Tâm huyết của đội ngũ y tế thôn bản
Sau gần 20 năm triển khai mạng lưới nhân viên y tế thôn bản rộng khắp, công tác chăm sóc y tế khu vực vùng sâu, vùng xa tại tỉnh Lâm Đồng đã có những bước thay đổi đáng kể, đời sống của người dân được nâng cao nhờ tiếp cận các dịch vụ y tế ngay tại nơi mình sinh sống.
Tục mời thầy cúng khi ốm đau đã dần được loại bỏ, khi bị ốm bà con đã tìm ra trạm y tế để khám bệnh.
Với thâm niên hơn 20 năm công tác trong ngành y tế địa phương, bà Tô Thanh Thủy, Trưởng phòng Tổ chức hành chính, Trung tâm Y tế huyện Lạc Dương, có nhiều kỷ niệm đáng nhớ trong công tác vận động, chăm sóc y tế sức khỏe cho bà con ở thôn vùng sâu.
Bà Thủy chia sẻ, có những chuyến đi vào nơi ở của bà con xã Đưng K’nớ (huyện Lạc Dương), chúng tôi gần như phải… bò trên đường vì mưa làm đất bùn sình lầy, leo dốc trơn trượt. Vào đến xã rồi phải tới từng nhà tuyên truyền cách phòng ngừa dịch bệnh và do khi đó mỗi hộ sinh sống ở một ngọn đồi nên có khi cả buổi mới đến được 1 - 2 nhà.
Khó khăn là thế, nhưng nhận thức của bà con dân tộc thiểu số về chăm sóc sức khỏe mới là trở ngại lớn nhất đối với nhân viên y tế thôn bản.
“Ngày đó, người dân có bệnh là gọi thầy cúng tới, đến khi nguy kịch rồi qua đời thì cho rằng đó là do ý trời đã định như thế”, y sĩ K’ Yêm, Phó trạm y tế xã Gia Bắc, huyện Di Linh (Lâm Đồng) nhớ lại. Ông K’ Yêm từng gắn bó 27 năm với ngành y; ban đầu ông làm công tác y tế tại xã Gia Bắc, nơi có hơn 90% người dân tộc thiểu số. Sau đó, ông được cử đi học rồi trở về làm việc tại Trạm y tế xã Gia Bắc. Là người địa phương nên ông hiểu rõ văn hóa, phong tục, tập quán của bà con mình. Dù vậy, phải mất nhiều năm kiên trì tuyên truyền, nhận thức của bà con mới được thay đổi.
“Tục mời thầy cúng dần được xóa bỏ; thay vào đó, có vấn đề gì về sức khỏe bà con đã biết tìm đến trạm y tế xã khám bệnh và nếu vấn đề chuyên môn vượt khả năng của trạm thì bệnh nhân sẽ được chuyển lên tuyến trên để điều trị kịp thời”, ông K’ Yêm bộc bạch.
Theo Sở Y tế tỉnh Lâm Đồng, hiện toàn tỉnh có 1.133 nhân viên y tế đang hoạt động tại 1.148 thôn, bản (chiếm tỷ lệ 98,7%). Phần lớn cán bộ y tế được tuyển chọn ngay tại địa phương nên thuận lợi trong công tác tuyên truyền, vận động người dân trong việc ngăn ngừa dịch bệnh và chăm sóc sức khỏe.
Theo bà Tô Thanh Thủy, Trung tâm Y tế huyện Lạc Dương, cán bộ y tế thôn, bản được đào tạo các khóa từ 3 - 6 tháng (tương đương sơ cấp y tá), trang bị kiến thức chuyên môn như tuyên truyền, hướng dẫn người dân biết cách phòng tránh bệnh dịch, chăm sóc sản phụ tại gia đình, vận động người dân trồng thuốc nam, giữ gìn vệ sinh trong ăn uống...
“Dù mức hỗ trợ hàng tháng chỉ hơn 600.000 đồng/người nhưng cán bộ y tế thôn vẫn rất nhiệt tình truyền tải tới người dân những thông tin về y tế. Trước mỗi đợt tuyên truyền phòng chống dịch bệnh hay khám chữa bệnh tại cộng đồng, các cán bộ y tế thôn sẽ tới từng nhà vận động người dân sắp xếp thời gian, công việc để tới địa điểm thăm khám. Từ những buổi khám bệnh này, nhiều trường hợp người dân mắc bệnh được phát hiện và chuyển lên tuyến trên chữa trị kịp thời”, bà Thủy cho biết.
Còn theo bác sĩ chuyên khoa 1 Lê Thành Quang, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Di Linh, nhờ hệ thống cán bộ y tế cơ sở làm tốt công tác tuyên truyền nên người dân thường xuyên đến khám chữa bệnh hơn. Gần đây, các trạm y tế xã được đầu tư nhiều hơn về trang thiết bị như có 9/19 trạm y tế xã có máy siêu âm, 7/19 xã có máy đo điện tim, một số xã vùng sâu được trang bị máy thử đường huyết cho kết quả sớm... Nhờ đó, người dân được chăm sóc những bệnh cơ bản ngay tại xã chứ không phải di chuyển lên huyện.