Nhiếp ảnh phải chăng chỉ phản ánh 'cái đẹp'?

Tác phẩm “Nghệ nhân mỹ nghệ vàng bạc” của Hồ Sỹ Trung.

Chưa đề cao phản ánh thực trạng

Cuộc thi ảnh “Phố phường Hà Nội” đã thu hút được đông đảo các nghệ sĩ tham gia hưởng ứng. Tuy nhiên, đằng sau những bức ảnh được trao giải cao phản ánh cái đẹp lại thiếu đi bóng dáng của những bức ảnh phản ánh đúng được thực trạng khách quan của Hà Nội hiện nay, qua đó có thể phần nào nói lên rằng, Thủ đô cũng đang đứng trước nhiều những khó khăn, thách thức cần phải giải quyết.

Tại buổi triển lãm, nhiếp ảnh gia Hồ Sỹ Trung- chủ nhiệm CLB Nhiếp ảnh Thăng Long đã có những chia sẻ thẳng thắn: “Thực ra chúng tôi thường xuyên tiếp xúc và chụp về Thủ đô. Thường ngày cứ xách máy đi là muốn chụp, kể cả cái được và chưa được, đẹp và chưa đẹp, cuộc thi này rất là phù hợp với hoàn cảnh hiện nay. Tuy nhiên, thực ra mà nói, chủ đề phố phường Hà Nội rất rộng, trong tâm của tôi cũng muốn số lượng ảnh được chọn treo ở đây phải có 15 – 20% phản ánh hiện thực, cái mặt trái của xã hội, như thế thì sẽ hay hơn. Chúng ta đang bị sa quá nhiều vào việc ca ngợi hơn là phản ánh. Đây là một điều đáng phải quan tâm và lưu ý”.

Theo ông Trung, chúng ta không nên chỉ chụp những cái mặt đẹp, mặt được của Hà Nội mà ngược lại cũng phải ghi lại những cái chưa được, cần phải khắc phục của Hà Nội. “Đây là một tiếng nói phản biện để giúp Thủ đô ngày càng hoàn thiện hơn và cũng là điều mà nhiều nghệ sĩ chưa thực hiện được. Phải chăng đó cũng là câu hỏi đặt ra cho các cấp cao hơn, rằng hãy đưa ra những tiêu chí cụ thể vào trong các cuộc thi. Chẳng hạn như trong cuộc thi năm nay, những tấm ảnh đẹp về Hà Nội sẽ được trao cho giải thưởng riêng, bên cạnh đó những tấm ảnh phản ánh những tồn tại, chưa tốt của Thủ đô cũng phải có giải thưởng riêng, như vậy tôi nghĩ sẽ khuyến khích được những nghệ sĩ bấm máy với thông điệp có tính chất xây dựng Thủ đô hơn nữa”- ông Trung nói.

Giải thích cho điều này, ông Đặng Đình An- chủ tịch Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội chia sẻ: “Sự khai thác các đề tài về Hà Nội là cả một vấn đề không đơn giản với BTC và các nhiếp ảnh gia, bởi hàng năm đều có các cuộc thi với đề tài Hà Nội, do các quy định bắt buộc. Chính điều này dễ dẫn đến sự nhàm chán, hay lặp đi lặp lại các mô tuýp chụp.

Bên cạnh đó, khoảng cách giữa các đề tài thực tế vẫn rất mong manh, do vậy cũng rất khó cho các nhiếp ảnh gia đi sâu vào đặc trưng của từng cuộc thi để chụp. Tuy nhiên, tất cả những tác phẩm ảnh có mặt tại cuộc thi đều là những tác phẩm ảnh mang dấu ấn đột phá trong phong cách thể hiện. Những khoảnh khắc đời thường được nâng tầm lên ảnh nghệ thuật – đó là thành công của các nhiếp ảnh gia trong lần này. Hy vọng, trào lưu này sẽ tiếp tục được phát huy và nâng cao hơn nữa trong đời sống nhiếp ảnh của chúng ta”.

Nhiếp ảnh gia Hồ Sỹ Trung đang trả lời báo chí.

Nhiếp ảnh cần thâm nhập vào cuộc sống

Theo ông Hồ Sỹ Trung, nhiếp ảnh không chỉ phản ánh những cái đẹp, người nghệ sĩ khi chụp ảnh cần phải phản ánh được tất cả những hiện thực của xã hội, phải đi nhiều nơi và nói lên được những mặt còn tồn tại hiện nay và phải nói lên được tiếng nói thật chứ không chỉ dừng lại ở chụp những bức ảnh đẹp, hoa mỹ. “Ngoài cái phiêu của người nghệ sĩ theo cảm xúc đẹp của mình, chúng ta cũng phải mang lại giá trị nhân văn thật của nó, làm sao cho cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn, chứ không phải chúng ta chỉ chụp những bông hoa, cảnh đẹp. Nhiếp ảnh nó rất phong phú là như vậy”- ông Trung nhấn mạnh, đồng thời có những phân tích: “Nhiếp ảnh bây giờ không phải là cái gì quá xa lạ nữa, nó rất phổ biến. Giới trẻ ngày nay được rất nhiều ưu ái của thời đại, họ có thể chụp ảnh bằng điện thoại hay bằng nhiều thiết bị khác nhau, kể cả máy móc bây giờ cũng rất hiện đại. Vậy thì giới trẻ hãy phát huy từ sức mạnh, kiến thức của mình cố gắng lăn vào cuộc sống mà ghi lại những hình ảnh thật, những hình ảnh đẹp và chưa đẹp, làm sao dần đưa nhiếp ảnh đi lên. Quan trọng nhất, các bạn trẻ hãy chịu khó học hỏi, không ai có thể giỏi được ngay cả, cho nên phải chụp nhiều, đi nhiều, thâm nhập cuộc sống nhiều kể cả nắng mưa bão bùng thì mới có được những tác phẩm tốt, phản ánh đúng thực trạng. Tác phẩm không thể tự đến được, mình phải tìm đến nó, tự những người nghệ sĩ phải tìm ra nó bằng chính khả năng của mình”.

Thủ đô đang chuyển mình một cách mạnh mẽ, trong đó linh hồn của Hà Nội, hồn cốt của Hà Nội có còn giữ được vẻ đẹp của truyền thống nghìn năm văn hiến hay không là có sự đóng góp không hề nhỏ của chính những nghệ sĩ nhiếp ảnh thông qua những tác phẩm của mình. Chính những bức ảnh phản ánh đúng thực trạng tồn tại của Thủ đô sẽ là nền tảng cho sự cố gắng, thay đổi ngày một đi lên của Hà Nội.

Phạm Quý