Biểu tượng của ý chí kiên cường, bất khuất
Tháng 12/1972, sau khi đơn phương tuyên bố hoãn không thời hạn Hội nghị Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, đế quốc Mỹ đã mở cuộc tập kích chiến lược bằng đường không vào miền Bắc nước ta với tên gọi Chiến dịch “Linebacker II”.
Đây là cuộc tập kích bằng đường không huy động lực lượng lớn nhất của Mỹ kể từ sau chiến tranh thế giới lần thứ hai, với hàng trăm máy bay ném bom chiến lược B-52, được mệnh danh là “Siêu pháo đài bay” - “thần tượng bất khả chiến bại” của không lực Hòa Kỳ cùng hàng ngàn máy bay chiến thuật và nhiều tàu sân bay, tàu chiến đấu tối tân, hiện đại.
Ngay từ những năm đầu của cuộc chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của Mỹ ở miền Bắc, sớm nhận rõ và dự báo chính xác tình hình, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã xác định quyết tâm chiến lược, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, động viên quân và dân ta chuẩn bị sẵn sàng về mọi mặt để quyết đánh, quyết thắng cuộc tập kích chiến lược bằng máy bay B-52 của Mỹ.
Trong 12 ngày đêm chiến đấu anh dũng, kiên cường, mưu trí, sáng tạo, quân và dân ta đã đánh bại hoàn toàn cuộc tập kích chiến lược đường không quy mô lớn chưa từng có, chủ yếu bằng B-52 của Mỹ, làm nên chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” lẫy lừng, bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó có 34 chiếc B-52, tiêu diệt và bắt sống hàng trăm giặc lái Mỹ. Đây cũng là lần đầu tiên trong lịch sử, “siêu pháo đài bay B-52” thảm bại và không quân Mỹ phải chịu thiệt hại nặng nề nhất.
Sau thất bại này, nhà cầm quyền Mỹ phải tuyên bố ngừng ném bom từ vĩ tuyến 17 trở ra và chấp nhận quay trở lại bàn đàm phán. Ngày 27-1-1973, Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hoà bình ở Việt Nam được ký kết. Cuối tháng 3-1973, quân đội Mỹ và chư hầu phải rút khỏi miền Nam Việt Nam.
Năm tháng qua đi, chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” mãi mãi là biểu tượng của ý chí kiên cường, bất khuất, thông minh, sáng tạo; là niềm tự hào của dân tộc ta, nhân dân ta, quân đội ta, là một trong những chiến công hiển hách trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam anh hùng; ghi đậm dấu ấn của cuộc đấu tranh cách mạng hào hùng của nhân dân ta trong thời đại Hồ Chí Minh.
Nhân kỷ niệm 45 năm Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, nhiều sự kiện đã và đang được tổ chức. Tại khu di sản Hoàng thành Thăng Long, vừa khai mạc triển lãm “Trận Điện Biên phủ trên không và căn hầm chỉ huy tác chiến T1”. Triển lãm gồm hai chủ đề: Vai trò của Hầm Chỉ huy tác chiến T1; Trận Điện Biên Phủ trên không (từ ngày 18 đến 29-12-1972). Tại khu Hỏa Lò đang diễn ra cuộc trưng bày chuyên đề “Tìm lại ký ức”, kéo dài tới tháng 3-2018. Còn tại Bảo tàng Phòng không-Không quân cũng tổ chức triển lãm “Đánh thắng B-52” trưng bày trên 300 tư liệu, hiện vật, hình ảnh tái hiện những thời khắc lịch sử đau thương, mất mát nhưng đầy tự hào trước sự kiên cường, anh dũng và sáng tạo của quân và dân Thủ đô trong 12 ngày đêm lịch sử. Triển lãm mở cửa đến hết tháng 1-2018...