Người Palestine lên kế hoạch đáp trả Mỹ sau tuyên bố về 'cú tát thế kỷ'
Giới lãnh đạo của người Palestine trong hôm đầu tuần đã tổ chức nhóm họp để lên kế hoạch phản ứng cái mà họ xem là đòn tấn công của Mỹ nhằm vào nỗ lực thành lập nhà nước của họ, sau khi Tổng thống Mahmud Abbas cáo buộc nỗ lực hòa bình của Nhà Trắng là "cú tát của thế kỷ".
Tổng thống Mahmoud Abbas tuyên bố sẽ đưa ra biện pháp đáp trả Mỹ. (Nguồn: DW).
Cuộc gặp hiếm hoi của Hội đồng Trung ương Palestine - một cơ quan quyền lực của Tổ chức Giải phóng Palestine - đã được kêu gọi tổ chức sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra tuyên bố Mỹ công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel trong hôm 6/12 năm ngoái.
Người Palestine mong muốn khu vực Đông Jerusalem bị chiếm đóng trở thành thủ đô của nhà nước tương lai của họ, và Tổng thống Abbas từng nói rằng quan điểm của ông Trump cho thấy rằng Mỹ không còn đóng vai trò trung gian trong các cuộc hòa đàm với Israel nữa.
Trước đó, Tổng thống Trump tuyên bố sẽ mang Israel và người Palestine trở lại bàn đàm phán vốn đã bị ngừng từ năm 2014.
Phát biểu trong tối hôm Chủ nhật tuần trước tại phiên khai mạc Hội đồng Trung ương Palestine (PCC), sự kiện quy tụ nhiều đảng chính trị Palestine, Tổng thống Abbas tuyên bố: "Chúng ta nói "không" với ông Trump. Thỏa thuận của thế kỷ đã biến thành cú tát của thế kỷ và chúng ta sẽ không chấp nhận nó".
Ông Abbas cũng kêu gọi một tiến trình hòa bình được cộng đồng quốc tế đứng ra làm trung gian. Tuy nhiên, Israel khó có thể chấp nhận một bên trung gian khác nào ngoài Mỹ, bởi họ từng cáo buộc các cơ quan của LHQ liên tục có định kiến về họ.
Các phái đoàn chính trị Palestine bắt đầu cuộc họp vào sáng hôm đầu tuần và dự kiến sẽ kết thúc buổi họp trong ngày hôm nay bằng một tuyên bố chung. Lần gần đây nhất mà PCC tổ chức một cuộc họp như vậy là vào năm 2015, trong đó kêu gọi chấm dứt hợp tác an ninh với Israel, nhưng quyết định này không có ràng buộc và cũng chưa từng được thực thi.
Triển vọng hòa bình bị dập tắt
Mối quan hệ giữa người Palestine và giới lãnh đạo Mỹ đã xấu đi nhanh chóng kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức. Ông Trump từng cam kết sẽ dẫn dắt một chính quyền có quan điểm ủng hộ Israel nhất từ trước đến nay, nhưng cũng hứa hẹn sẽ theo đuổi thỏa thuận hòa bình.
Các đặc phái viên của ông Trump, bao gồm nhiều cố vấn kỳ cựu và cả con rể Jared Kushner, đã liên tiếp gặp gỡ giới lãnh đạo Palestine và Israel để tìm kiếm quan điểm chung.
Tuy nhiên, ông Trump lại khiến người Palestine tức giận vì từ chối công nhận họ như một đất nước độc lập và mới đây còn đe dọa cắt hàng trăm triệu USD tiền viện trợ.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump có khả năng sẽ giữ lại hàng chục triệu USD - khoảng một nửa trong tổng số tiền đóng góp đầu tiên của năm 2018 cho ngân sách hoạt động của LHQ nhằm hỗ trợ người tị nạn Palestine.
Hiện chưa có quyết định cuối cùng được đưa ra, nhưng có thể chỉ 60 triệu USD trong tổng số 125 triệu USD theo kế hoạch, sẽ được chuyển tới Tổ chức cứu trợ và công trình LHQ cho người tị nạn Palestine vùng Trung Cận Đông.
Quyết định công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel mà ông Trump đưa ra cũng khiến người Palestine đóng băng quan hệ với chính quyền Mỹ.
Trong hôm đầu tuần, Tổng thống Abbas đã lên tiếng chỉ trích các đại sứ Mỹ ở Israel và ở LHQ, David Friedman và Nikki Haley, gọi họ là "một nỗi hổ thẹn". Được biết, cả hai vị đại sứ này đều có quan điểm ủng hộ Israel mạnh mẽ, trong đó ông Friedman còn ủng hộ Israel xây dựng khu tái định cư ở khu vực Bờ Tây bị chiếm đóng.
Tổng thống Abbas tuyên bố rằng mọi lựa chọn đều được cân nhắc để đưa ra phản ứng đáp trả việc Mỹ công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, tuy nhiên không đặc biệt nhắc tới việc ngừng hợp tác an ninh với Israel.
Ông cũng khẳng định rằng Hiệp ước Oslo từng dẫn tới việc thành lập chính quyền người Palestine và viễn cảnh về một thỏa thuận hòa bình cuối cùng với Israel coi như đã chấm dứt.
"Tôi đang nói về Hiệp ước Oslo, không còn hiệp ước Oslo nữa. Israel đã chấm dứt Hiệp ước Oslo" - ông Abbas nói, nhắc tới việc Israel liên tục mở rộng khu tái định cư cùng các vấn đề đang khiến triển vọng hòa bình giữa hai bên bị làm hỏng.
Hamas, phong trào Hồi giáo đang kiểm soát Dải Gaza, không tham dự vào cuộc họp của PCC, cho rằng đáng lẽ ra cuộc họp này phải được tổ chức ở nước ngoài để tránh sức ép của phía Israel.
Trong một tuyên bố đưa ra hôm đầu tuần, Hamas nói rằng bài phát biểu của ông Abbas "không nói lên được nguyện vọng của người dân của chúng ta".