Giải pháp nâng cao hiệu quả triển khai các dự án đầu tư PPP
Trong điều kiện vốn ngân sách nhà nước hạn hẹp, để phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng và dịch vụ công, hình thức đầu tư đối tác công - tư (PPP) đang là một xu thế tất yếu. Tuy được kỳ vọng như một trong những phương thức phát huy sức mạnh của các thành phần kinh tế một cách hiệu quả nhưng hiện hình thức đầu tư PPP vẫn còn nhiều vướng mắc trong quá trình triển khai.
Ảnh minh họa (Nguồn: Tạp chí GTVT).
Tại Hội nghị kết nối nhà đầu tư với ngân hàng ngân hàng được tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh mới đây, đại diện Sở Kế hoạch & Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: Để thu hút thêm nguồn vốn xã hội hóa, thành phố đã đề ra nhiều giải pháp, cơ chế chính sách nhằm đẩy mạnh, tăng cường thu hút vốn thông qua các hình thức đầu tư như PPP, đầu tư trực tiếp trong và ngoài nước.
Nhiều khó khăn, vướng mắc trong cho vay vốn
Về đầu tư theo hình thức PPP, tính đến tháng 9/2017, Thành phố Hồ Chí Minh có 23 dự án đã hoàn tất ký kết hợp đồng với tổng vốn đầu tư đạt khoảng 71.127 tỷ đồng. 130 dự án khác đang được Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục triển khai với tổng mức đầu tư dự kiến là 395.847 tỷ đồng.
Đánh giá về việc triển khai các dự án theo hình thức PPP, đại diện Sở Kế hoạch Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh
Cụ thể, theo quy định hiện hành, nhà đầu tư cần đảm bảo nguồn vốn chủ sở hữu khi triển khai thực hiện dự án từ khoảng 15-20%, nguồn vốn cần huy động từ các ngân hàng, tổ chức tín dụng ước cần khoảng từ 80-85% tổng vốn đầu tư dự án. Như vậy, có thể thấy nguồn lực của các dự án đầu tư hiện nay chủ yếu dựa vào vốn vay ngân hàng và là yếu tố quyết định dẫn đến sự thành công của dự án.
Trong khi đó, theo đánh giá chung từ phía các ngân hàng, tổ chức tín dụng thì các tài sản đảm bảo dự án chủ yếu là vốn vay dẫn đến khó định giá, mất thanh khoản, tiềm ẩn rủi ro chuyển thành nợ xấu do chậm tiến độ, khó thu hồi vốn. Các dự án đầu tư theo hình thức Hợp đồng BOT thường có vòng đời dự án trung bình khoảng từ 15-20 năm, chưa phù hợp với chính sách cho vay thường là vốn ngắn hạn.
Bên cạnh đó, việc thiếu cơ chế giám sát, phối hợp 3 bên giữa nhà đầu tư, các ngân hàng, tổ chức tín dụng và cơ quan quản lý Nhà nước dẫn đến không đảm bảo bên cho vay kiểm soát được tính xác thực, khả thi trong quá trình vận hành dự án như kiểm soát doanh thu, chi phí, lợi nhuận, nhằm kịp thời đưa ra các phương án điều chỉnh liên quan đến kế hoạch cho vay dự án.
Ngoài ra, theo đánh giá chung hiện nay, lãi suất cho vay trung bình đối với các dự án đầu tư theo hình thức PPP từ phía các ngân hàng, tổ chức tín dụng là cao hơn so với lãi suất vốn vay của Bộ Tài chính, dẫn đến khó khăn cho Nhà đầu tư trong việc xác định phương án tài chính dự án, tính khả thi triển khai dự án.
Ông Phạm Mạnh Thắng, Phó Tổng Giám đốc Vietcombank (bên trái) ký kết thoả thuận hợp tác toàn diện với Sở Kế hoạch Đẩu tư TP.HCM để hỗ trợ thẩm định chuyên sâu về phương án tài chính đối với các dự án đầu tư theo hình thức PPP. (Nguồn: Vietcombank).