Dè dặt xăng E5
Kể từ 1/1/2018, xăng E5 sẽ chính thức được triển khai rộng khắp, thay thế xăng RON92. Như vậy, kể từ thời điểm trên, thị trường sẽ chỉ tồn tại 2 loại xăng E5 RON 92 và xăng khoáng RON95.
Tuy nhiên nhiều ý kiến cho rằng, mặc dù đã sắp đến “giờ G” song tín hiệu đón nhận từ phía người tiêu dùng cả nước vẫn còn yếu ớt.
Ảnh minh họa.
9% người sử dụng
Theo tính toán của Bộ Công thương, từ đầu năm 2018, khi loại bỏ xăng A92 thay thế bằng E5, cả nước sẽ cần khoảng 5,5 triệu m3 xăng E5, tương đương cần 275.000 m3 E100.
Nguồn cung cấp E100 dự kiến từ các nhà máy sẽ vào khoảng 520.000 m3/năm, đủ cung cấp nhu cầu pha xăng E5. Đến thời điểm hiện tại, các doanh nghiệp (DN) đang nỗ lực trong việc chuẩn bị nguồn cung và hệ thống bán lẻ xăng E5.
Tuy nhiên, theo ông Phan Thế Ruệ, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, nhiều DN nhỏ vẫn khó khăn bởi chi phí cho những thay đổi về cơ sở vật chất, bồn bể, trạm phối trộn…
Thêm vào đó, đối với các cửa hàng tư nhân, đại lý đang nhập xăng từ các DN đầu mối, việc thuyết phục họ chuyển qua bán xăng sinh học không dễ bởi tâm lý lo ngại xăng sinh học hao hụt nhiều hơn xăng khoáng truyền thống.
“Hiện người tiêu dùng cũng chưa thật sự mặn mà với loại xăng E5, điều này thể hiện qua tỷ lệ tiêu thụ xăng E5 trên thị trường mới chỉ đạt 9% trên tổng lượng tiêu thụ xăng khoáng. Việc thay đổi nhận thức và tập quán sử dụng của người tiêu dùng với xăng sinh học luôn là một vấn đề nan giải đối với các cơ quan chức năng từ trước đến nay, nhất là khi chênh lệch giữa giá bán lẻ của xăng E5 và xăng khoáng RON92 không đủ sức thu hút họ”, ông Ruệ nhận định.
Đại diện Sở Công thương TP Hồ Chí Minh – một trong những thành phố đi đầu trong việc triển khai kinh doanh xăng E5 cũng cho hay, đến ngày 31/8, thành phố có 240/533 cửa hàng xăng dầu tham gia phân phối xăng sinh học E5 (tỷ lệ 45%).
Tuy nhiên sản lượng tiêu thụ bình quân chỉ đạt hơn 8.000 m3/tháng, chiếm 6,2% tổng sản lượng tiêu thụ xăng dầu trên địa bàn thành phố và giảm 3,3% so với thời điểm tháng 10-2016.
“Việc sản lượng tiêu thụ có chiều hướng giảm do người tiêu dùng vẫn chủ yếu sử dụng xăng truyền thống và không chủ động thay đổi chuyển sang tiêu dùng xăng sinh học E5. Đồng thời chênh lệch giữa giá bán xăng sinh học E5 và xăng khoáng A92 là 270 đồng/lít, mức này không hấp dẫn người tiêu dùng và bản thân họ cũng còn tâm lý e ngại”, đại diện lãnh đạo TP Hồ Chí Minh cho biết thêm.
Nhiều lo ngại
Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, đứng trên góc độ người tiêu dùng, lợi ích từ xăng E5 đã được tuyên truyền nhiều, các tiêu chuẩn về chất lượng cũng đã được các cơ quan chức năng ban hành. Nhưng nguồn nguyên liệu sắn để sản xuất Ethanol, dùng phối trộn xăng E5 bị phụ thuộc thời tiết và người sản xuất, nên rất có thể không ổn định về sản lượng, giá cả, liệu rằng có ảnh hưởng tới nguồn cung và giá cả xăng sinh học?
Ông Hùng cũng lo ngại, về giá nguyên liệu, tại Việt Nam, giá sắn từ chỗ chỉ khoảng 1.500 – 1.700 đồng/kg, từ khi nhà máy sản xuất ethanol đầu tiên đi vào hoạt động, giá sắn đã lên đến 3.500 đồng/kg, có thời điểm lên đến 4.500 – 5.000 đồng/kg. Vậy khi các nhà máy sản xuất Ethanol đều đi vào hoạt động, nhu cầu nguyên liệu tăng cao, liệu giá sắn có giữ được sự ổn định?
Cùng với đó, xăng sinh học không có nhiều nguồn cung cấp như xăng khoáng, liệu có dẫn đến khả năng độc quyền khiến cho người tiêu dùng bị thiệt thòi?
Cũng theo ông Lưu Quang Thái, Chủ tịch Hiệp hội nhiên liệu sinh học Việt Nam, nguyên liệu sắn chiếm tới hơn 70% giá thành E100 để trộn xăng E5.
Vì vậy ổn định nguồn cung sắn với giá mua hợp lý là yếu tố quyết định giá E100 của Việt Nam có thể cạnh tranh với E100 nhập khẩu. Khi nhu cầu sắn tăng cao, giá sắn cũng sẽ tăng lên theo, khi đó giá E100 của Việt Nam sẽ tăng cao hơn giá E100 nhập khẩu.
Ngược lại, nếu giá sắn quá thấp, nông dân trồng sắn sẽ không có lãi, dẫn đến thu hẹp sản xuất, căng thẳng nguyên liệu sản xuất cồn.
Do vậy, quy định mức giá sàn và giá trần của sắn là biện pháp cần thiết để ổn định nguyên liệu cho sản xuất cồn và đảm bảo lợi ích của nông dân.