Mặt trận vận động toàn dân đấu tranh phòng chống tham nhũng

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn phát biểu tại Hội thảo.

Tham nhũng là kẻ thù của nhân dân, xâm hại nghiêm trọng đến quyền, lợi ích của nhân dân. Với trách nhiệm đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích của nhân dân, MTTQ Việt Nam phải tham gia quyết liệt vào công cuộc phòng chống tham nhũng (PCTN).

Điều này được khẳng định tại Hội thảo “MTTQ Việt Nam với công tác phòng, chống tham nhũng” do UBTƯ MTTQ Việt Nam tổ chức vào ngày 18/12, tại Hà Nội. Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn; Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Bùi Thị Thanh, Ngô Sách Thực chủ trì Hội thảo.

Làm rõ tiếng nói của Mặt trận khi có vụ việc tham nhũng

Phát biểu tại Hội thảo, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn khẳng định, trong thời gian qua, công tác đấu tranh PCTN được Đảng, Nhà nước, MTTQ triển khai mạnh mẽ, rộng khắp từ Trung ương đến địa phương.

Nhiều Nghị quyết, Văn bản pháp luật về đấu tranh PCTN được ban hành, bước đầu đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận, được đông đảo cử tri và nhân dân đồng tình ủng hộ nhất là việc phát hiện, xử lý kỷ luật đối với nhiều cán bộ, công chức, trong đó có cả các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước, Nhiều vụ án tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng đã được điều tra và đưa ra xét xử…

“Tuy nhiên, cuộc đấu tranh PCTN bộc lộ nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu, mong muốn của Nhân dân. Vì vậy, PCTN là nhiệm vụ sống còn không riêng một ngành nào, một cơ quan nào mà là của toàn xã hội, trong đó có MTTQ Việt Nam” - Chủ tịch Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn cho rằng việc việc tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia PCTN bước đầu đạt được những kết quả nhất định nhưng nhìn chung hiệu quả còn chưa cao. Sự phối hợp giữa Ủy ban MTTQ Việt Nam với các cơ quan nhà nước và các tổ chức thành viên của Mặt trận trong công tác PCTN còn nhiều hạn chế, chưa thực đáp ứng được yêu cầu đặt ra trong giai đoạn hiện nay.

Phó Chủ tịch Bùi Thị Thanh phát biểu tại Hội thảo.

“Hệ thống pháp luật hiện hành liên quan đến công tác phòng, chống tham nhũng nói chung và công tác phòng, chống tham nhũng của MTTQ Việt Nam nói riêng chưa đầy đủ, hoàn thiện. Những quy định về giám sát của Mặt trận mới chủ yếu là những quy định có tính chất chung và chủ yếu quy định quyền năng giám sát, chưa có những quy định cụ thể và đầy đủ về trách nhiệm”, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn khẳng định.

Theo Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Ngô Sách Thực, để đẩy mạnh hiệu quả công tác PCTN của Mặt trận, cần làm rõ tiếng nói của MTTQ nên thế nào khi có vụ việc tham nhũng mà dư luận, nhân dân quan tâm. Bên cạnh đó làm gì để phát huy sự vào cuộc của người dân tham gia PCTN; cơ chế tiếp nhận ý kiến phản ánh trực tiếp của người dân, bảo vệ người tố cáo tham nhũng nên như thế nào, cơ chế phối hợp giữa MTTQ với các lực lượng PCTN ra sao?..

“Đặc biệt, cần phát huy cơ chế giám sát xã hội, giám sát của nhân dân thông qua MTTQ, các đoàn thể, nhất là giám sát cán bộ, đảng viên tại khu dân cư về những biểu hiện không lành mạnh về đạo đức, lối sống, dấu hiệu thu nhập, tài sản, nhà đất bất minh…”, Phó Chủ tịch Ngô Sách Thực nhấn mạnh.

Phát động được dân phản ánh, tố cáo tham nhũng

Đặt vấn đề về việc phối hợp giữa MTTQ và các tổ chức thành viên để động viên nhân dân tham gia cung cấp thông tin, tố cáo hành vi tham nhũng, ông Đỗ Duy Thường, Phó Chủ nhiệm HĐTV Dân chủ pháp luật cho rằng khâu này còn yếu.

