Việt Nam và Campuchia ra Thông cáo chung về hợp tác và phát triển các tỉnh biên giới

Hội nghị Hợp tác và phát triển các tỉnh biên giới Việt Nam – Campuchia lần thứ 10. Ảnh: Hồng Phúc.

Hội nghị dưới sự đồng chủ trì của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Nội vụ Campuchia Sar Kheng.

Sau hai ngày làm việc, Hội nghị đã thống nhất bằng thông cáo chung:

1. Thực hiện thỏa thuận của Hội nghị Hợp tác và Phát triển các tỉnh biên giới Việt Nam - Campuchia lần thứ 9 (từ ngày 13-15/3/2017 tại thủ đô Phnôm Pênh, Vương quốc Campuchia), hai bên tổ chức, Hội nghị Hợp tác và Phát triển các tỉnh biên giới Việt Nam - Campuchia lần thứ 10 từ ngày 9 - 10/1/2019 tại thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam, dưới sự chủ trì của ông Phạm Bình Minh, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và ông Samdech Krolahom Sar Kheng, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Vương quốc Campuchia.

Tham dự Hội nghị có đại diện nhiều bộ, ngành hữu quan hai nước và lãnh đạo các tỉnh biên giới Việt Nam - Campuchia.

2. Hội nghị đã diễn ra trong bầu không khí trang trọng, thắm tình hữu nghị anh em và hiểu biết lẫn nhau. Hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp tục duy trì quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa các tỉnh biên giới Việt Nam - Campuchia cũng như mở rộng mối quan hệ “láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài” giữa Việt Nam và Campuchia. Hai bên tái khẳng định quyết tâm thúc đẩy hợp tác chặt chẽ, hiệu quả nhằm xây dựng và gìn giữ, bảo vệ đường biên giới Việt Nam - Campuchia hòa bình, hữu nghị, hợp tác, phát triển và mang lại lợi ích cho nhân dân khu vực biên giới của hai nước.

3. Hai bên đánh giá cao việc trao đổi các chuyến thăm giữa Lãnh đạo Cấp cao hai nước kể từ Hội nghị lần thứ 9 đến nay trong khuôn khổ song phương và đa phương; trong đó có:

- Chuyến thăm cấp Nhà nước tới Vương quốc Campuchia của ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam từ 20-21 tháng 7 năm 2017.

- Chuyến thăm Vương quốc Campuchia của ông Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam từ 04-05 tháng 4 năm 2018.

- Chuyến thăm Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Quốc vương Campuchia Preah Bat Samdech Preah Baromneath Norodom Sihamoni từ 19-21 tháng 12 năm 2018.

- Chuyến thăm chính thức nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam của ông Samdech Akka Moha Ponhea Chakrei Heng Samrin, Chủ tịch Quốc hội Vương quốc Campuchia để tham dự mít tinh kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước từ 23-26 tháng 6 năm 2017.

- Chuyến thăm nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam của ông Samdech Akka Moha Sena Padei Techo Hun Sen, Thủ tướng Vương quốc Campuchia từ 06-08 tháng 12 năm 2018.

Trao đổi đoàn giữa các bộ ngành, địa phương, tổ chức quần chúng của hai nước diễn ra sôi động, các cơ chế hợp tác song phương được tổ chức định kỳ và đạt kết quả thực chất. Đây là những minh chứng sinh động, khẳng định quan hệ hữu nghị láng giềng tốt đẹp và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Campuchia đang ngày càng được củng cố và tăng cường.

4. Hai bên đánh giá cao nỗ lực của các Bộ, ngành hai bên trong việc tích cực hợp tác xây dựng khuôn khổ pháp lý, triển khai các cơ chế hợp tác nhằm tạo thuận lợi cho hợp tác của các tỉnh biên giới, phù hợp với phương hướng đã đề ra tại Hội nghị Hợp tác và Phát triển các tỉnh biên giới Việt Nam - Campuchia lần thứ 9. Hai bên khuyến khích tăng cường đầu tư, hỗ trợ cho các tỉnh biên giới, và phối hợp hiệu quả hơn nữa nhằm giải quyết kịp thời những khó khăn và các yêu cầu cấp bách thực tế của các tỉnh biên giới.

