Truyện Kiều - Thước đo phẩm chất cho người doanh nhân

Tầng lớp doanh nhân và kinh tế tư nhân có vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển nhanh chóng và bền vững của đất nước trong bối cảnh Toàn cầu hóa, Cách mạng số và Kỷ nguyên thông tin hôm nay. Một trong những nhân tố (hoặc điều kiện) cốt thiết cho sự hình thành bản lĩnh một doanh nhân chân chính, rất cần một tư chất văn hóa, có thể gọi là văn hóa doanh nhân; cái đó chỉ có thể được bắt nguồn, được bồi đắp, được tiếp sức, được kết tinh và tỏa sáng bởi những tinh hoa văn hóa dân tộc. Và nói tinh hoa văn hóa dân tộc, không thể không nói đến Nguyễn Du - Đại thi hào dân tộc, với hai lần bước ra đại lộ văn minh nhân loại, trong tư cách Danh nhân Văn hóa thế giới; và Truyện Kiều - “thiên thu tuyệt điệu từ”.

Truyện Kiều với Doanh nhân

Suốt hai trăm năm qua, nhân dân ta không ngừng đọc Kiều, lẩy Kiều, vịnh Kiều, tập Kiều, và vận Kiều vào mọi tình huống cụ thể của đời sống, đó là thói quen, gần như là tín ngưỡng của người dân Việt thuộc mọi tầng lớp, Trước đây là trí thức và nông dân, kể từ một ông vua tự nhận mình là hay chữ như Tự Đức đến bất cứ ai thuộc trong số nhân quần mù chữ. Còn bây giờ là mọi tầng lớp cư dân, từ giới hoạt động chính trị, giới quản lý hành chính, giới doanh nhân, giới trí thức, và những người lao động có kỹ năng nghề nghiệp.

Trong kinh doanh cũng không ngoại lệ, theo TS Phạm Văn Tuần – TGĐ công ty Hanvico một người đã sống và làm việc đúng với câu “Chữ Tâm kia mới bằng ba chữ Tài” chia sẻ: “Người doanh nhân làm ra sản phẩm và sẽ coi sản phẩm là con đẻ của mình nếu họ có Tâm. Họ sẽ thổi hổn vào đó để nó được xã hội hà hơi, tiếp sức cho có sức sống lâu bền và giá trị tinh thần được thăng hoa, tâm hồn người doanh nhân thanh thản. Còn những doanh nhân đưa ra thị trường nhiều chiêu lừa đảo để xã hội nghi ngờ lẫn nhau, một xã hội trắng đen lẫn lộn, thật già khó phân biệt thì trong hoàn cảnh đó, chữ Tâm trong Truyện Kiều lại cần hơn bao giờ hết, nó như một thước đo phẩm chất cho người doanh nhân. Nhưng người doanh nhân cũng cần có cái quyết liệt, cái hiên ngang của Từ Hải và cũng rút ra bài học thất bại của Từ Hải vì mỹ nhân. Trong kinh doanh, phải hài hòa giữa lý trí và tình cảm, nhưng lý trí phải luôn sáng suốt và ở trên tình cảm. Gây dựng cơ nghiệp, gây dựng thương hiệu vô cùng vất vả nhưng vì tình, vì tiền mà mù quáng có khi "buôn danh ba vạn bán danh ba hào“ để cơ đồ sụp đổ.”

Vậy với doanh nhân Truyện Kiều có quan trọng? Nói như GS Nguyễn Đình Chú, : “Là người Việt Nam, mà không đến được với Truyện Kiều là một điều đáng tiếc. Doanh nhân vốn là những người có trí tuệ, có học vấn nổi trội, nếu chưa đến được với Truyện Kiều thì lại càng đáng tiếc.”

Doanh nhân với Truyện Kiều

Truyện Kiều có thể coi như một đối tượng trực tiếp được khai thác kinh doanh. Sau khi được xuất bản, Truyện Kiều ra đời trở thành một tác phẩm được lưu truyền và ăn khách nhất. Năm 1866, ấn bản Truyện Kiều chữ Nôm (khắc gỗ) là bản Truyện Kiều cổ nhất được tìm thấy do Liễu Văn đường phát hành và tải bản 1871. Có thể thấy các nhà in thời cổ nổi tiếng như Thịnh Mỹ đường, Quan Văn đường, Phúc Văn đường, Quảng Thịnh đường, Bảo Hoa các, các nhà in ở Hà Nội, Sài Gòn… đều không thể không tham gia xuất bản Truyện Kiều. Điều đó có thể hiểu nhu cầu xuất bản Truyện Kiều quả lớn và ngược lại, Truyện Kiều đã góp phần làm nên thương hiệu của các nhà in đó. Ngày nay, hầu hết các nhà xuất bản trên toàn quốc và các nhà sách tư nhân đều đã tham dự việc xuất bản và phát hành Truyện Kiều. Không thể thống kê nổi một con số chính xác bởi việc đó là khó có thể, và nó nằm ngoài sức tưởng tượng, nhưng có thể khẳng định đó là siêu lợi nhuận ở thể loại truyện thơ có thể mang lại từ một tác phẩm.

Không chỉ vậy các loại ấn phẩm khác từ tranh vẽ chủ đề Kiều, nhân vật Truyện Kiều, câu đối Kiều được khai thác tối đa trên các vật dụng đời sống, trên nhiều loại hình nghệ thuật dân gian như tranh từ bình, tranh Đông Hồ, tranh in trên gốm sử với các vật dụng như bình phong, khảm trai, lọ bình, âm chén, bát đĩa... Nhiều tranh dân gian, vật phẩm trở thành đồ cổ đắt giá của các nhà sưu tập. Nghiên cứu Truyện Kiều, thực hiện các tác phẩm chủ đề Kiều, Nguyễn Du như một chứng chỉ nghệ nghiệp trường đời, làm nên tên tuổi nhà nghiên cứu, các văn nghệ sĩ và thương hiệu doanh nghiệp.

Có thể nói Truyện Kiều vẫn là một chủ đề nóng được toàn dân Việt quan tâm tạo nên một thị trường mở, đầy tiềm năng để các doanh nhân chủ động sáng tạo khai thác. Giá trị Truyện Kiều có thể được nhận định cụ thể, sâu sắc hơn ở từng lĩnh vực cuộc sống tuỳ thuộc vào sự tìm hiểu của các doanh nhân trong từng lĩnh vực đặc thù của doanh nghiệp. Trong bối cảnh các doanh nghiệp cần khẳng định Văn hoá doanh nghiệp Việt Nam thì việc tìm ý tưởng sang tạo từ Truyện Kiều, vận dụng các giá trị Truyện Kiều là con đường ngắn nhất, đúng đắn nhất và có thể chính phục hàng triệu người Việt vốn yêu mến Truyện Kiều, yêu mến Nguyễn Du cũng như tạo nên sự khác biệt, tạo nên giá trị Việt để có thể khẳng định mình trong thế giới phẳng, trong xu hướng kinh tế toàn cầu hoá và có thể xây dưng Xã hội tri thức.

Trần Vân