Còn nhiều rào cản trong xuất khẩu nông sản
Hội nhập kinh tế quốc tế, nông sản Việt có thêm nhiều cơ hội xuất khẩu ra các thị trường trên thế giới, song cũng đối diện với không ít thách thức, đặc biệt là hàng loạt rào cản kỹ thuật. Làm sao để có thể bước qua rào cản, thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu, đó là vấn đề được đặt ra tại hội thảo “Nâng cao năng lực xuất khẩu và an toàn thực phẩm nông sản Việt Nam: Vai trò của quản lý hóa chất nông nghiệp” do Bộ NNPTNT tổ chức sáng 27/11 tại Hà Nội.
Xuất khẩu nông sản vẫn gặp nhiều rào cản kỹ thuật.
Mắc ở khâu an toàn thực phẩm
Nhiều năm qua, nông sản xuất khẩu đã thâm nhập được vào các thị trường khó tính, yêu cầu chất lượng cao như Mỹ, Australia, Nhật Bản. Điều đó cho thấy, chất lượng nông sản xuất khẩu ngày càng được nâng cao. Tuy nhiên, cùng với những nỗ lực nâng cao chất lượng nông sản xuất khẩu, cũng bộc lộ không ít những vấn đề nan giải. Tại Hội thảo, vấn đề nóng được chỉ ra chính là an toàn vệ sinh thực phẩm.
“Nhiều thị trường ngày càng yêu cầu cao. Chúng tôi đang cố gắng không chỉ nâng cao chất lượng, năng suất mà còn cả vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm” - Thứ trưởng Bộ NNPTNT Lê Quốc Doanh nhấn mạnh.
Liên quan tới vấn đề này, ông Jeroen Pasman - Trưởng phòng Kinh doanh xuất khẩu Công ty The Fruit Republic đánh giá: Việt Nam đã tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do. Đây là điều kiện tốt để tự do thông thương, trao đổi hàng hóa, tuy nhiên vẫn còn nhiều hàng rào kỹ thuật mà Việt Nam phải đàm phán để có thể vượt qua. Điển hình như trường hợp chuối chưa xuất khẩu được sang Philippines, dừa chưa sang được Trung Quốc hay nhiều rau quả chưa sang được Nhật Bản vì các quy chuẩn, hàng rào kỹ thuật. Chính phủ cần tiếp tục đàm phán để gỡ được các hàng rào kỹ thuật này.
“Thách thức lớn nhất hiện nay của Việt Nam là nông dân sử dụng thuốc bảo vệ thực vật thế nào để đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu” - ông Pasman nói.
Theo ông Nguyễn Xuân Hồng - nguyên Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NNPTNT): Nông sản Việt Nam xuất khẩu đang phải chịu tới 2 hàng rào kỹ thuật quan trọng đó là an toàn thực phẩm và kiểm địch động, thực vật. Đối với an toàn thực phẩm, hóa chất rất quan trọng trong quá trình sản xuất. Hầu hết các nước đều phải sử dụng hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón... nhưng nếu đáp ứng được quy định về mức dư lượng tối đa cho phép thì vẫn đảm bảo xuất khẩu.
Loay hoay quản lý thuốc bảo vệ thực vật
Với vai trò là doanh nghiệp (DN) trong ngành xuất khẩu nông sản, bà Nguyễn Ánh Hồng-Tổng Thư ký Hiệp hội Chè Việt Nam nêu quan điểm: Cần xem xét lại nhiều vấn đề xung quanh việc quản lý thuốc bảo vệ thực vật. Ví dụ, với cây chè, có những loại thuốc Việt Nam cấm sử dụng, thị trường xuất khẩu như EU lại không cấm. Trong khi đó, có loại thuốc sử dụng phun trên chè Việt Nam cho phép, nhưng lại không xuất được sang EU.
Theo bà Hồng, DN đang rất khó khăn để tìm kiếm loại thuốc phù hợp, đáp ứng yêu cầu thị trường xuất khẩu. “Thời gian qua, Bộ NNPTNT và Cục Bảo vệ thực vật đã làm khá tốt công tác xử lý khi hiệp hội có đề xuất cấm loại thuốc nào đó bởi thị trường xuất khẩu cấm. Tuy nhiên, thời gian tới, cơ quan quản lý cần kịp thời hơn nữa trong việc công bố, khuyến cáo các loại thuốc không cho phép sử dụng tại các thị trường xuất khẩu. Đồng thời làm rõ những loại thuốc thị trường xuất khẩu không cấm, song Việt Nam lại cấm sử dụng” – bà Hồng đề xuất.
Cũng theo bà Hồng, cần có sự mở rộng hơn nữa trong danh sách thuốc bảo vệ thực vật để nông dân, DN có sự lựa chọn. Hiện tại, DN đang phải bỏ ra rất nhiều chi phí để thử các loại thuốc. Ví dụ, với loại bệnh nhất định, DN phải thử xem loại thuốc nhất định có được không, dư lượng đạt để có thể xuất khẩu hay không. Theo vị này, dường như, DN đang làm cả việc lẽ ra phải có sự hỗ trợ của cơ quan quản lý nhà nước.
Cho rằng việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật cần phải có sự hạn chế và đi vào khuôn khổ, ông Siang Hee Tan-Giám đốc điều hành CropLife Asia cho rằng, Việt Nam cần làm thế nào để tiếp tục đẩy mạnh lợi thế cạnh tranh hơn, nhưng điểm mấu chốt phải là xuất khẩu các sản phẩm an toàn, thực phẩm sạch không chỉ ra thị trường thế giới mà cả đối với thị trường trong nước.