5. Hai bên đánh giá cao tầm quan trọng của hợp tác an ninh - quốc phòng trong việc giữ vững hòa bình, ổn định, an ninh của mỗi nước; tái khẳng định không cho phép bất kỳ tổ chức, cá nhân nào sử dụng lãnh thổ của nước này để làm phương hại đến an ninh và ổn định của nước kia. Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác nhằm quản lý và bảo đảm an ninh, trật tự trên toàn tuyến biên giới, cụ thể là:

- Tích cực triển khai hiệu quả Kế hoạch hợp tác thường niên giữa Bộ Quốc phòng hai nước và Kế hoạch hợp tác thường niên giữa Bộ Nội vụ Vương quốc Campuchia và Bộ Công an nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

- Tiếp tục duy trì kênh thông tin liên lạc giữa hải quân hai nước; diễn tập cứu hộ, cứu nạn khu vực biên giới trên bộ; trao đổi kịp thời tình hình vùng biển giáp ranh và những vấn đề liên quan; phối hợp tuần tra trong vùng nước lịch sử; thường xuyên trao đổi tình hình quốc tế và khu vực có liên quan đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội ở mỗi nước.

- Hợp tác giải quyết vấn đề người vượt biên trái phép, buôn bán và khai thác lâm sản, xuất nhập cảnh trái phép qua biên giới hai nước.

- Tăng cường giao lưu hữu nghị biên giới và trao đổi đoàn giữa các địa phương, đơn vị quân đội giáp biên giới.

- Đẩy mạnh tuyên truyền về quan hệ hữu nghị, đoàn kết giữa nhân dân và quân đội hai nước; tiếp tục sửa chữa, tôn tạo các Đài Hữu nghị Việt Nam -Campuchia; đồng thời đẩy nhanh tiến độ tìm kiếm, quy tập và hồi hương hài cốt liệt sỹ quân tình nguyện Việt Nam hy sinh trong chiến tranh tại Campuchia.

6. Hai bên bày tỏ hài lòng về hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư tiếp tục duy trì được đà tăng trưởng đáng ghi nhận. Kim ngạch thương mại hai chiều năm 2018 đã có bước tiến lớn, đạt 4,68 tỷ USD. Năm 2018, du khách Việt Nam sang Campuchia đạt khoảng 800.000 lượt người, tiếp tục đứng thứ hai trong số du khách quốc tế đến Campuchia. Du khách Campuchia đến Việt Nam trong năm 2018 đạt khoảng 203.000 lượt người, là một trong số những thị trường lớn về du lịch của Việt Nam. Việt Nam có 210 dự án đầu tư tại Campuchia với tổng số vốn đăng ký 3,033 tỷ USD, là một trong những nước có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài nhiều nhất tại Campuchia. Đầu tư của Campuchia vào Việt Nam cũng tăng lên; đến nay, có 19 dự án với tổng vốn đầu tư 63,42 triệu USD.

Hai bên sẽ nỗ lực thúc đẩy kim ngạch thương mại hai chiều sớm đạt 5 tỷ USD vào năm 2020 theo thỏa thuận của người đứng đầu chính phủ hai nước. Để đạt mục tiêu này, hai nước cũng như các tỉnh biên giới Việt Nam - Campuchia đã nhất trí ưu tiên đẩy mạnh kết nối hai nền kinh tế. Theo đó, thời gian tới các bộ, ngành và cơ quan có liên quan của hai nước sẽ tập trung vào:

- Triển khai hiệu quả Khung Thỏa thuận về kết nối hai nền kinh tế đã ký kết năm 2017, chú trọng kết nối các tuyến giao thông vận tải, điện năng, du lịch, viễn thông, ngân hàng…

- Đẩy mạnh giao thương tại các cửa khẩu; thực hiện Bản ghi nhớ về hoàn tất đàm phán Hiệp định Thương mại biên giới và sớm chính thức ký kết Hiệp định này; sớm đưa chợ biên giới kiểu mẫu tại thôn Đa Kan-đa, xã Đa, huyện Memot, tỉnh Tbong Khmum vào hoạt động, đồng thời nghiên cứu, trao đổi về cách thức triển khai mô hình “Một cửa một lần dừng” tại cặp cửa khẩu quốc tế Mộc Bài - Bavet.

- Nỗ lực đề ra các cơ chế chính sách và triển khai các biện pháp tạo môi trường thông thoáng nhằm thu hút mạnh mẽ hơn nữa các doanh nghiệp hai bên đầu tư vào khu vực biên giới, bao gồm: mở các chi nhánh ngân hàng của hai nước ở khu vực biên giới nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc thanh toán biên mậu; ơn giản hóa các thủ tục hải quan, kiểm dịch; tổ chức triển lãm, diễn đàn xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm thương hiệu của hai nước; đồng thời phổ biến, tuyên truyền về chính sách, pháp luật về kinh tế, thương mại và đầu tư của hai nước.

- Khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hai nước đầu tư vào lĩnh vực cây công nghiệp và một số loại cây trồng khác, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi trong việc thành lập các cơ sở sản xuất, chế biến sản phẩm tại chỗ.