Thực tế cơ chế để đoàn viên, hội viên phản ánh, tố cáo tham nhũng cũng còn thiếu nhiều. Hiện nay dân rất ngại tố cáo, vì sợ “trù úm”, sợ ảnh hưởng đến việc học tập, làm ăn của gia đình, người thân.

Quang cảnh Hội thảo.

“Thời gian qua đã có những trường hợp học sinh xin xác nhận hồ sơ để đi học tập cũng bị gây khó dễ”, ông Thường chia sẻ.

Từ đó ông Thường đề nghị cần tìm ra hình thức nào để động viên nhân dân tố cáo tham nhũng qua việc tổ chức hội nghị công khai để nhân dân tố cáo hành vi tham nhũng.

“Phải có cơ chế để vận động nhân dân PCTN, nếu không có cơ chế thì không thể làm được. Phải làm thế nào để phát động được nhân dân phản ánh, tố cáo tham nhũng”, ông Thường đề nghị.

Ông Ngô Đức Hòa, Vụ trưởng Vụ Theo dõi công tác phòng, chống tham nhũng, Ban Nội chính Trung ương đề nghị Mặt trận cần có tiếng nói độc lập của mình trong công tác PCTN.

Mặt trận cần tập trung giám sát có hiệu quả vào những vấn đề lớn các lĩnh vực có nguy cơ tham nhũng, giám sát các dự án thua lỗ, những lĩnh vực cán bộ có biểu hiện bất minh.

Theo ông Hòa, để công tác PCTN đạt hiệu quả phải vận hành tốt các cơ chế phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền để tăng sức mạnh của Mặt trận. Nhất là trong công tác giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo kéo dài, Mặt trận nên nắm chắc tình hình, chủ trì phố hợp với chính quyền tổ chức đối thoại với người dân đồng thời giám sát các cuộc đối thoại đó.

“Mặt trận có thể giám sát đối với các lực lượng PCTN như báo chí, luật sư, thanh tra, kiểm toán… để vừa bảo vệ họ, vừa để ngăn ngừa tham nhũng”, ông Hòa đề xuất.

PGS TS Ngô Huy Cương, Khoa Luật, ĐHQG Hà Nội nhận định, tham nhũng đang diễn ra hết sức nghiêm trọng. Chính vì vậy để phòng chống tham nhũng hiệu quả phải có những giải pháp mạnh, công minh với những chế tài đủ nghiêm. Bên cạnh đó, phải bảo vệ, khen thưởng xứng mới khuyến khích được người dân tố cáo tham nhũng.

“Nếu chỉ dồn hết việc PCTN lên cơ quan có thẩm quyền sẽ gây ùn tắc. Sự vào cuộc hiệu quả nhất trong PCTN chính là từ nhân dân, báo chí”, TS Cương đề xuất.

Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Nguyễn Đình Quyền bày tỏ, kết quả của công tác PCTN chưa tương xứng với tình hình thực tế. Một trong những hạn chế đó là có quá nhiều kẽ hở trong quản lý Nhà nước về PCTN, thiếu thiết chế để phát hiện, điều tra tham nhũng, thiếu thiết chế kiểm soát quyền lực…

“Với cơ chế tuyển dụng một giáo viên mầm non nếu không chặt chẽ thì cũng phát sinh tham nhũng”, ông Quyền ví dụ và cho rằng nếu còn cơ chế xin cho thì còn tham nhũng. Chính vì vậy phải có một cuộc cải cách với những tiêu chí thực sự công khai, minh bạch.

Ông Quyền đề nghị MTTQ Việt Nam phải giám sát các kết luận thanh tra, kết luận điều tra qua việc yêu cầu các kết luận phải được gửi đến MTTQ Việt Nam để từ đó công khai giám sát. Đối với những vụ việc, những vấn đề bức xúc mà cơ quan thẩm quyền còn né tránh thì Mặt trận phải truy đến cùng và có địa chỉ trách nhiệm cụ thể.

