Họa sỹ Phạm An Hải Phố mùa ký ức…
Xưởng vẽ trên tầng 5 trong căn biệt thự thừa thãi ánh sáng và sắc mầu, vừa đón gió hồ Tây lẫn hứng nắng sông Hồng của họa sỹ Phạm An Hải có một dàn loa khủng do anh tự “độ” từ những thiết bị âm thanh tối tân nhất. Phạm An Hải bảo, dàn loa nặng cả tấn, nghe nhạc thì thôi rồi mỹ mãn, một cách để chơi, đúng hình dong “nhà có điều kiện”, tinh đấy, kỹ đấy, điệu đàng từ dáng pha trà uống trà đến sưu tầm xe phân khối lớn, đến cả hội họa mà anh luôn một con đường, lúc nào cũng thong dong tinh thần giai
1. Tháng 8 năm 2017, trên trang facebook cá nhân, Phạm An Hải lên tiếng vì tranh bị nhái và mạo danh, một vụ việc “bắt quả tang” rõ như ban ngày, có rành rọt thủ phạm lẫn bị hại, số tiền lừa đảo lên tới vài trăm triệu. Bất bình và khinh bỉ, gay gắt tới đâu rồi cuối cùng cũng buông xuôi, bởi cả người bán tranh giả người chép tranh giả quay đi quay lại đều chỗ ít nhiều quen biết, mà nghệ sỹ trước sau bản tính cũng lành và vị tình, ngại va chạm. Phạm An Hải cùng nhiều họa sỹ từng là nạn nhân của tranh giả đành gác những căm phẫn bực dọc sang bên, để nuôi dưỡng cảm xúc tích cực cho riêng mình, tiếp tục hành trình sáng tạo, bởi dù gì, đạo và nhái thì “kẻ cắp” cũng chỉ “thuổng” được phần xác, còn phần hồn, cái căn cước công dân của mỗi bức tranh, phần chứng tỏ năng lực và phẩm cách từng nghệ sỹ thì may ra chỉ có ông trời sao chép được, bởi đó cũng chính là cái trời cho, được đắp bồi tôi luyện thêm trong tháng năm lao động nghệ thuật.
Yên tâm và tự tin về mình, mặc những lao xao thường tình, Phạm An Hải chú tâm vẽ. Lâu lâu anh công bố thành quả trên face, nhưng giờ khôn rồi, khoe cũng chỉ có một góc bức tranh, tránh sự thèm thuồng soi mói của những kẻ gian tà xấu mặt. Sung sức, tràn đầy năng lượng ở cái tuổi cũng chưa quá nhiều, trẻ hơn rất nhiều so với tuổi, tranh Phạm An Hải mỗi lúc thêm dư thừa cảm xúc lẫn sự thông minh được tính toán kỹ lưỡng. Cảm giác anh luôn có ý đồ rõ ràng khi đặt những nhát cọ đầu tiên, và mường tượng được hiệu ứng sẽ đến với người thưởng ngoạn. Có lẽ thế, tranh Phạm An Hải càng ngày càng được giá trên thị trường, một minh chứng hơn vạn lời động viên các họa sỹ trừu tượng rằng tranh trừu tượng kén khách, rồi thì là khó bán.
Hoặc giả, chất thị thành bẩm sinh, sự nhạy bén hiếm hoi của một nghệ sỹ lẫn võ sư luôn ý thức được năng lực của mình, hiểu rõ sức mạnh của mình, giúp Phạm An Hải tìm ra chìa khóa để trừu tượng của anh dễ cảm, dễ rung động, dễ đánh thức cả con tim cùng khối óc người thưởng ngoạn. Sinh ra và lớn lên ở Hà Nội phố, Phạm An Hải không hay xưng tụng về tình yêu Hà Nội, nhưng tình yêu đó vẻ như là máu thịt, bởi hồn phố, tình phố, hơi thở phố phường, ký ức phố phường đẫm trong từng mảng mầu, thành đường gân thớ thịt hiển hiện trên toan vải. Bức tranh nổi tiếng Mùa thu vàng vẽ năm 2011, được Sotheby’s đấu giá 18 nghìn USD, được Art Compepetion, một tổ chức thẩm định nghệ thuật độc lập của Mỹ trao giải nhì tranh trừu tượng quốc tế năm 2015 tiếc rằng đã thuộc sở hữu của một nhà sưu tầm nước ngoài mà không được lưu giữ tại Hà Nội, bởi bất luận có phải Phạm An Hải vẽ Hà Nội không, chỉ chắc chắn rằng đó rờ rỡ là thu Hà Nội, đẹp và thân thương, quyến rũ đến nao lòng…, một sự hoài niệm nhắc nhớ những khoảnh khắc Hà Nội đang dần lùi về dĩ vãng xa xăm…
Họa sỹ Phạm An Hải tại xưởng vẽ riêng. (Ảnh: An Ngọc).
