hồi Kỷ niệm 40 năm ngày Ký Hiệp định Paris, bà từ chối tất cả các nhà báo vào những ngày Hà Nội quá lạnh vì lý do sức khỏe. Chỉ khi thấy trời ấm lên, có thể xuất hiện trước truyền thông với phong thái khỏe mạnh, minh mẫn vốn có bà mới đồng ý cho báo chí phỏng vấn. Hiếm có ai giữ gìn hình ảnh một cách nghiêm cẩn như bà. Tôi từng phỏng vấn bà nhiều lần, và lần nào bà cũng đúng giờ hẹn không sai một phút, không hề có một chi tiết bất cẩn trong trang phục, kiểu tóc, cẩn trọng trong từng lời nói và truyền một phong thái cuốn hút với người đối diện.

PV: Thưa bà, 42 năm đã trôi qua kể từ ngày thống nhất đất nước, bà có suy ngẫm như thế nào về ý nghĩa của đoàn kết dân tộc trong thời điểm hiện nay?

Bà Nguyễn Thị Bình: Có thể nói Đại thắng mùa xuân 1975 là thắng lợi nhờ cuộc đấu tranh trên 3 mặt trận quân sự, chính trị, ngoại giao. Hồi đó chúng ta có được sự ủng hộ rất lớn của thế giới. Muốn có được đoàn kết quốc tế rộng lớn thì đoàn kết dân tộc phải vững mạnh. Đó là bài học còn giá trị cho đến ngày nay và cả tương lai.

Như vậy, theo bà trong giai đoạn này, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần phải thể hiện vai trò đoàn kết, tập hợp rộng rãi các tầng lớp nhân dân như thế nào? Có gì khác với trước kia?

- Có lẽ tất cả chúng ta đều kỳ vọng Mặt trận thể hiện được vai trò mà chúng ta mong muốn và như đã ghi trong Hiến pháp 2013, trong Cương lĩnh Đại hội XI, rồi Đại hội XII của Đảng…Trong thực tế, hoạt động Mặt trận cũng đã từng bước có tiến bộ trong những năm qua. Nhưng so với mong muốn của chúng ta thì còn phải phấn đấu nhiều hơn nữa.

Đặc điểm đất nước có một Đảng cầm quyền nên vai trò của Mặt trận trong hệ thống chính trị phải hết sức quan trọng để phản ảnh nguyện vọng của nhân dân, để góp ý kiến với Đảng về các vấn đề của đất nước. Theo tôi, qua Mặt trận, Đảng cần phải hiểu được tình hình của nhân dân nhiều hơn nữa. Mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân vốn gắn bó khăng khít trước đây đã nảy sinh phân tâm mới. Đây chính là chỗ Mặt trận phải thể hiện vai trò và trách nhiệm để nâng cao uy tín của Đảng, Nhà nước, để củng cố niềm tin của nhân dân.

Như vậy là thưa bà, đoàn kết bây giờ khó hơn rất nhiều?

- Tình hình hiện nay rất phức tạp. Việc trong nước vốn đã rất phức tạp, thêm vấn đề bên ngoài nữa nên càng hết sức phức tạp. Cho nên vấn đề bây giờ là Mặt trận phải phản ánh cho được tình hình mới hiện nay, đánh giá xem vừa qua vấn đề gì được, cái gì chưa được, trong đó đi sâu phân tích xem tâm tư nhân dân thế nào, chỗ nào đồng thuận, chỗ nào phân tâm. Mặt trận phải phản ánh được với Đảng và Nhà nước như vậy. Còn đối với nhân dân, muốn nói gì thì nói Mặt trận phải nói được với nhân dân rằng thực tế là tình hình đất nước hiện nay đã không phải như trước đây nữa.

Về giai đoạn sắp tới của đất nước, chúng ta đánh giá thế nào, còn có những vấn đề gì khác nữa nảy sinh không? Tình hình đất nước đã có một bước chuyển rồi, chúng ta đang đứng trước một giai đoạn mới. Thách thức lớn nhất của giai đoạn mới là gì? Mặt trận phải nói được với nhân dân điều đó. Bởi vì Mặt trận là đoàn kết nhân dân. Đoàn kết dân tộc phải theo một ý chí thống nhất. Đoàn kết dân tộc, thể hiện tình yêu nước mà còn có những phân tán về tư tưởng như hiện nay thì cũng không thể có sức mạnh cao nhất được.

Đánh giá của bà về nhiệm vụ giám sát – phản biện xã hội hiện nay của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, để góp phần vào chống tham nhũng, lãng phí, đem lại niềm tin cho nhân dân?

- Về vấn đề giám sát – phản biện xã hội của Mặt trận, tôi thấy đây là một chức năng rất quan trọng. Phải đánh giá công bằng là thời gian qua tiếng nói phản biện của Mặt trận cũng có nhiều tiến bộ. Nhưng cũng phải nhìn thấy Mặt trận làm phản biện chưa thực sự mạnh mẽ. Không phải cứ nói khác hoặc trái với Nhà nước thì gọi là phản biện mà có khi quan điểm là đồng tình nhưng phải mở rộng ra, bàn bạc cân nhắc các khía cạnh khác nhau của một vấn đề. Chức năng thì quan trọng, lại cũng đã được thừa nhận nhưng những năm qua chúng ta thực hiện dân chủ qua phản biện xã hội chưa được bao nhiêu cả, còn nhiều hạn chế. Chương trình hành động cho giám sát – phản biện xã hội của Mặt trận trong thời gian tới cần phải mạnh mẽ hơn, dũng cảm đi vào những vấn đề nhân dân đang tâm tư, những bức xúc xã hội.

Vấn đề hiện nay là Mặt trận phải vận động, động viên tinh thần độc lập tự cường về kinh tế. Bây giờ mà nói tự cường chỉ bằng tinh thần thì không được, muốn có độc lập tự cường, phải xây dựng được nền kinh tế đủ mạnh để độc lập tự chủ, không lệ thuộc.

Xin trân trọng cảm ơn bà!

Cẩm Thúy (thực hiện)