Khai thác cát ồ ạt: Sông Lô bất ổn
Thời gian gần đây, người dân xã Sông Lô, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ hoang mang lo lắng trước tình trạng khai thác cát rầm rộ. Người dân cho rằng, nếu tiến độ khai thác như hiện nay thì chẳng bao lâu nữa hàng chục hec-ta đất nông nghiệp mầu mỡ ven sông vốn là nguồn sống, nguồn thu nhập của bà con sẽ có nguy cơ xóa sổ.
Hoạt động khai thác cát rầm rộ của Công ty TNHH xây dựng Tự Lập tại sông Lô khiến người dân hết sức lo lắng.
Nỗi lo mất đất
Theo người dân sinh sống tại khu 3, khu 4, xã Sông Lô, gần đây xuất hiện nhiều tàu cuốc khai thác cát rầm rộ suốt cả ngày lẫn đêm.
Tàu cuốc, máy cẩu, tàu chở cát hoạt động khai thác, vận chuyển cát hết công suất khiến cả khúc sông như một đại công trường khai thác cát.
Cát sau khi được hút từ lòng sông, đơn vị khai thác lập tức vận chuyển đi nơi khác khiến cả khúc sông đục ngầu.
Đáng ngại hơn, các tàu khai thác cát còn ngang nhiên khai thác cát sát các bãi đất nông nghiệp ven sông được người dân trồng chuối, ngô khoai, chăn thả gia súc.
Tại khu vực khu 4, các tàu cuốc hút cát sát gần với khu đất nông nghiệp khiến nhân dân địa phương hết sức lo lắng. “Hàng chục thiết bị, máy móc, tàu thuyền hút cát ầm ầm, không ngừng nghỉ. Cứ đà khai thác cát như thế này thì chẳng bao lâu nữa sẽ tạo thành các vực thẳm sát đất trồng ngô, chuối của chúng tôi. Khi đó, chỉ cần trời mưa, hoặc tàu bè qua lại tạo sóng nước thì các mảng ruộng sẽ ập xuống sông ngay lập tức. Nông dân thấp cổ bé họng sẽ mất nguồn sống thì biết kêu ai. Trước đây khu vực bãi này đất được bồi ra xa phía ngoài hàng chục mét, nhưng bây giờ đã bị sụt sát về đây rồi. Vì một doanh nghiệp (DN) khai thác cát mà đe dọa đến cuộc sống, nguồn thu nhập của bà con nông dân là điều không thể chấp nhận được. Đề nghị các ngành chức năng vào cuộc bảo vệ cuộc sống của bà con nhân dân chúng tôi”- bà Nga, người dân xã Sông Lô bày tỏ.
Theo người dân, thiết bị, máy móc khai thác cát nêu trên là của Công ty TNHH Xây dựng Tự Lập có trụ sở tại khu hành chính thị trấn Lâm Thao, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.
Trái ngược với sự lo lắng của người dân, ông Nguyễn Văn Tảo- chủ tịch UBND xã Sông Lô thì cho rằng, UBND xã Sông Lô chưa nhận được đơn thư khiếu nại của người dân nên xã chưa nắm được.
Ông Tảo cũng cho biết, trước đây có nạn khai thác cát trái phép khiến dòng chảy thay đổi, hiện tượng sụt lún đất nông nghiệp của bà con là có. Đây cũng là đất nông nghiệp loại 1, xã đã làm báo cáo lên các ngành chức năng.
Cũng theo ông Tảo, hoạt động khai thác cát hiện nay là của Công ty TNHH Xây dựng Tự Lập được UBND tỉnh Phú Thọ mới cấp giấy phép.
Chưa thực hiện đúng quy định
Được biết, ngày 23/2/2018, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Hoàng Công Thủy ký văn bản số 22/GP-UBND cấp giấy phép khai thác cát sỏi Sông Lô cho Công ty Tự Lập tại địa bàn xã Sông Lô với diện tích 23 ha.
Theo giấy phép, thời hạn khai thác là 5 năm, có trữ lượng là 278.049 m3 với công suất là 39.400m3/năm.
Trong quá trình khai thác, Công ty Tự Lập phải thực hiện khai thác mỏ đúng theo thiết kế mỏ được duyệt và ranh giới.
Thực hiện phòng, chống, khắc phục các sự cố về môi trường, sạt lở tầng tuyến, đảm bảo an toàn giao thông. Công ty Tự Lập chỉ được khai thác khi đã thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật và các quy định trong giấy phép.
Còn theo báo cáo thẩm định của sở Xây dựng Phú Thọ về thiết kế cơ sở của dự án đầu tư xây dựng công trình khai thác mỏ cát sỏi lòng sông Lô của Công ty Tự Lập, công nghệ khai thác sử dụng tàu cuốc hoặc tàu hút khai thác lên các thiết bị vận tải chuyển về bãi tập kết và được tập kết lên bờ bằng máy xúc thủy lực.
Số cát sỏi khai thác được vận chuyển bằng đường thủy, sử dụng xà lan vận chuyển cát khai nguyên từ nơi khai trường về bãi tập kết tại xã Sông Lô được đưa lên bờ bằng máy xúc thủy lực.
Tuy nhiên, theo quan sát tại vị trí mỏ mà Công ty Tự Lập đang khai thác, dễ dàng nhận thấy không có bãi tập kết cát, sỏi. Số cát được múc lên đến đâu đều được đưa lên tàu hàng chở đi nơi khác.
Mặt khác, theo giấy phép khai thác, Công ty Tự Lập có trách nhiệm trước khi tiến hành khai thác, phải thông báo kế hoạch khai thác bằng văn bản cho Sở TNMT, đồng thời gửi UBND TP Việt Trì, UBND xã Sông Lô nơi tiến hành khai thác khoáng sản, với các nội dung như số lượng, chủng loại, máy móc, trang thiết bị sử dụng vào việc khai thác khoáng sản, thời gian khai thác khoáng sản, số lượng công nhân lao động tham gia khai thác.
Ông Nguyễn Văn Tảo- chủ tịch UBND xã Sông Lô cho biết, đến ngày 5/4/2018, chính quyền xã vẫn chưa nhận được văn bản thông báo của Công ty Tự Lập, đồng thời xác nhận đến ngày 3/4/2018, đơn vị khai thác mới tiến hành khai báo tạm trú cho 4 công nhân khai thác tại mỏ.