2. Lập thân sớm, có những thành công đầu đời sớm, Phạm An Hải an cư lạc nghiệp sớm hơn bạn bè cùng lứa. Cả những biến cố tưởng khó gượng dậy cũng xẩy đến ngay khi còn trẻ, để trong cái rủi sẵn cái may, anh ngộ ra những được mất, những hơn thua ngay ở tuổi đang xoan, khi nhiều người còn chông chênh mộng tưởng. Đi qua tai nạn oan trái, đã tuyệt vọng vì nằm trong viện hàng vài tháng trời với đôi mắt băng kín, với một họa sỹ nhiều hoài bão lắm ước mơ đang đối diện thảm họa không còn phân biệt nổi mầu sắc, không ngắm nhìn được ánh mặt trời, một người đàn ông trụ cột của gia đình trước nguy cơ trở thành tàn phế, nhưng rồi, tất cả lại trở về bình thường. Bất hạnh qua đi, băng mắt được tháo ra, ánh mặt trời lại rờ rỡ, những bảng mầu thần thánh hiển hiện trước mặt, Phạm An Hải từ bóng tối trở ra ánh sáng, trưởng thành hơn, bản lĩnh hơn, độ lượng hơn để nhận về là sự thăng hoa hơn nhiều trong nghệ thuật… Có thể quãng thời gian bị nạn, sống trong bóng tối theo đúng nghĩa đen đã thức tỉnh cảm giác về mầu sắc trong anh, để giờ, xanh hay ghi hay đỏ hay vàng thậm chí đen thì mầu sắc cũng khỏe khoắn, rỡ ràng và luôn có sự lấp lánh, co giãn phập phồng của từng hơi thở. Thế giới quan nhân sinh quan trong tranh Phạm An Hải ấm áp, trong lành, và văn minh, không quá nệ vào những dữ dội thét gào giằng xé dễ thấy ở những tác giả trừu tượng khác. Dung hòa được ảo và thực, hòa trộn được những giấc mơ và cái cần phải diễn ra, anh vẫn đủ nội lực để bứt phá, chỉ là có quyết đi tới tận cùng cái bản năng nghệ thuật của mình. Tự chọn đường đi, tự chọn lối đi, thừa từng trải, khôn quan để biết mình đi hướng nào là đúng nhất, Phạm An Hải xứng đáng được Sotheby’s bình chọn là một trong 20 nghệ sỹ đương đại thành công nhất Đông Nam Á năm 2015…
Không như nhiều đồng nghiệp sau cả một sự nghiệp thành công mới chơi ở cuộc chơi trừu tượng, Phạm An Hải va vào trừu tượng ngay từ đầu. Hai năm sau tai nạn anh thử sức với biểu hiện rồi lại quay về trừu tượng, và lững thững trên con đường vắng vẻ đó đến tận giờ. “Tôi thích sự bắt đầu ở mỗi chặng đường mới, nó giúp cho tôi hy vọng và hào hứng phá bỏ được bế tắc trước đó”, tự bạch thế, nhưng xem ra Phạm An Hải luôn kiềm chế được nội tâm mình, luôn thấu hiểu lẽ được mất để điều chỉnh cảm xúc, thứ cảm xúc có lợi nhất cho tác phẩm và cả cuộc đời. Thông minh, thời thượng, không để bản năng nghệ sỹ trùm lấn, khỏa lấp những sắp đặt đời thường, Phạm An Hải sáng lập và điều hành fan page về hội họa khá hiệu quả. Có một tổ ấm trong mơ, một người vợ cùng nghề vẽ đẹp nhưng không xuất hiện trong vai trò họa sỹ, với con trai Huyme Vlogger về độ “hot” còn vượt xa bố, con gái hot girl nổi tiếng Hà Nội, giữ được sự bình yên đẹp đẽ thế, âu cũng phải có một năng lực tự quản trị chính mình vượt trội. Đi qua được những khúc quăng định mệnh, biến bất hạnh thành sự trải nghiệm quý báu, Phạm An Hải trở về nguyên nghĩa một nghệ sỹ Hà Nội tài hoa, được số phận và cuộc đời quan tâm, săn đón…