Công viên địa chất toàn cầu Cao Bằng

Thác Bản Giốc- một trong những thắng cảnh đẹp nằm trong Công viên địa chất Non nước Cao Bằng. Ảnh: Trần Quân.

Ngày 12/4, tại Paris (Pháp), Hội đồng tư vấn Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu thuộc Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) chính thức công nhận Công viên địa chất Non nước Cao Bằng là Công viên địa chất toàn cầu.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung khẳng định, danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu là một ghi nhận của UNESCO về cảnh quan đa dạng phong phú, giá trị văn hóa tinh thần của khu vực Non nước Cao Bằng. Điều này sẽ tạo điều kiện để tỉnh phát triển bền vững về các mặt kinh tế và xã hội, góp phần thúc đẩy nâng cao đời sống của nhân dân địa phương.

Công viên địa chất toàn cầu Non nước Cao Bằng nằm ở miền đất địa đầu phía Bắc Tổ quốc, cách Hà Nội khoảng 300 km. Diện tích Công viên lên đến hơn 3.000 km2, bao gồm 6 huyện Hà Quảng, Trà Lĩnh, Quảng Uyên, Trùng Khánh, Hạ Lang, Phục Hòa và một phần diện tích các huyện Hòa An, Nguyên Bình và Thạch An. Đây là nơi sinh sống của 9 dân tộc khác nhau, như Tày, Nùng, Mông, Kinh, Dao, Sán Chay...

Công viên địa chất toàn cầu Non nước Cao Bằng có nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng như khu du lịch sinh thái Phia Oắc, Phia Đén, quần thể Hồ Thang Hen, động Ngườm Ngao… và đặc biệt thác Bản Giốc- một trong bốn thác vùng biên giới lớn và đẹp nhất trên thế giới.

Về giá trị đa dạng sinh học, theo TS Trần Tân Văn- Viện trưởng Viện khoa học, địa chất và khoáng sản (Bộ Tài nguyên và Môi trường), Công viên địa chất toàn cầu Non nước Cao Bằng có vẻ xanh hơn, độ che phủ rừng lớn hơn, điều kiện tự nhiên thuận lợi hơn, có loài vượn Cao Vít ở Trùng Khánh nổi tiếng thế giới cùng các hệ sinh thái rừng rêu, rừng lùn... ở Vườn quốc gia Phia Oắc-Phia Đén... Đặc biệt, địa hình đá vôi ở non nước Cao Bằng điển hình cho những giai đoạn cuối của chu trình tiến hóa karst, với những tháp karst rời rạc, nổi cao trên nền các thung lũng karst phẳng, rộng, mở, với những hang động chủ yếu đi ngang, vô cùng nhiều nhũ đá muôn hình vạn trạng, và đặc biệt, với những hệ thống hồ-sông-hang ngầm khi đầy khi vơi (hệ thống Thang Hen)…

Công viên địa chất toàn cầu Non nước Cao Bằng là một miền đất hiếm có, nơi có thể tìm hiểu lịch sử trên 500 triệu năm của Trái đất qua các dấu tích còn lại ở đây. Các hóa thạch, trầm tích biển, đá núi lửa, khoáng sản..., đặc biệt là các cảnh quan đá vôi, là những minh chứng tuyệt vời cho sự tiến hóa và thay đổi của Trái đất, xứng đáng là những di sản địa chất đặc sắc. Non nước Cao Bằng cũng nổi tiếng với các giá trị đa dạng sinh học cùng nhiều hệ sinh thái, giống loài động thực vật đặc hữu.

Theo bà Trần Thị Hoàng Mai, Đại sứ - Trưởng phái đoàn thường trực Việt Nam bên cạnh UNESCO, trong quá trình thẩm định hồ sơ, các chuyên viên quốc tế của UNESCO đã đánh giá cao các giá trị của Công viên địa chất Non nước Cao Bằng. Bên cạnh các giá trị thiên nhiên như diện tích, đặc điểm địa chất và đa dạng sinh học, Non nước Cao Bằng còn chứa đựng nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, đặc biệt là các di tích lịch sử cách mạng, trong đó có Di tích quốc gia đặc biệt Pác Bó - nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh trở về nước năm 1941 lãnh đạo phong trào cách mạng sau hơn 30 năm bôn ba ở nước ngoài; Di tích quốc gia đặc biệt rừng Trần Hưng Đạo - nơi năm 1944 Đại tướng Võ Nguyên Giáp thành lập đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân, tiền thân của Quân đội Nhân dân Việt Nam ngày nay.

Đại sứ Hoàng Mai nhấn mạnh sự hồn nhiên của người dân địa phương và sự tự hào của họ về vùng đất quê hương cũng là một yếu tố “thuyết phục” đối với các chuyên gia thẩm định quốc tế.

Ông Hoàng Xuân Ánh- Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng khẳng định, cam kết của lãnh đạo và nhân dân địa phương sẽ coi trọng bảo tồn và phát triển Công viên địa chất toàn cầu Non nước Cao Bằng gắn với phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Tỉnh đã xây dựng một kế hoạch hành động cụ thể để khai thác hiệu quả di sản địa chất, di sản văn hóa và đa dạng sinh học. Đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền quảng bá, nâng cao nhận thức của người dân trong việc giữ gìn, bảo tồn và phát huy giá trị di sản.

Được biết, Công viên địa chất Non nước Cao Bằng ra đời năm 2015. Tháng 11/2016, tỉnh Cao Bằng đã nộp hồ sơ lên UNESCO đề nghị công nhận Non nước Cao Bằng là Công viên địa chất toàn cầu. Tháng 7/2017, đoàn chuyên gia khảo sát của UNESCO đã đến kiểm tra, đánh giá các tiêu chí, tiến độ xây dựng cơ sở hạ tầng, công tác bảo tồn của tỉnh.

Phương Lan