Rượu, bia - gánh nặng lớn cho nền kinh tế
Các chi phí của Nhà nước và người dân để giải quyết các hậu quả liên quan đến sức khỏe do tác hại rượu, bia là rất lớn. Đây là những nhận định được đưa ra tại cuộc họp nhóm đối tác y tế chuyên đề “Tham vấn Dự thảo Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia” diễn ra mới đây tại Hà Nội.
Cần hạn chế tính sẵn có và dễ mua của rượu, bia.
Người Việt uống quá nhiều rượu, bia
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đánh giá mức tiêu thụ rượu, bia của người Việt Nam là cao so với các quốc gia khác trong khu vực. Ước tính, trung bình mỗi người Việt trên 15 tuổi tiêu thụ 8,3 lít cồn nguyên chất trong một năm, tương đương mức ở Thái Lan. Con số tương ứng ở Mông Cổ là 7,4; Trung Quốc 7,2; Campuchia 6,7; Philippines 6,6 và Singapore 2 lít.
Việc sử dụng rượu, bia ở Việt Nam ước tính dẫn tới 79.000 ca tử vong trong năm 2016. Hàng trăm nghìn người phải nhập viện điều trị vì các bệnh liên quan. Các con số này đã được công bố tại cuộc họp chuyên đề giữa Bộ Y tế và Nhóm Đối tác Y tế tham vấn, về dự thảo luật phòng chống tác hại của rượu, bia.
WHO cho rằng sử dụng rượu, bia ở mức có hại là yếu tố chính góp phần vào gánh nặng các bệnh không lây nhiễm. Nó cũng là một yếu tố nguy cơ gây tai nạn giao thông đường bộ, bạo lực và thương tích.
Theo tiến sĩ Kidong Park - Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, sử dụng rượu, bia ở mức nguy hại đang tước đi các nguồn lực giá trị để đáp ứng các nhu cầu cấp bách về chăm sóc sức khỏe và phát triển ở Việt Nam. Nó để lại những hậu quả nghiêm trọng về kinh tế, xã hội. Tổng thiệt hại về mặt xã hội do sử dụng rượu, bia ở Việt Nam tương đương 1,3-3,3% tổng sản phẩm quốc nội GDP.
Tiến sĩ Shin Young-soo - Giám đốc khu vực Tây Thái Bình Dương của WHO, gửi thư tới hội nghị kêu gọi hành động mạnh mẽ để giải quyết tác hại của việc sử dụng rượu, bia; nâng cao sức khỏe của người dân Việt Nam.
Gánh nặng
Được biết, chi phí chi cho giải quyết các tác hại của rượu bia cũng đã tạo gánh nặng cho nền kinh tế và ngân sách của nhiều quốc gia, nhất là các nước đang phát triển như Việt Nam. Theo thống kê của WHO, phí tổn kinh tế do rượu, bia chiếm từ 1,3% -3,3% GDP của mỗi quốc gia, trong đó chi phí gián tiếp để giải quyết hậu quả do rượu bia thường cao hơn so với chi phí trực tiếp. Nếu phí tổn kinh tế do rượu, bia tại Việt Nam ở mức thấp nhất của thế giới (1,3% GDP) thì thiệt hại ước tính khoảng 65 nghìn tỷ đồng. Chi phí kinh tế của người dân cho tiêu thụ chỉ riêng đối với bia của Việt Nam năm 2017 tương đương gần 4 tỷ USD. Bên cạnh đó, các chi phí của Nhà nước và người dân để giải quyết các hậu quả liên quan đến sức khỏe là rất lớn.
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến nhận định rằng cần có nguồn lực để giải quyết, phòng và chống các tác hại do rượu, bia gây nên. Bà Tiến nêu ví dụ thành công của việc thành lập quỹ phòng chống tác hại của thuốc lá. Việc thành lập Quỹ này đã mở rộng các cơ chế tài trợ bền vững và dành riêng cho các chương trình nâng cao sức khỏe sẽ làm giảm nhu cầu chi tiền cho các dịch vụ khám chữa bệnh, đem lại không chỉ lợi ích sức khỏe cho người dân mà còn cả lợi ích kinh tế cho quốc gia. Bà Tiến mong muốn có nguồn lực tương tự để giải quyết các tác hại mà rượu, bia đem lại, giảm thiểu gánh nặng cho nền kinh tế và ngân sách Việt Nam đang phải gánh chịu bởi vấn nạn này.
Để giảm thiểu mức độ sử dụng rượu, bia và những tác hại của nó, WHO khuyến nghị Việt Nam tăng giá các sản phẩm rượu bia. Các bằng chứng cho thấy giá tăng có tác dụng làm giảm việc sử dụng rượu, bia ở mức nguy hại của những người uống rượu nói chung và thanh thiếu niên nói riêng. Đồng thời, tỷ lệ tử vong do uống rượu, bia cũng sẽ giảm.
Cần hạn chế tính sẵn có và dễ mua của rượu, bia bằng việc quy định mật độ các điểm bán rượu, bia qua cơ chế cấp phép nghiêm ngặt; hạn chế số ngày và giờ được phép bán rượu, bia; quy định độ tuổi tối thiểu được mua hoặc sử dụng đồ uống có cồn.
Cũng theo WHO, các quảng cáo rượu, bia đặc biệt ảnh hưởng tới giới trẻ. Nếu được triển khai hiệu quả, việc hạn chế hoặc cấm tiếp thị, quảng cáo rượu, bia có thể làm giảm tiêu thụ, đặc biệt là trong nhóm thanh thiếu niên.