Ẩn họa rình rập bên mỏ đá
Nhiều năm qua, Công ty Thành Phát, đóng tại xã Tân Trường, huyện Tĩnh Gia (Thanh Hóa) đã khai thác mỏ đá cách khu dân cư chưa đến 100m. Việc nổ mìn, khai thác đến xay, nghiền, tập kết và vận chuyển đá của doanh nghiệp này đã gây ra hàng loạt những hệ lụy nghiêm trọng đối với môi sinh tại đây.
Mỏ đá của Cty Thành Phát có vị trí nằm sát khu dân cư.
Nát bấy con đường
Trên địa bàn huyện Tĩnh Gia hiện nay, có lẽ chưa con đường nào lại nát bấy như con đường dẫn từ trung tâm xã Tân Trường về thôn Tân Phúc. Con đường chỉ dài khoảng hơn 2 km nhưng đã bị các loại xe quá tải ngày đêm qua lại, cày nát. Hàng loạt các ổ voi, ổ gà giăng mắc “thiên la địa võng” trên mặt đường… Ông Vũ Đình T, thôn Tân Phúc không giấu được vẻ bức xúc cho biết: Suốt từ đầu năm 2018 đến nay, ngày nào cũng có hàng đoàn xe vận tải 3 chân, 4 chân chở đá chạy rầm rầm từ sáng đến tối thì đường nào chịu cho thấu? Trong khi đó, “bói” cũng không thấy bóng của các lực lượng chức năng xuất hiện để xử lý.
Theo ông T., nguy hiểm hơn khi Cty Thành Phát cho nổ mìn khai thác đá ngay sát khu dân cư khiến người dân hoang mang, lo sợ.
Với vẻ mặt còn chưa hết nét bàng hoàng, chị Nguyễn Kim T (thôn Tân Phúc) kể: Tháng trước, trong khi hai mẹ con chị đang ôm nhau ngủ trên giường thì con gái 3 tuổi của chị bỗng như bị ai giằng ra khỏi tay mẹ, rồi ném phịch xuống đất bởi tiếng nổ lộng óc, giường, nền nhà bị rung lắc dữ dội. Quá bức xúc, chị T đã đến trực tiếp khu mỏ, túm công nhân nổ mìn mắng cho hả giận. “Vợ chồng tôi dành dụm mãi mới xây được cái chuồng bò, nhưng chỉ sau vài đợt nổ mìn, hai mái xi măng đã bị thủng lỗ chỗ vì đá văng vào. Chúng tôi đã nhiều lần làm đơn kiến nghị gửi đến các cơ quan chức năng, đề nghị vào cuộc xử lý, nhưng đến nay vẫn không thấy hồi âm”- chị T nói.
Còn ông Nguyễn Văn Huế ở gần mỏ đá nói: “Căn nhà 2 vợ chồng già chúng tôi đang ở xuất hiện nhiều vết nứt toác kể từ khi mỏ đá bắt đầu hoạt động. Họ cứ nổ mìn, xay nghiền đá rầm rầm cả ngày đêm thì chúng tôi sống sao nổi!”.
Bất lực hay dung túng?
Tìm hiểu thêm từ phía người dân chúng tôi được biết: Trước tình hình trên, ngày 4/5/2018, UBND xã Tân Trường đã có văn bản trả lời đơn thư của các hộ dân thôn Tân Phúc về thực trạng khai thác đá của Cty Thành Phát. Nội dung văn bản này nêu rõ: Qua kiểm tra thực tế phản ánh, các hộ dân có đơn kiến nghị đều nằm trong khoảng cách không an toàn về người khi Cty Thành Phát tiến hành nổ mìn khai thác đá (bán kính từ vị trí nổ mìn đến 3 hộ dân là 300m); nhà của 3 hộ có bị nứt (khó xác định được nguyên nhân)… Văn bản cũng nêu rõ: Yêu cầu phía Cty Thành Phát nổ mìn cũng như xay nghiền đá đúng thời gian quy định, đúng lượng thuốc nổ.
Cty Thành Phát phải khắc phục vấn đề môi trường như trong quá trình sản xuất, xay nghiền phải có vòi phun nước tại các vị trí gây bụi; có hệ thống bờ đá, đất phía ngoài để giảm thiểu bụi, tiếng ồn; thuê công nhân quét dọn và tưới nước thường xuyên... Đồng thời, Cty Thành Phát phải thỏa thuận, hỗ trợ đối với các hộ dân bị ảnh hưởng do sản xuất, kinh doanh, khai thác mỏ trước ngày 31/5/2018. Trong quá trình khai thác, sản xuất làm thiệt hại công trình, tài sản của các hộ dân, Cty phải có trách nhiệm bồi thường, khắc phục... Kết luận của UBND xã Tân Trường là vậy, tuy nhiên, theo các hộ dân thì đến nay, những nội dung trên vẫn chưa được phía Thành Phát thực hiện.
Trước thực trạng trên, chúng tôi đã có buổi làm việc với ông Nguyễn Ngọc Bê – Chủ tịch UBND xã Tân Trường. Tại cuộc trao đổi này, ông Bê thừa nhận vị trí mỏ đá của Cty Thành Phát nằm quá gần khu dân cư. Đồng thời ông Bê cũng khẳng định: Sắp tới UBND xã sẽ mời các hộ dân bị ảnh hưởng và đại diện của phía Thành Phát lên làm việc với nhau. Nếu như không tìm được tiếng nói chung, xã sẽ có báo cáo lên trên. Ông Bê cũng khẳng định, hiện tại về thủ tục giấy tờ, pháp lý thì mỏ đá vẫn đứng tên Cty Thành Phát.
Một thực tế khiến dư luận đặt câu hỏi là: Vì sao mỏ đá trên có vị trí, khoảng cách cận kề, không đảm bảo an toàn với khu dân cư nhưng mỏ đá Thành Phát vẫn được các cơ quan chức năng của tỉnh Thanh Hóa cấp phép hoạt động? Vì sao trong suốt nhiều năm qua, người dân thôn Tân Phúc kiến nghị xin được tái định cư đi nơi khác mà cứ bị chính quyền lờ đi! Những phản ánh của người dân về những hệ lụy môi trường, đường sá, cũng như nhà cửa nứt nẻ... vì sao đến nay vẫn chưa được các cấp ngành chức năng vào cuộc xử lý triệt để?... Đây là những câu hỏi đang chờ có câu trả lời rõ ràng nhất từ phía chính quyền và các cơ quan hữu quan tại huyện Tĩnh Gia và tỉnh Thanh Hóa.