Bàn ghế không phù hợp: Học sinh gặp họa
Bàn ghế học sinh luôn là một trong những vấn đề nhận được sự quan tâm của ngành giáo dục, y tế và cha mẹ học sinh. Từ năm 2011, Bộ Y tế đã đưa ra quy định về tiêu chuẩn đối với bộ bàn ghế học sinh nhưng thực tế tình trạng bàn ghế ở các trường học thuộc bậc học phổ thông vẫn còn những bất cập.
Bàn ghế không phù hợp ảnh hưởng xấu tới học sinh. Ảnh minh họa.
1. Gần đây, câu chuyện học sinh khốn khổ vì bàn ghế không đạt chuẩn tại trường Tiểu học Nghĩa Điền (huyện Tư Nghĩa, Quảng Ngãi) đã khơi lại những băn khoăn trong dư luận về tình trạng bàn ghế sai chuẩn ảnh hưởng đến sức khỏe học sinh.
Theo đó, các em học sinh từ lớp 2 đến lớp 5 tại trường này đều ngồi bàn dành cho học sinh lớp 1. Khổ nhất là học sinh lớp 5, thể trạng và chiều cao vượt quá so với cái bàn nên nhiều em phải nằm dài trên bàn, cúi gập người mới viết được bài.
Cô Đoàn Thị Thu Hải- giáo viên chủ nhiệm lớp 5A nói rằng, học sinh khi ngồi đều bị mắc đầu gối nên buộc các em phải đẩy ra xa rồi nằm dài trên bàn để viết. Còn em Võ Ngọc Chiến, học sinh lớp 5B cho biết: Con cao gần 1,6m mà cái bàn thấp bệt, phải quỳ xuống đất mới viết được bài, viết xong bài là chân con tê nhức, cổ nhức mỏi không cựa quậy được.
Nói về tình trạng này, cô Đỗ Thị Thu Đông- Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: Toàn bộ số bàn ghế của trường đang sử dụng là do Dự án Plan tài trợ từ năm 2006 với hơn 160 bộ. Thể trạng của các em mỗi ngày một phát triển, nhưng 11 năm qua, trường không được trang bị bàn ghế mới cho phù hợp với độ tuổi nên tất cả học sinh của trường dù lớn hay bé đều ngồi học trên bàn dành cho học sinh lớp 1.
Còn theo thầy Trương Quang Dũng- Trưởng Phòng GDĐT huyện Tư Nghĩa, về bàn ghế cho học sinh, không chỉ có học sinh Trường Tiểu học Nghĩa Điền mà đa số bàn ghế cho học sinh đang sử dụng hiện nay là bàn ghế cũ, không đạt chuẩn theo quy định tại Thông tư liên tịch 26 năm 2011 của liên bộ Bộ GDĐT, Bộ Y tế và Bộ KHCN hướng dẫn về tiêu chuẩn bàn ghế dành cho học sinh tiểu học và trung học cơ sở. Theo thống kê của Phòng, có tới 70% số lượng bàn ghế, tương ứng với 2.844 bộ không đúng chuẩn.
Thông tư 26 đưa ra 6 kích cỡ bàn ghế khác nhau trong một phòng học nhằm mục đích phù hợp với thể trạng của nhiều học sinh khác nhau (từ 1 m đến 1,75 m) tương ứng với 6 nhóm bàn ghế khác nhau về chiều cao, chiều rộng và chiều sâu...
Song theo báo cáo của Trung tâm Bảo vệ sức khỏe lao động và môi trường TP HCM, qua kết quả quan trắc môi trường tại 146 lớp học của 31 trường thuộc địa bàn các quận 5, 11, 3, Tân Phú và huyện Củ Chi, kết quả nhiều trường học còn tình trạng cỡ bàn ghế chưa phù hợp với chiều cao của học sinh.
Tại một số trường học hiện nay, cách kê bàn ghế chưa đúng, một số trường còn kê sát tường và sát bảng; đa số phòng học sử dụng máy lạnh có nồng độ khí carbonic cao hơn mức tiêu chuẩn; 71% phòng học có tiếng ồn cao hơn so với mức quy định; chỉ 30% số phòng học có chỉ số ánh sáng đồng đều, vẫn còn nhiều phòng học có nhiều vị trí thiếu ánh sáng hoặc quá chói.
