Hiến kế cho Phố sách Hà Nội

Phố sách Hà Nội bắt đầu lộ những bất cập trong quá trình hoạt động (Ảnh: Mai An).

Phố sách Hà Nội đi vào hoạt động từ 1/5/2017 và nhanh chóng trở thành một điểm nhấn trong không gian văn hóa Thủ đô Hà Nội. Với quy hoạch thiết kế đẹp, nhiều không gian tương tác, các gian sách được bố trí trang nhã…

Khác với thời gian đầu, thời gian gần đây hoạt động của Phố sách bắt đầu bộc lộ những khó khăn, bất cập, đặc biệt là trong vấn đề tổ chức, điều hành.

Trong đề xuất, đại diện Alpha Books nêu rõ: Phố sách hiện tại chưa thực sự có một đơn vị hay một ban quản lý điều hành đúng nghĩa, am hiểu về sách và hoạt động xuất bản, có khả năng kết nối các đơn vị tham gia tại Phố sách cũng như các đơn vị xuất bản, phát hành… trong những hoạt động chung cũng như chuyên sâu để phát triển văn hóa đọc.

Vì vậy, Alpha Books đề xuất nên thành lập Công ty Phố sách Hà Nội là theo mô hình doanh nghiệp xã hội phi lợi nhuận nhằm phối hợp tổ chức các hoạt động nhằm phát triển văn hóa đọc bao gồm các chuỗi sự kiện, giao lưu tác giả - tác phẩm, triển lãm,… phục vụ các hoạt động chính trị xã hội, gắn với các ngày lễ lớn của đất nước, thành phố, của Sở TT&TT.

Trong đó, với ban điều hành thì giám đốc điều hành phải là người có năng lực, am hiểu nghề sách, ngành sách, tâm huyết với sự nghiệp phát triển văn hóa đọc.

Công ty Phố sách Hà Nội sẽ đứng ra ký hợp đồng với các đơn vị cung cấp dịch vụ bảo vệ, vệ sinh, thanh toán tiền điện, nước, tu bổ, tôn tạo cơ sở hạ tầng Phố sách…. để đảm bảo Phố sách hoạt động đúng, tốt, ổn định, hiệu quả.

Xây dựng kế hoạch hoạt động hàng năm của Phố sách gắn với các sự kiện chính trị - văn hóa – xã hội của Thành phố trong việc phân bổ và giao cho các đơn vị tham gia gian hàng tại Phố sách thực hiện; Tổng hợp kế hoạch hoạt động của các đơn vị tham gia để công bố ra công chúng và phối hợp thực hiện; Chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện hoạt động truyền thông cho Phố sách.

Tổ chức sự kiện của các đơn vị tham gia gian hàng và cả cho bên ngoài thuê tổ chức các sự kiện văn hóa có thu phí (tìm thêm nguồn thu cho phố sách, cho các đơn vị tham gia, giảm bớt áp lực cho các đơn vị, gian hàng… sự kiện không chỉ là của 16 gian hàng mà cho cả các cá nhân, NXB, công ty sách khác thuê, nếu đáp ứng các yêu cầu, tiêu chí và điều kiện tổ chức). Khuyến khích tìm kiếm các đơn vị, tổ chức giáo dục, văn hóa tổ chức sự kiện ở đây như với Văn miếu Quốc Tử Giám.

Ví dụ cho thuê giá rẻ hoặc miễn phí các hoạt động trao giải thưởng học sinh giỏi, tổ chức các cuộc thi, trưng bày, triển lãm tranh, ảnh, các hoạt động văn hóa.

Tìm kiếm, làm việc với các sứ quán, tổ chức quốc tế để tổ chức các Ngày sách Văn hóa các quốc gia, như: Ngày sách nước Nga, ngày sách Tây Ban Nha, ngày sách châu Phi…

“Đó là mô hình trung gian, hiệu quả và hiện đại, phù hợp với xu thế chung của sự phát triển, vận hành theo mô hình doanh nghiệp xã hội, có thu, có chi nhưng không hướng đến lợi nhuận mà chỉ cần đạt mục tiêu cân bằng thu chi, công khai, minh bạch”- ông Bình cho hay.

Ngoài ra, đề xuất cũng nêu rõ các cam kết đó là Công ty Phố sách phải hoạt động đúng mục đích đề ra, không tổ chức các hoạt động phi văn hóa, sai tôn chỉ mục đích…

Mô hình này vận hành theo kiểu phi lợi nhuận, doanh nghiệp vì xã hội, không chia lãi nhưng hướng đến hoạt động hiệu quả, nếu có lãi, quyết toán cuối năm thì HĐQT sẽ quyết định hình thức sử dụng nguồn lãi này vào các hoạt động.

Đơn cử, giảm chi phí thuê các gian hàng, tạo điều kiện tốt hơn cho các gian hành có chi phí trong việc đầu tư, đảm bảo có nhiều sách, có nhân viên giỏi nhất và hoạt động không quá thiên về lợi nhuận.

Xây dựng, mua sắm, sửa chữa, tu sửa, bổ sung, làm đẹp Phố sách như trồng hoa, thiết kế và xây dựng không gian, các trang trí, các biểu tượng. Nếu hiệu quả không tốt, vi phạm quy định, HĐQT sẽ họp bỏ phiếu sa thải giám đốc, tuyển dụng người khác.

Mô hình này sẽ khai thác được Phố sách mà giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn thu thuần túy từ các gian hàng…

Đề xuất này cũng đã được gửi đến lãnh đạo Sở TT&TT Hà Nội và Hội Xuất bản Việt Nam.

Minh Quân