Hà Nội: Sai phạm ‘nghìn tỷ’ tại các dự án khu đô thị, khu nhà ở

Thông báo Kết luận thanh tra của TTCP.

Chiều 22/11, Phó Tổng Thanh tra Chính Phủ (TTCP) Nguyễn Văn Thanh đã ký ban hành Thông báo kết luận Thanh tra về quản lý đầu tư xây dựng một số dự án phát triển nhà ở, khu đô thị và quản lý sử dụng quỹ đất, quỹ nhà để lại từ các dự án đầu tư phát triển khu nhà ở, khu đô thị theo Quyết định số 123/2001/QĐ-UBND của UBND TP Hà Nội giai đoạn từ 2002 đến 2014.

Theo Nội dung Thông báo kết luận Thanh tra, công tác lập, phê duyệt quy hoạch xây dựng còn nhiều hạn chế, bất cấp như: về chất lượng quy hoạch yếu, các bước lập quy hoạch chưa phù hợp một số chỉ tiêu, phải điều chỉnh cục bộ nhiều lần, dẫn đến thay đổi về tầng cao, hệ số sử dụng đất, mật độ xây dựng, mang tính tự phát, thiếu căn cứ khoa học cũng như thực tiễn.

Tình trạng này là hệ lụy khó xử lý tính tương quan giữa cư dân, hạ tầng và môi trường.

Thông báo Kết luận Thanh tra cũng chỉ rõ việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch 1/500 không căn cứ vào quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/2000 đã được phê duyệt. Tình trạng này là khá phổ biến ở các dự án đầu tư được thanh tra.

Hậu quả là các dự án sau đầu tư đã góp phần phá vỡ quy hoạch chung, quy hoạch chi tiết 1/2000 đã được phê duyệt.

Tình trạng tùy tiện đó tạo ra cơ chế xin- cho, ảnh hưởng đến trật tự kỷ cương, ảnh hưởng đến quyền lợi của nhà nước.
Những vi phạm trên dẫn đến chủ đầu tư được hưởng lợi, vì không phải thực hiện nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất do những điều chỉnh quy hoạch có lợi cho chủ đầu tư, gây thất thu ngân sách nhà nước.

Kiểm tra ở 9 dự án, với số tiền hơn 205 tỷ đồng. Còn nhiều dự án sai phạm về quy hoạch làm tăng diện tích đất xây dựng, tăng diện tích sàn xây dựng, tăng diện tích tầng hầm, sử dụng diện tích đất thuê sai quy hoạch… nhưng chưa xác định được phần diện tích tăng để thu tiền bổ sung vào Ngân sách.

Theo TTCP, Công tác quản lý quy hoạch, quản lý trật tự xây dựng không được chú trọng.

Việc thực hiện quy hoạch chi tiết được duyệt, quá trình triển khai thiếu kiểm tra, đôn đốc các chủ đầu tư có dấu hiệu tự điều chỉnh quy hoạch.

Cơ quan có thẩm quyền không tiến hành hậu kiểm, để làm lợi cho nhà đầu tư và ảnh hưởng đến cộng đồng.

Việc tính toán và phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất đối với dự án đầu tư khu nhà ở, khu đô thị không căn cứ vào Thông tư số 145/2007/TT- BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện Nghị định số 188/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004 của Chính phủ về phương pháp xác định giá đất và khung các loại giá đất.

Hầu hết các dự án ở giai đoạn này, Liên ngành thành phố Hà Nội đã trình UBND Thành phố khi xác định tiền sử dụng đất theo phương pháp thặng dư, trong đó tính tổng chi phí phát triển dự án đã đưa vào một số khoản chi phí không đúng theo quy định của pháp luật để giảm trừ dẫn đến chủ đầu tư được hưởng lợi về kinh tế, trong khi ngân sách nhà nước bị thất thu số tiền lớn.

Một số chủ đầu tư tự điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng nhưng không thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với phần diện tích thay đổi.

Có dự án đã được giao đất trong thời gian dài, nhưng sở, ngành không tham mưu trình UBND Thành phố phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất nhưng vẫn đầu tư xây dựng, kinh doanh và bán căn hộ cho khách hàng (Lô CT2, Dự án khu đô thị mới Kim Văn - Kim Lũ do Công ty Vinaconex 2 làm chủ đầu tư).

TTCP cũng cho rằng, việc quản lý và sử dụng quỹ nhà ở, quỹ đất ở thu được từ các dự án đã thể hiện sự buông lỏng quản lý, xảy ra nhiều sai phạm, bất cập, đến thời điểm thanh tra còn nhiều chủ đầu tư chưa nộp tiền vào ngân sách nhà nước, khi được UBND Thành phố cho cơ chế nộp tiền thay vì nộp hiện vật (nhà ở). Chưa thực hiện bàn giao diện tích quỹ nhà cho thành phố.

Việc lạm dụng chủ trương xây nhà ở xã hội để một số đơn vị đứng tên làm chủ đầu tư hưởng lợi không đúng quy định. Đối tượng được mua nhà ở xã hội thực tế ít.

“Nhiều sở ngành, chưa thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao về việc xác định, thẩm định theo thẩm quyền, các báo cáo, đề xuất về giá thành, giá bán của chủ đầu tư dự án đối với các nghĩa vụ trích nộp quỹ nhà ở, quỹ đất ở.

Thiếu sự theo dõi, đôn đốc các chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ một cách thường xuyên, đúng quy định. Việc báo cáo, tham mưu, đề xuất với UBND Thành phố xem xét, xử lý và giải quyết thiếu kịp thời, không đúng quy định, dẫn đến nhiều dự án mà chủ đầu tư phải thực hiện nghĩa vụ trích lại quỹ nhà ở, quỹ đất ở cho Thành phố nhưng chưa thực hiện, nộp thiếu, kéo dài hoặc không nộp gây thất thoát ngân sách nhà nước số tiền lớn…” TTCP kết luận.

Mặt khác, Thông qua kết quả thanh tra cho thấy, Sở TN&MT Hà Nội cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở khi không đủ điều kiện theo quy định như: chủ đầu tư chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính cho nhà nước, điều kiện giao dịch dân sự chưa đảm bảo là vi phạm quy định.

Qua thanh tra, TTCP phát hiện tổng số tiền sai phạm là 1.562 tỷ đồng.

Theo đó, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao cho Chủ tịch UBND TP Hà Nội kiểm tra, xem xét, xử lý và thu hồi về Ngân sách thành phố số tiền 509 tỷ đồng và thu hồi số tiền hơn 1.000 tỷ đồng vào Tài khoản tạm giữ của TTCP.

Đồng thời, UBND TP Hà Nội tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể cá nhân liên quan đến các sai phạm để có hình thức xử lý phù hợp.

Đối với các hành vi có dấu hiệu cấu thành tội phạm, yêu cầu chuyển cơ quan điều tra xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.

Đức Sơn