- Thúc đẩy việc điều phối thương mại và nâng cao hợp tác trong việc ngăn chặn và trấn áp những hành vi gian lận thương mại, trốn thuế, buôn bán hàng giả và những mặt hàng cấm xuất, nhập khẩu theo quy định của pháp luật mỗi nước.

- Tiếp tục hợp tác mua bán điện. Việt Nam và Campuchia sẽ đàm phán để tiếp tục thực hiện trong 5-10 năm tới.

7. Hai bên hoan nghênh việc đồng ý về chủ trương nâng cấp cặp cửa khẩu phụ Tân Nam (tỉnh Tây Ninh) - Mơn Chây (tỉnh Prây Veng) lên thành cửa khẩu quốc tế và sớm hoàn tất các công tác chuẩn bị cần thiết để khai trương cặp cửa khẩu này vào thời gian thích hợp cũng như việc hoàn tất thủ tục nâng cấp cặp cửa khẩu Phước Tân (tỉnh Tây Ninh) - Bô-sa-môn (tỉnh Svay Riêng) thành cửa khẩu quốc gia; nhất trí phối hợp ngăn chặn việc qua lại các cửa khẩu chưa được thành lập chính thức và nâng cao hiệu quả kiểm tra hàng hóa, hành khách và phương tiện qua lại biên giới.

Hai bên cũng nhất trí thúc đẩy Nhóm công tác hỗn hợp về cửa khẩu biên giới thảo luận và kiến nghị cấp có thẩm quyền việc mở, nâng cấp thêm các cửa khẩu trong thời gian tới đảm bảo thiết thực, hiệu quả và đáp ứng nhu cầu thực tế của các tỉnh biên giới.

8. Hai bên nhất trí đẩy mạnh xây dựng đường và cầu qua biên giới nhằm tăng cường kết nối; triển khai hiệu quả Bản ghi nhớ cấp Chính phủ về Chiến lược hợp tác giao thông vận tải Việt Nam - Campuchia giai đoạn 2018-2025, tầm nhìn đến 2030 ký ngày 7/12/2018; thúc đẩy sớm ký kết Nghị định thư sửa đổi Nghị định thư thực hiện Hiệp định vận tải đường bộ Việt Nam - Campuchia và Bản ghi nhớ về sửa đổi Hiệp định Vận tải đường thủy Việt Nam - Campuchia.

9. Hai bên đã nhất trí đề ra một số phương hướng nhằm củng cố và tăng cường hợp tác trên lĩnh vực nông - lâm - ngư nghiệp như sau:

- Tiếp tục thực hiện tốt các thỏa thuận song phương hiện có như Bản ghi nhớ hợp tác giai đoạn 2018-2022 về lâm nghiệp, xem xét khả năng ký thêm một số thỏa thuận hợp tác giữa hai Chính phủ về kiểm dịch động thực vật và thủy sản.

- Tăng cường hợp tác trong lĩnh vực bảo vệ thực vật, thú y, trao đổi thông tin và biện pháp hợp tác phòng chống dịch bệnh.

- Xây dựng quy định về phối hợp bảo vệ rừng, ngăn chặn và trấn áp việc khai thác, vận chuyển, buôn bán gỗ và động vật hoang dã trái phép qua biên giới; tăng cường chia sẻ thông tin về quy định của mỗi nước liên quan đến khai thác gỗ, đầu tư trồng rừng và chế biến lâm sản.

- Tăng cường hợp tác trong sử dụng hiệu quả nguồn nước sông Mê Công, nhằm hướng tới sự phát triển bền vững của lưu vực, đặc biệt trong thực hiện Hiệp định Hợp tác phát triển bền vững lưu vực sông Mê Công năm 1995.

10. Hai bên đánh giá cao kết quả hợp tác trong lĩnh vực y tế. Phía Việt Nam nhất trí tiếp tục duy trì khám chữa bệnh ưu đãi cho người dân Campuchia theo chế độ thanh toán viện phí của người Việt không có thẻ bảo hiểm y tế; giúp đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực y tế; cung cấp các trang thiết bị và hỗ trợ xây dựng các cơ sở y tế cho các tỉnh biên giới của Campuchia theo khả năng thực tế.

11. Hai bên khuyến khích các tỉnh biên giới tiếp tục hợp tác giúp đỡ lẫn nhau trong việc đào tạo nguồn nhân lực, đào tạo nghề, cung cấp các trang thiết bị học tập và hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng giáo dục cần thiết khác; đồng thời tăng cường hợp tác quảng bá về tiềm năng du lịch, sản phẩm du lịch, thúc đẩy hoạt động du lịch và thể thao tại các tỉnh biên giới Việt Nam - Campuchia.

