Syria đã tính toán cho thời hậu chiến
Trong một diễn biến được coi là bất ngờ, đêm 20/11 (giờ Moscow), Tổng thống Syria bất ngờ tới Nga, gặp ông Putin tại thành phố Sochi - thông tin từ Điện Kremlin hôm 21/11. Theo đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thảo luận với người đồng cấp Syria Bashar al-Assad về tình hình tại Syria.
Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Ai Cập Assad trong cuộc gặp tối 20/11 tại Sochi.
Đây được coi là cuộc gặp mở đầu của hai quốc gia bàn về tình hình Syria thời hậu chiến- Sputnik loan tin. Cuộc hội đàm tập trung vào chủ đề tương lai và tiến trình chính trị cho Syria. Cuộc hội đàm còn có sự tham dự của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cùng người đứng đầu Bộ Tổng tham mưu Quân đội Nga.
Ông Putin cũng như ông Assad đều cho rằng cuộc chiến tại Syria đã gần đến hồi kết, cần phải tiến hành ngay tiến trình chính trị tại đây. Tổng thống Putin bày tỏ mong muốn được thảo luận kỹ lưỡng với Tổng thống Asad các nguyên tắc cơ bản tổ chức tiến trình hoà bình, tiến hành Đại hội dân tộc Syria. Theo ông Putin toàn bộ tiến trình này phải được tiến hành dưới sự bảo trợ của Liên hợp quốc.
Tổng thống Syria Asad nhấn mạnh, sự hỗ trợ của không quân Nga đã góp phần quan trọng, là “chìa khóa để giải quyết cuộc xung đột ở Syria”; từ đó tác động tích cực vào tiến trình chính trị tại Syria. Ông Asad cho biết, Syria sẵn sàng hợp tác với tất cả những ai coi trọng hoà bình và ổn định, đồng thời bày tỏ hy vọng không có sự can thiệp từ bên ngoài vào tiến trình hoà bình tại Syria. “Damascus sẵn sàng đối thoại với bất cứ bên nào quan tâm về thỏa thuận chính trị tại Syria”- ông Asad nói.
Ông Putin cũng không quên chúc mừng ông Assad về chiến thắng trong cuộc chiến chống các tay súng nổi dậy và cho rằng người dân Syria đang trải qua các thử thách khó khăn và tiến gần đến việc đánh bại phiến quân khủng bố. “Nga đang tích cực làm việc với các quốc gia khác như Iraq, Mỹ, Ai Cập, Arab Saudi, Jordan. Chúng tôi thường xuyên liên lạc với các nước này”- Tổng thống Putin nói với ông Assad và tin tưởng rằng cuộc chiến chống khủng bố ở Syria sẽ sớm kết thúc.
Đáng chú ý, chuyến thăm “bất ngờ” của ông Assad, chỉ được công khai một ngày sau cuộc gặp, tương tự lần ông tới Nga sau khi ông Putin phát động chiến dịch trên không và mặt đất, đảo chiều cuộc chiến có lợi cho tổng thống Syria. Truyền thông quốc tế cho biết, tại cuộc gặp, ông Putin cho biết Nga sắp chấm dứt hoạt động quân sự ở Syria. Trên thực tế, Tổng thống Putin đã có vai trò nổi bật trong nỗ lực giải quyết cuộc xung đột. Chiến dịch quân sự kéo dài hơn 2 năm của Nga đã giúp chính quyền ông Assad chống lại các phe đối lập. “Trong khi tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng gần như bị đánh bại tại Syria, Điện Kremlin đang hướng tới việc tập hợp các lực lượng trong khu vực và toàn cầu nhằm khôi phục những nỗ lực bị trì hoãn lâu nay để đạt được một thỏa thuận hòa bình tại Syria”- Spunik đưa ra bình luận.
Điện Kremlin cũng cho hay, Tổng thống Putin dự kiến gặp các lãnh đạo Iran và Thổ Nhĩ Kỳ cũng tại Sochi trong ngày 22/11 để thảo luận về “các thỏa thuận cần thiết”. Trước khi gặp Tổng thống Syria, cũng trong ngày 20-11, ông Putin cũng đã thảo luận với Quốc vương Qatar. Hãng tin Interfax trích lời Điện Kremlin cho biết, Tổng thống Putin sẽ có cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump trong ngày 21/11 về tình hình tại Syria.
Trong một diễn biến khác, ngày 19/11, quân đội Syria đã giải phóng hoàn toàn al-Bukamal, thành trì cuối cùng của phiến quân IS. Đây được coi là một trong những cột mốc đánh dấu sự khởi đầu của một giai đoạn mới trong xung đột Syria. Như vậy, IS đã mất tất cả các thành phố quan trọng, chỉ còn kiểm soát một số ngôi làng trong khu vực giữa hai tỉnh al-Bukamal và Deir Ezzor, một phần biên giới giữa Syria và Iraq, một khu vực khác tại Trại tị nạn Yarmouk ở thủ đô Damascus và một phần đất gần Cao nguyên Golan.
Nhiều tay súng IS đã buộc phải tháo chạy khỏi Syria nhằm tìm cho mình một con đường thoát thân tại các quốc gia khác. Những tay khủng bố ở lại thì tham gia các cuộc tấn công du kích, gắng gượng chống đỡ trước đòn tấn công của lực lượng chính phủ Syria.
Chính phủ Syria, được hậu thuẫn từ các đồng minh như Iran, phong trào Hezbollah và Nga, kiểm soát phần lớn nhất của quốc gia, bao gồm các thành phố Aleppo, Hama, Homs, Deir Ezzor, Damascus, Latakia, as-Suwayda và Tartus. Tuy nhiên, những nhóm phiến quân cố thủ trong các thành phố đó đều gây ra mối đe dọa an ninh đáng kể, đặc biệt tại phía đông Ghouta và trại tị nạn Yarmouk.
Còn tại tỉnh Daraa, tình hình cũng khá phức tạp khi phe nổi dậy Hayat Tahrir al-Sham (trước đó có tên gọi Jabhat al-Nusra, một nhánh của nhóm khủng bố al-Qaeda ở Syria) và đồng minh kiểm soát một phần thủ phủ của tỉnh. Đối với khu vực at-Tanf thuộc biên giới Syria-Iraq, lực lượng liên minh do Mỹ dẫn đầu và một số đơn vị thuộc Quân đội Syria Tự do (FSA) tập trung lập đồn kiểm soát. Bên cạnh đó, vùng đông bắc Syria, bao gồm các thành phố Raqqa, Tabqah, Hasakah và một phần Qamishli lại do Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) được Mỹ hậu thuẫn nắm quyền kiểm soát. SDF được hình thành từ các tay súng nổi dậy người Kurd YPG và YPJ hợp nhất với đảng Thống nhất Dân chủ Kurdish (PYD).
Về phần mình, Thổ Nhĩ Kỳ và các nhóm nổi dậy ủng hộ Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát một phần biên giới, bao gồm các tỉnh al-Bab, Azaz và Jarabulus phía bắc Syria.
“Như vậy, “miếng bánh” Syria vẫn bị chia nhỏ ra thành nhiều. Nó chỉ có thể trọn vẹn khi tất cả các bên liên quan đến cuộc chiến ở quốc gia này ngồi lại thương thảo với nhau một cách nghiêm túc”- một bình luận của Interfax trong ngày 21/11, ngay sau khi Điện Kremlin thông báo cuộc gặp của Tổng thống Nga và Tổng thống Ai Cập.