Thiếu i-ốt, thêm một lần cảnh báo
Một công bố mới đây của BV Nội tiết Trung ương cho thấy, năm 2013 -2014, tỉ lệ bướu cổ ở trẻ 8 -10 tuổi lên đến gần 10%. Trong khi đó, giai đoạn trước năm 2005, tỉ lệ bướu cổ của trẻ em xuống dưới 5%. Thời điểm đó, độ bao phủ muối i-ốt đủ tiêu chuẩn phòng bệnh của Hà Nội lên đến gần 100%, còn trên toàn quốc, độ bao phủ muối i-ốt lên tới 93% dân số. Tuy nhiên chỉ sau đó 3-4 năm, mức bao phủ muối i-ốt chung cả nước chỉ còn 30-40%.
Nguyên nhân, trong giai đoạn trước 2005, Việt Nam có chương trình mục tiêu quốc gia bổ sung i-ốt là bắt buộc. Ngay khi thanh toán được tình trạng thiếu i-ốt, quy định này đã bị bãi bỏ khiến độ bao phủ giảm đột ngột.
Một nghiên cứu khác của Viện Dinh dưỡng đưa ra con số: Chỉ có 6% số người được hỏi dùng duy nhất gia vị mặn là muối i-ốt, còn lại 75% sử dụng gia vị mặn từ mắm, nước tương, bột canh…Được biết, 75% lượng muối được hấp thụ chủ yếu qua thực phẩm chế, 15% còn lại thông qua ăn trực tiếp. Trong khi đó các thực phẩm nuôi trồng tự nhiên có hàm lượng muối i-ốt không đáng kể, không thể đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Hiện tại, mạng lưới i-ốt toàn cầu xếp Việt Nam nằm trong số 19 nước trên thế giới có tình trạng thiếu i-ốt nghiêm trọng nhất.
Theo GS.TS Lê Danh Tuyên- viện trưởng Viện Dinh dưỡng (Bộ Y tế), Mạng lưới toàn cầu về dinh dưỡng i-ốt khuyến cáo Việt Nam cần yêu cầu bắt buộc trộn i-ốt vào muối để người ăn trực tiếp, muối dùng trong chế biến mọi loại thực phẩm, kể cả muối dùng cho chăn nuôi gia súc.
Kể từ năm 2016, Chính phủ đã ban hành Nghị định về bổ sung vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm, trong đó quy định bắt buộc phải bổ sung i-ốt vào thực phẩm. Quy định này có hiệu lực từ ngày 15/3/2017; tuy nhiên đến nay hầu như các DN vẫn chưa thực hiện.
Theo UNICEF, i-ốt là vi chất rất cần thiết cho hoạt động chính xác của tuyến giáp. Khi lượng i-ốt ăn bị giảm xuống dưới mức khuyến cáo, tuyến giáp có thể không còn khả năng tổng hợp đủ lượng hormone, gây ra các tác động lên não đang phát triển của trẻ sơ sinh khiến trẻ kém thông minh, ở phụ nữ mang thai dễ sảy thai, thai chết lưu, người bình thường mắc bướu cổ.