Sập bẫy vay nặng lãi
Anh Nguyễn Văn Sang, 28 tuổi, một công nhân ở huyện Bình Chánh (TP HCM) chia sẻ, cách đây hơn hai năm, do cần gấp tiền để phẫu thuật cho vợ bị tai nạn giao thông, anh có vay tiền của một dịch vụ cho vay quảng cáo gần phòng trọ vì vay vốn ngân hàng nhiều thủ tục, cần thế chấp.
Anh kể: “Lúc đó, tôi vay của họ 20 triệu đồng với cam kết, mỗi ngày chịu 20 ngàn đồng tiền lãi. Theo đó, một tháng tôi chịu 600 ngàn đồng tiền lãi (khoảng 3%). Đây là mức lãi suất khá “mềm” vì tôi biết có nhiều chỗ cho vay lãi lấy cao hơn nữa, nếu họ biết mình đang cần tiền gấp. Tuy nhiên, bên cho vay yêu cầu mỗi tháng phải trả đủ 600 ngàn không giảm lũy tiến. Do tiền lương công nhân chi trả đời sống hàng ngày, tiền nhà trọ không dư nhiều nên cam kết trả trong 20 tháng. Nghĩa là, mỗi tháng phải trả 1 triệu tiền gốc và 600 ngàn tiền lãi. Khi trả được 14 tháng, gần hết số nợ thì gia đình lại có việc khó khăn, tôi lại phải làm cam kết vay thêm của họ 10 triệu nữa. Điều đáng nói, số tiền 10 triệu này cũng bằng số tiền lãi tôi trả trong 14 tháng qua. Lúc này, tổng cộng nợ cũ và mới của tôi là 16 triệu đồng. Vẫn theo cam kết trả như cũ, mỗi ngày tôi trả tiếp 16 ngàn đồng tiền lãi, và hàng tháng là 480 ngàn đồng, cộng với gốc 1 triệu đồng gốc. Trả trong 16 tháng tiếp theo thì tôi tính tổng cộng, mình phải trả hơn 54 triệu dù trước đây, những người cho tôi vay tiền chỉ phải bỏ ra có 20 triệu đồng.
Không chỉ có lãi suất cực cao, đối tượng cho vay nặng lãi còn có nhiều chiêu thức để tìm kiếm khách hàng và đưa họ vào bẫy vay nợ. Ngoài việc dán tờ rơi, quảng cáo khắp các tuyến đường, cột điện, gốc cây thì còn thành lập cả công ty. Theo đó, nhiều gia đình có tài sản nhưng vì làm ăn, đầu tư nên vay tiền. Chỉ một thời gian ngắn khoảng độ một năm, số tiền lãi thường cao xấp xỉ với tiền gốc. Lúc này, người vay sẽ bị buộc phải trả nợ và hóa giá tài sản mà mình thế chấp với giá rẻ để không phải tiếp tục chịu thêm tiền lãi. Rất nhiều tài sản, hầu hết là đất hay nhà của một số gia đình đã bị mất chỉ vì trót vay nợ lãi của những nhóm người này.
Không chỉ cho vay tiền, hầu hết các dịch vụ cho vay nặng lãi luôn kèm theo đòi nợ kiểu xã hội đen. Nếu con nợ không trả đúng hạn, đúng số tiền sẽ bị dọa cắt tai, cắt tay hay siết tài sản, bất cứ thứ gì có thể lấy lại tiền. Như vợ chồng chị Nguyễn Ngọc Như, ngụ tại huyện Hóc Môn chia sẻ, cách đây hai năm, do cần tiền sửa nhà, anh chị có vay của mấy người trên quận Tân Phú số tiền là 50 triệu đồng với lãi suất 10%. Có mấy tháng anh chị không thanh toán, ngoài việc số tiền gốc và lãi tăng cao, nhóm người này còn đưa băng giang hồ xuống liên tục uy hiếp, dọa nạt và cưỡng chế tài sản của gia đình.
Được biết, hiện pháp luật đã có quy định về các thỏa thuận cho vay lãi. Tuy nhiên do các thỏa thuận là vay mượn, có khi thêm cả thế chấp tài sản hiện vật nên các thỏa thuận rất khó để quy ra phần trăm cụ thể. Thậm chí ngay cả bên đi vay, tức bị hại dù biết cũng không dám làm đơn tố cáo ra pháp luật để nhờ can thiệp.