Hà Tĩnh đón bằng công nhận Di sản tư liệu ký ức thế giới

Ông Mai Phan Dũng, Tổng thư ký UNESCO tại Việt Nam trao bằng công nhận di sản Thế giới cho lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh và dòng họ Nguyễn Huy.

Trước đó, cuối tháng 5/2018, tại Hội nghị lần thứ 8 tổ chức tại thành phố Gwangju (Hàn Quốc), đoàn đại biểu Việt Nam đã bảo vệ thành công hồ sơ “Hoàng hoa sứ trình đồ” trước Ủy ban Chương trình ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương (MOWCAP), với số phiếu 17/17 (100%).

Từ đó, “Hoàng hoa sứ trình đồ” của Hà Tĩnh chính thức trở thành Di sản tư liệu ký ức thế giới. Cùng với Mộc bản trường học Phúc Giang được công nhận là Di sản tư liệu thế giới năm 2016, đến nay, Hà Tĩnh có 2 di sản. Cả hai di sản này đều thuộc sở hữu của dòng họ Nguyễn Huy ở xã Trường Lưu, nay là xã Trường Lộc (Can Lộc, Hà Tĩnh).

“Hoàng hoa sứ trình đồ” là cuốn sách cổ của dòng họ Nguyễn Huy (ở xã Trường Lộc, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh), được sao chép lại năm 1887 từ bản gốc của Thám hoa Nguyễn Huy Oánh (soạn những năm 1765 – 1767) dưới triều vua Lê Hiển Tông. Đây là bản sao chép tay duy nhất do con cháu dòng họ Nguyễn Huy lưu giữ tại tư gia ở làng Trường Lưu (xã Trường Lộc).

“Hoàng hoa sứ trình đồ” là cuốn sách miêu tả một trong những hoạt động ngoại giao của Việt Nam và Trung Hoa trong thế kỷ 18, cụ thể là việc đi sứ của Sứ bộ Việt Nam sang Trung Hoa, thể hiện việc giao lưu giữa các quốc gia ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Cuốn sách với phần chính là bản đồ ghi chép bằng nhiều hình ảnh, thông tin phong phú, quý hiếm về hành trình đi sứ của Sứ bộ Đại Việt thế kỷ 18 do Nguyễn Huy Oánh (1713-1789) biên tập, hiệu đính và chú thích trong các năm 1765 và 1768 từ các tài liệu của nhiều thế hệ đi sứ trước, đồng thời bổ sung các chi tiết liên quan chuyến đi năm 1766-1767 do ông làm Chánh sứ.

Cuốn sách được vẽ với 3 loại màu, trên giấy dó bằng chữ Hán, sách có khuôn khổ 22x14, đóng theo kiểu xưa gồm 119 tờ.

Nội dung chính của “Hoàng hoa sứ trình đồ” là bản đồ về hành trình đi sứ từ biên giới giữa Việt - Trung qua các châu, phủ, huyện, dịch trạm tới điểm cuối là huyện Tân Thành, Bắc Kinh; ghi chú rõ ràng về quá trình đi sứ: thời gian và địa điểm qua các nơi dừng nghỉ theo lộ trình thủy bộ chiều đi và chiều về; ngày lưu trú và các hoạt động của đoàn sứ bộ; chiều dài của mỗi dịch trạm, chiều dài toàn bộ đường thủy bộ đi sứ; cấu trúc, thời gian xây các cửa cung của Yên Kinh; cùng các ghi chép tỉ mỉ về địa hình sông núi, phong cảnh, con người, và nghi lễ ngoại giao khi qua các địa phương Trung Quốc và Việt Nam.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Đặng Quốc Vinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh khẳng định: “Hoàng hoa sứ trình đồ” được công nhận là di sản tư liệu chương trình ký ức thế giới khu vực Châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO thêm một lần nữa tô đậm những giá trị văn hóa độc đáo mà dòng họ Nguyễn Huy ở Trường Lưu đóng góp cho nền văn hóa Việt Nam.

Trải qua 20 đời, dòng họ Nguyễn Huy ở Trường Lưu đã đóng góp cho dân tộc 3 danh nhân văn hóa, 2 di sản được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới và gần 40 viện sỹ, tiến sỹ, giáo sư đầu ngành. Những “tài sản” ấy không chỉ làm rạng danh dòng họ, quê hương mà còn góp phần to lớn vào các thời kỳ dựng xây đất nước.

Sau lễ đón nhận Bằng công nhận Di sản tư liệu ký ức thế giới “Hoàng hoa sứ trình đồ” của UNESCO, các đại biểu cùng nhân dân đã tổ chức rước Bằng công nhận từ nhà văn hóa Xuân Diệu huyện Can Lộc đến nhà thờ dòng họ Nguyễn Huy ở làng Trường Lưu.

Cũng trong thời gian này, nhiều hoạt động được huyện Can Lộc, xã Trường Lộc tổ chức nhằm tuyên truyền, giáo dục về truyền thống văn hóa, truyền thống hiếu học của quê hương Hà Tĩnh; giới thiệu, quảng bá để mọi người hiểu rõ giá trị của di sản. Đồng thời, tiếp tục bảo tồn, gìn giữ, phát huy các giá trị của “Hoàng hoa sứ trình đồ” và các di sản văn hóa ở Trường Lưu; lập quy hoạch và xây dựng làng văn hóa du lịch Trường Lưu trở thành điểm du lịch hấp dẫn, góp phần vào sự phát triển du lịch và văn hóa Hà Tĩnh.

Hạnh Nguyên