12. Hai bên nhất trí đẩy mạnh giao lưu nhân dân, tổ chức tuyên truyền sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân về phát huy truyền thống đoàn kết, hữu nghị và hợp tác giữa hai nước; tăng cường thăm hỏi nhau nhân các dịp lễ lớn của mỗi nước, tiếp tục giao lưu văn hóa, tìm hiểu phong tục tập quán của nhau.

13. Hai bên đánh giá cao kết quả hợp tác trong lĩnh vực thông tin và truyền thông, nhất trí tiếp tục duy trì cơ chế họp song phương về phối hợp tần số vùng biên hàng năm, phối hợp tổ chức các hoạt động tuyên truyền tập huấn về quản lý thông tin xuyên biên giới, hợp tác chia sẻ thông tin cảnh báo về an toàn thông tin, ngăn chặn sử dụng mạng xã hội để phát tán thông tin xuyên tạc về mối quan hệ hai nước.

14. Hai bên nhất trí triển khai hiệu quả Hiệp định tương trợ tư pháp về dân sự, Hiệp định dẫn độ giữa Việt Nam và Campuchia, Bản ghi nhớ về Hợp tác pháp luật và tư pháp giữa Bộ Tư pháp hai nước, tổ chức Hội nghị Tư pháp các tỉnh có chung đường biên giới Việt Nam - Campuchia lần thứ hai trong năm 2019.

15. Hai bên biểu dương nỗ lực của các lực lượng chức năng làm công tác phân giới cắm mốc biên giới đất liền (PGCM) đã hoàn thành khối lượng lớn công việc, và đã ký Biên bản cuộc họp giữa hai Chủ tịch Ủy ban liên hợp PGCM ghi nhận kết quả PGCM và đề ra kế hoạch hợp tác trong thời gian tới nhân chuyến thăm Việt Nam của ông Xăm-đéc Tê-chô Hun Sen, Thủ tướng Vương quốc Campuchia từ (6-8/12/2018). Hai bên nhất trí nỗ lực sớm kết thúc 02 văn kiện pháp lý ghi nhận thành quả 84% công tác PGCM vào giữa năm 2019. Hai bên tăng cường công tác quản lý biên giới và giáo dục tuyên truyền cho người dân sống dọc biên giới cùng tham gia bảo vệ cột mốc, cọc dấu biên giới.

16. Hai bên nhất trí tổ chức Hội nghị lần thứ 11 về Hợp tác và Phát triển các tỉnh biên giới Việt Nam - Campuchia tại Vương quốc Campuchia trong năm 2020. Thời gian và địa điểm cụ thể của Hội nghị sẽ được thông báo qua đường ngoại giao.

17. Thay mặt Đoàn đại biểu Vương quốc Campuchia, ông Samdech Krolahom Sar Kheng, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ bày tỏ cảm ơn và đánh giá cao sự chuẩn bị chu đáo và đón tiếp trọng thị, với tinh thần hữu nghị, đoàn kết anh em mà Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh và phía Việt Nam đã dành cho Đoàn đại biểu Campuchia trong thời gian dự Hội nghị.

Sáng cùng ngày, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã có bài phát biểu khai mạc, trong đó nhấn mạnh Hội nghị là diễn đàn duy nhất với sự tham dự của các Bộ ngành trung ương và các tỉnh biên giới để trao đổi, nhằm tìm ra các cơ hội mới, mang lại sự phát triển cho người dân vùng biên, đóng góp vào việc củng cố và tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống, láng giềng tốt đẹp và hợp tác toàn diện giữa hai nước.

Sau đó, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Nội vụ Campuchia Sar Kheng cũng đã phát biểu đánh giá cao các nỗ lực của hai nước tại các phiên họp SOM trong khuôn khổ của Hội nghị lần này, đồng thời khen ngợi và đánh giá cao nỗ lực của chính quyền, lực lượng chức năng các địa phương biên giới 2 nước đã nỗ lực thực hiện hợp tác mà Hội nghị lần thứ 9 đã thống nhất. Trong đó, bên cạnh giữ gìn ổn định an ninh trật tự khu vực biên giới, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Nội vụ Campuchia Sar Kheng cũng bày tỏ mong muốn các trao đổi hàng hoá thương mại, quản lý xuất nhập cảnh, giáp dục đào tạo, y tế, văn hoá, giao thông vận tải và công tác cắm mốc biên giới của hai nước cũng sẽ được thúc đẩy, đi vào chiều sâu hợp tác trong thời gian tới.

Các khuôn khổ hợp tác chung của hai nước sẽ xây dựng biên giới hoà bình hữu nghị hợp tác và phát triển.

Thành Luân