Khi nhà đầu tư ngoại tham gia cổ phần hóa doanh nhiệp nhà nước
Để nhà đầu tư ngoại tham gia mạnh hơn vào quá trình cổ phần hóa doanh nhiệp nhà nước (DNNN); thời gian qua, chúng ta đã có nhiều nỗ lực. Tuy nhiên có một số mục tiêu chưa đạt được. Đại Đoàn Kết đã trao đổi cùng một số chuyên gia về vấn đề này.
PV: Thưa ông trong thời gian tới, chúng ta cần những gì từ doanh nghiệp?
Ông Adam Sitkoff (Giám đốc điều hành, Hiệp hội thương mại Hoa Kỳ tại Hà Nội): Trong quá trình phát triển kinh tế, Chính phủ cần nhiều nguồn lực, và ngay cả doanh nghiệp (DN) cũng cần nhiều nguồn lực. Do vậy, nhà đầu tư chúng tôi đánh giá cổ phần hóa (CPH) DNNN là một trong những khâu quan trọng để thu hút nguồn lực đó. Chúng ta thấy rằng, các nhà đầu tư muốn thoải mái khi đầu tư vào một DN, họ cần xem quy trình định giá DN có chuẩn, đúng chuẩn mực quốc tế hay không? Như thế nhà đầu tư mới mạnh dạn tham gia vào quá trình CPH. Do vậy Chính phủ cần có những thay đổi gì để hấp dẫn nhà đầu tư chiến lược.
Ông Phạm Đức Trung (Trưởng ban Cải cách đổi mới DNNN, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung Ương): Cần đảm bảo tính công khai, minh bạch thông tin trong quá trình CPH về quá trình triển khai, các thông tin liên quan đến hoạt động của DN sẽ CPH và quyền được tiếp cận thông tin của các nhà đầu tư, trong đó có các cổ đông chiến lược.
Cụ thể: Thực hiện việc công bố danh mục DN cổ phần hóa trên Cổng thông tin Chính phủ nhằm thể hiện sự minh bạch thông tin cũng như yêu cầu đối với bản thân các DN trong diện CPH phải thực hiện có trách nhiệm theo đúng lộ trình phê duyệt. Bên cạnh đó chúng ta cũng cần phải duy trì các cam kết của Chính phủ cho DN trước khi CPH (bảo lãnh vay vốn, thặng dư cổ phần để tăng vốn nhà nước tại DN để tái đầu tư nguồn lực cho DN sau CPH…).
Ông Nguyễn Đình Cung (Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương): Để thu hút nhà đầu tư nước ngoài tham gia CPH DNNN, chúng tôi phát hiện nhiều vấn đề, trong đó đáng chú ý là sự quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài đang có dấu hiệu giảm đi. Một trong số đó là việc công khai thông tin không tốt, nhà đầu tư không biết họ sẽ mua những gì; định giá không biết có công bằng hay không và dựa trên cơ sở nào…? Điều này khiến nhà đầu tư e dè với CPH DNNN.
Chúng ta biết rằng, nhà đầu tư chiến lược không chỉ mang lại nguồn lực tài chính mới mà còn mang lại những giá trị gia tăng khác cho DN như công nghệ, kỹ năng quản trị, mạng lưới, thị phần. Cần phải tìm ra hướng đi mới để thu hút nhà đầu tư chiến lược trong quá trình CPH DNNN. Về mặt tư duy, trong CPH nói chung và thu hút nhà đầu tư chiến lược nói riêng cần tư duy thị trường hơn. Ngoài ra, Nhà nước cũng nên cân nhắc mở rộng phạm vi thị trường, các lĩnh vực, ngành nghề, mặt hàng nào không thuộc phạm vi an ninh, chủ quyền quốc gia thì cần mở để các nhà đầu tư chiến lược tham gia.
Trân trọng cảm ơn các ông!
Báo cáo của Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cũng chỉ rõ 5 nguyên nhân khiến việc bán cổ phần của DNNN cho cổ đông chiến lược gặp khó khăn. Trong đó, nguyên nhân chính khiến CPH các DNNN chưa thực sự thu hút các nhà đầu tư chiến lược, đặc biệt đối với nhà đầu tư quốc tế là việc duy trì quy định hạn chế tỷ lệ sở hữu cổ phần của các nhà đầu tư nước ngoài trong một số ngành nghề lĩnh vực. Ngoài ra, việc xác định giá trị DN và bán cổ phần tại các DNNN chưa phù hợp với thông lệ quốc tế và chưa phản ánh đúng giá trị cả DN, cùng với việc thiếu công khai, minh bạch trong tiến trình CPH và thoái vốn cũng là những nguyên nhân khiến nhà đầu tư e ngại. Minh Phương |