Về ảnh hưởng đến tâm lý học sinh, chuyên gia tâm lý Võ Thị Minh Huệ- Văn phòng tư vấn Tâm lý trẻ TP HCM cho rằng một trẻ học lớp 5 mà ngồi bàn ghế học sinh lớp 1 lâu ngày thì tâm lý các em sẽ không thoải mái, sẽ có suy nghĩ mình còn nhỏ, hành động “trẻ con như học sinh lớp 1”, dễ mang tâm lý không cần nỗ lực học tập.
2. Sử dụng bàn ghế để ngồi học chiếm gần 80% thời gian của học sinh ở trường. Vì thế, bàn ghế được cho là một trong những nguyên nhân làm gia tăng bệnh, tật học đường, ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng học tập của học sinh. Theo
ThS. BS Lỗ Văn Tùng- Khoa Vệ sinh và Sức khỏe trường học (Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường), một yêu cầu quan trọng trước hết là chiều cao của bàn và ghế phải phù hợp với kích thước cơ thể học sinh.
Nếu ghế quá cao, khi ngồi, chân học sinh sẽ bị treo, không sử dụng được bàn chân làm điểm tựa bổ sung, toàn bộ trọng lực của cơ thể sẽ dồn vào mặt dưới của đùi. Nếu ghế quá thấp, khi ngồi gập chân lại, mạch máu ở kheo có thể bị chèn ép, làm giảm lưu thông máu đến cẳng chân và bàn chân. Ngồi lâu như vậy sẽ không thoải mái, chân rất mỏi đặc biệt là ở khớp đầu gối.
Bác sĩ CKII Trương Công Dũng- Hội Nội soi cơ xương khớp TP HCM cũng cho biết: Chiều cao bàn ghế phải phù hợp với từng lứa tuổi học sinh để khi ngồi, cột sống các em luôn ở tư thế thẳng đứng, vuông góc với mặt ghế, hai chân thoải mái không gò bó. Cụ thể, bàn ghế không phù hợp sẽ khiến người ngồi sai tư thế như cong lưng, cổ cúi... gây đau nhức, gù lưng, vẹo cột sống, nặng hơn là thoái hóa cột sống cổ, co rút cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thể hình và thẩm mỹ.
Còn theo phân tích của BS Lỗ Văn Tùng, nếu bàn quá cao so với ghế thì khoảng cách từ mắt đến sách vở của học sinh bị rút ngắn lại, tạo ra thói quen nhìn gần cho học sinh, về lâu dài có thể dẫn đến cận thị.
Bên cạnh đó, khi học sinh viết bài trên bàn học không phù hợp, tư thế ngồi sẽ không ngay ngắn, cột sống bị uốn cong quá mức hoặc vẹo về bên phải hoặc bên trái, ảnh hưởng đến sự phát triển của các cơ lưng và các đốt sống, lâu ngày có thể dẫn đến cong vẹo cột sống. Ngoài ra, chiều sâu, chiều rộng, tính đồng bộ của bàn ghế, kích thước của tựa lưng cũng có vai trò rất quan trọng để tạo tư thế ngồi thoải mái cho học sinh.
Theo các chuyên gia y tế trong lĩnh vực nhãn khoa, khi đã cận thị, nếu không được phát hiện sớm để điều trị sẽ gây mệt mắt, thậm chí nhức mắt hoặc nhức đầu ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. Trẻ cận thị sẽ bị hạn chế trong nhiều lĩnh vực như sự nhanh nhạy, giao tiếp xã hội, nhận biết hình thể, sử dụng bàn tay cũng như việc lựa chọn một số nghề.
Nói về tình trạng cận thị quá nhiều ở các em học sinh, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung từng chia sẻ: Tham dự Hội khỏe Phù Đổng, học sinh các quận nội thành đeo kính rất nhiều, thậm chí có đoàn đeo kính đến 1/3 quân số. Ngành giáo dục cần đưa việc giảm tỷ lệ học sinh cận thị vào mục tiêu giáo dục trong những năm học tới.