Tàu vỏ thép nâng bước ngư dân

Tàu vỏ thép hư hỏng, trách nhiệm phải được quy rõ ràng, xử lý nghiêm khắc.

Tính đến ngày 30/6/2017, các ngân hàng thương mại đã ký hợp đồng tín dụng để đóng mới, nâng cấp 993 tàu (593 tàu vỏ gỗ, 333 tàu vỏ thép và 67 tàu vỏ vật liệu mới), chiếm 92% tổng số hồ sơ đề nghị vay vốn của chủ tàu.

Tổng số tiền cam kết cho vay là 9.814 tỷ đồng; giải ngân cho vay theo tiến độ đóng mới, nâng cấp tàu đạt 8.928 tỷ đồng, dư nợ đạt 8.762 tỷ đồng, tăng 14% so với 31/12/2016.

Với nguồn vốn này, tính đến 31/7/2017 đã có 761 tàu cá đóng mới đi vào hoạt động, trong đó có 301 tàu vỏ thép, 53 tàu composite, 407 tàu vỏ gỗ đóng mới và 105 tàu cá nâng cấp đi vào hoạt động sản xuất.

Có thể nói, Nghị định 67 quá phù hợp với nguyện vọng của ngư dân, đã thổi một luồng gió mới vào lĩnh vực khai thác thủy sản.

Từ chính sách hỗ trợ này, ngư dân cả nước đã có điều kiện để thay thế dần các phương tiện đánh bắt cũ kỹ, lạc hậu bằng các phương tiện đánh bắt hiện đại.

Nhờ đó, ngư dân có thể bám biển dài ngày, nâng cao thu nhập sau mỗi phiên biển và bảo đảm an toàn trong quá trình hoạt động.

Không chỉ là hiện đại hóa những con tàu, đảm bảo an toàn cho ngư dân có những chuyến đi biển dài ngày mà Nghị định 67 còn tiếp sức cho ngư dân trong việc giữ vững chủ quyền biển đảo nhờ những cột mốc chủ quyền là các ngư dân.

Không chỉ ngư dân mà nhân dân cả nước đặt rất nhiều kỳ vọng vào Nghị định 67 tạo bước đột phá thực hiện khát vọng vươn ra biển lớn của cả dân tộc.

Tuy nhiên, tại cuộc họp tổng kết 3 năm thực hiện Nghị định 67, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng chỉ rõ: “Bên cạnh nhiều kết quả đạt được, quá trình triển khai thực hiện Nghị định 67 còn bộc lộ các hạn chế, tồn tại cả trong nội dung của Nghị định và việc triển khai thực hiện”.

Chẳng hạn, chính sách đầu tư chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đòi hỏi. Cơ sở hạ tầng nghề cá chất lượng thấp, thiếu đồng bộ, việc đầu tư, nâng cấp chưa tương xứng, chưa đáp ứng yêu cầu của ngư dân...

Đặc biệt việc một số tàu vỏ thép tại Bình Định và một số tỉnh Nam Trung Bộ bị hư hỏng do chất lượng kém, vỏ thép bị rỉ sét nặng, máy tàu thường xuyên bị hư hỏng, trang thiết bị như máy dò, hầm bảo quản, bóng đèn bị hư hỏng hoặc không hoạt động... gây thiệt hại cho ngư dân và ảnh hưởng lớn đến chính sách của Đảng và Nhà nước.

Tất nhiên, để xảy ra tình trạng tàu kém chất lượng có nhiều nguyên nhân, trong đó trách nhiệm chính phải thuộc về các doanh nghiệp đóng tàu.

Phó Thủ tướng chỉ rõ: “Tàu cá chất lượng hay không là do người đóng tàu, và vai trò của cơ quan kiểm tra, giám sát, đăng kiểm. Người dân không thể biết, giám sát chất lượng tàu cá. Do đó, khi xảy ra sự cố, cơ sở đóng tàu phải chịu trách nhiệm”.

Truy trách nhiệm, yêu cầu khắc phục hậu quả, xử lý nghiêm đối tượng sai phạm thậm chí là truy cứu trách nhiệm hình sự là việc cần phải làm để khắc phục những sự cố liên quan đến tàu được đóng theo Nghị định 67. Tuy nhiên, điều đáng buồn đó là niềm tin của ngư dân về chính sách tốt đẹp cũng bị vơi bớt ít nhiều.

