Bán lẻ nội không chấp nhận nhường sân

Thống kê của Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công thương) cho thấy, từ năm 2011 trở lại đây, tốc độ tăng trưởng bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng có chậm lại, nhưng tính chung từ 2006 - 2016, tốc độ tăng trưởng bình quân của lĩnh vực này luôn cao gấp 1,5 - 2 lần so với tốc độ tăng trưởng bình quân của GDP cùng thời kỳ.

Nhưng có một thực tế hiện nay là, chính sách nhằm thúc đẩy sự phát triển của thương mại trong nước chưa được quan tâm đúng mức, sự quan tâm đầu tư cho phát triển hệ thống hạ tầng bán buôn, bán lẻ còn khá hạn chế, điều này đang đẩy ngành bán lẻ nước nhà vào một tình thế khó khăn, nhất là khi các DN bán lẻ nội đang đứng trước nguy cơ bị các tập đoàn, DN nước ngoài thôn tính.

Mặc dù thừa nhận tốc độ phát triển thương mại, dịch vụ trong nước thời gian qua vô cùng sôi động, song theo bà Trần Thị Phương Lan, Phó Giám đốc Sở Công thương TP Hà Nội, hạ tầng thương mại hiện nay lại đang gặp rất nhiều khó khăn, mô hình các trung tâm thương mại, siêu thị, chợ đầu mối… tại các vùng nông thôn rất ít, chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn.

Và có một thực tế được bà Lan chỉ ra đó là DN trong nước xin phát triển hệ thống bán lẻ không được, nhưng các DN bán lẻ của nước ngoài lại phát triển rất mạnh mẽ. Đó một phần là lý do khiến cho bán lẻ nội hiện đang rất loay hoay trước làn sóng bán lẻ ngoại.

Nêu lên những điểm nghẽn của ngành bán lẻ nước nhà hiện nay, phân tích, trong hoạt động bán lẻ Việt Nam chưa có chương trình phát triển tổng thể để phát triển các kênh phân phối. Các quy định, chính sách hay nguồn tài chính cho hoạt động này cũng nằm rải rác trong nhiều chương trình, chính sách khác nhau.

Theo PGS.TS. Hoàng Thọ Xuân, người phân phối sẽ nắm rõ nhu cầu của thị trường và điều này sẽ chi phối lại quá trình sản xuất. Do đó, các cơ sở bán lẻ phải có liên kết với cơ sở sản xuất và Nhà nước phải có chính sách liên kết DN sản xuất với đối tượng phân phối, tập trung vào xây dựng chuỗi cung ứng, hình thành cửa hàng tiện lợi. Đồng thời, cần phải xác định được DN đầu đàn để “chỉ huy” sự phát triển của từng ngành, từng sản phẩm.

PGS.TS. Hoàng Thọ Xuân cũng lưu ý các DN bán lẻ trong nước nên tập trung khai thác thị trường nông thôn, bởi đây là thị trường rất nhiều lợi thế tiềm năng và là địa bàn giàu “dinh dưỡng” cho phát triển thị trường Việt và hàng Việt.

“Cùng với đó, việc quản trị theo chuỗi sẽ trợ giúp đắc lực cho chống buôn lậu và gian lận thương mại, quản lý chất lượng hàng hóa, đặc biệt là kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm. Vì thế, phát triển các chuỗi cung ứng là con đường hợp thời nhất để có ngành thương mại hiện đại trong một thị trường hiện đại” – ông Xuân nhấn mạnh.

Lạc quan hơn với khả năng của các DN bán lẻ Việt Nam thời gian tới, PGS.TS. Hoàng Thọ Xuân cho rằng, các DN nhỏ không có gì phải sợ hãi và né tránh sức cạnh tranh trước các DN ngoại.

Bởi theo ông, nhiều khi quy mô DN không bằng tốc độ phát triển. Phàm là nhỏ thì năng động, linh hoạt và sáng tạo hơn. Lớn mà chỉ tập trung cao độ theo chiều sâu chưa chắc đã bằng nhỏ mà bao phủ rộng khắp. DN bán lẻ trong nước không có gì phải tự nguyện chấp nhận “nhường sân” và thu hẹp thị trường kinh doanh.

Minh Phương