“Bất kỳ vấn đề bức xúc nào mà cơ quan có thẩm quyền không vào cuộc thì Mặt trận phải cùng báo chí tạo ra công luận xã hội, tạo ra sức ép để các cơ quan này phải vào cuộc”, ông Quyền kiến nghị.

Ở một góc nhìn khác GS Phạm Thị Trân Châu, Chủ nhiệm HĐTV Khoa học - Giáo dục và Môi trường cho rằng, trong công tác phòng chống tham nhũng thì công tác cán bộ là vô cùng quan trọng.

“Cán bộ Mặt trận phải hết sức gương mẫu, có quyết tâm, đủ dũng cảm chống tham nhũng, không né tránh bao che. Cán bộ Mặt trận các cấp phải sát dân để nhân dân tin tưởng, phản ánh trung thực mọi phát hiện của nhân dân đến các cấp có trách nhiệm” - Giáo sư Trân Châu bày tỏ.

Phó Chủ tịch Ngô Sách Thực phát biểu tại Hội thảo.

Thấy cái đúng thì phải bảo vệ, thấy cái sai thì phải đấu tranh

Phát biểu kết luận Hội thảo, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn khẳng định Hội thảo chính là thể hiện quyết tâm của Mặt trận, đề ra những giải pháp căn cơ để tới đây Mặt trận và cả hệ thống chính trị phải vào cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn đề nghị trong thời gian tới, phải tăng cường công tác tuyên truyền về phòng chống tham nhũng lãng phí trong đó nhấn mạnh vào công tác phòng ngừa tham nhũng là chính, bởi nếu làm tốt công tác này thì hiệu quả của công cuộc phòng chống tham nhũng sẽ đạt hiệu quả cao nhất.

Đặc biệt là phải nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị ở địa phương, nhất là trong hệ thống Mặt trận các cấp phải gương mẫu để không xảy ra các vụ việc tham nhũng lãng phí.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn cũng cho rằng, phải tăng cường khả năng phối hợp của Ủy ban MTTQ với các cơ quan chức năng phòng chống tham nhũng, các tổ chức thành viên, phát huy hiệu quả các Hội đồng tư vấn của các Ủy ban MTTQ để từ đó mạnh mẽ, chủ động trong thực hiện nhiệm vụ giám sát, phản biện xã hội.

“Hệ thống Mặt trận các cấp phải vào cuộc trong vận động toàn dân thực hiện công tác phòng chống tham nhũng lãng phí. Mặt trận phải đấu tranh mạnh mẽ, thấy cái đúng thì phải bảo vệ, thấy cái sai thì phải đấu tranh”, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.

Theo Chủ tịch Trần Thanh Mẫn, sắp tới UBTƯ MTTQ Việt Nam sẽ thành lập một Ban hoặc tổ công tác về phòng chống tham nhũng, lãng phí để theo dõi công tác phòng chống tham nhũng trong toàn hệ thống Mặt trận và phối hợp với cơ quan đơn vị khác trong lĩnh vực này.

Bên cạnh đó Mặt trận cũng tập trung xây dựng kế hoạch nội dung giám sát, phản biện xã hội năm 2018 với những vấn đề trọng tâm, trọng điểm trong đó có công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí; đồng thời ban hành quy trình xử lý phản ánh thông tin hàng tuần, nghiên cứu sửa đổi thông tri về quy định hướng dẫn việc tiếp công dân và xử lý đơn thư khiếu nại tố cáo, kiến nghị, phản ánh của MTTQ Việt Nam các cấp.

Trân trọng những tiếp thu các ý kiến góp ý, các đề xuất tại Hội thảo, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam sẽ tiếp thu và tổng hợp đưa vào chương trình hành động của Mặt trận để thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 từ đó phát huy cao nhất vai trò, hiệu quả hoạt động của MTTQ Việt Nam trong công tác phòng, chống tham nhũng.

Một số hình ảnh tại Hội thảo:

Các đại biểu phát biểu tại Hội thảo.

Anh Vũ Ảnh: Quang Vinh