Ông Ngô Đình Ba - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định thông tin, khi Nghị định 67 mới ban hành, nhiều ngư dân địa phương háo hức muốn được đóng tàu vỏ thép để ra khơi đánh bắt, bảo vệ chủ quyền biển đảo.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, tại Phù Mỹ có hàng chục trường hợp được phê duyệt đủ điều kiện đóng tàu theo Nghị định 67 nhưng không ít trong số đó đã xin rút hồ sơ.

Nguyên nhân là do tàu vỏ thép đội giá cao hơn so với dự toán ban đầu, phía ngân hàng chậm thẩm định hồ sơ vay vốn của ngư dân và nhất là sau sự cố hàng loạt tàu vỏ thép trên địa bàn bị hư hỏng.

Theo đó nhiều địa phương đề nghị các bộ ngành liên quan có biện pháp chấn chỉnh các cơ sở đóng tàu kém chất lượng, đồng thời chỉ đạo các ngân hàng thương mại tạo điều kiện tốt nhất để ngư dân tiếp cận vốn vay có như vậy ngư dân mới yên tâm hiện đại hóa tàu cá vươn khơi bám biển.

Phải gỡ vướng mắc, tiếp tục khơi thông dòng vốn, đặc biệt chấn chỉnh hoạt động đóng tàu để đảm bảo chất lượng tàu, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đề nghị Bộ NNPTNT và các bộ, ngành, địa phương liên quan tập trung thực hiện đồng thời hai nhóm giải pháp.

Một mặt tổ chức thực hiện có hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị định 67 đã nêu ra. Cùng với đó, phải sớm nghiên cứu, hoàn thiện các quy định của Nghị định 67 để phù hợp hơn, áp dụng hiệu quả hơn trong thực tiễn.

Trong đó, nhiệm vụ ưu tiên cấp bách là sớm khắc phục sự cố tàu vỏ thép. “Không thể người dân bỏ tiền ra mà phải mua tàu không an toàn, kém chất lượng”- Phó Thủ tướng chỉ đạo: “Phải tăng vai trò giám sát của người dân, chủ tàu cá trong quá trình đóng mới, bảo dưỡng, nâng cấp tàu cá”.

Đồng thời, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng yêu cầu phải điều tra, xử lý nghiêm sai phạm của các tổ chức, cá nhân trong việc đóng mới, cải tạo tàu cá; chấn chỉnh công tác đăng kiểm.

Yêu cầu cơ quan quản lý nhà nước nhanh chóng tổng hợp, rà soát các cơ sở đóng mới, nâng cấp tàu cá, đưa ra khỏi danh sách các cơ sở không đủ điều kiện hoặc thiếu trách nhiệm trong đóng mới, sửa chữa tàu cá cho ngư dân; rà soát thiết kế, vật liệu đóng tàu đã ban hành; tham khảo, tiếp thu kinh nghiệm của người dân.

Đặc biệt, “các bộ, ngành theo chức năng nhiệm vụ kịp thời giải quyết các khó khăn, vướng mắc của ngư dân, các địa phương để bảo đảm triển khai đồng bộ, hiệu quả Nghị định 67”.

Về vốn tín dụng, Phó Thủ tướng chỉ đạo, cần áp dụng cơ chế cho vay phù hợp, bổ sung cơ chế xử lý rủi ro đối với vay vốn lưu động tạo điều kiện để ngư dân tiếp cận mức vay ưu đãi.

Xử lý đích đáng sai phạm của các đối tượng liên quan, không để sự việc tương tự xảy ra, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương phải khắc phục ngay những hạn chế tại Nghị định 67, đồng thời sớm đề xuất phương án sửa đổi Nghị định cho phù hợp, triển khai hiệu quả hơn để có thể áp dụng từ đầu năm 2018.

Có như vậy mới thực hiện tốt chủ trương hiện đại hóa tàu cá và ngư dân mới yên tâm đánh bắt trên biển, đồng thời cùng các lực lượng chấp pháp bảo vệ vững chắc biển trời Tổ quốc.

Lục Bình